اهمیت مدارا در قرآن و سیره عترت(ع)

وارث: موضوع مدارا از مسائل رفتاری مهمی است که کاربرد فراوانی در تعاملات اجتماعی دارد، زیرا ریشه بسیاری از اختلافات خانوادگی و اجتماعی عدم التزام به این امر مهم است.

شاید کلیدواژه قرآنی عفو و زیبا سخن گفتن در آیات قرآن اشاره به موضوع مدارا داشته باشد. اهمیت مدارا تا جایی است که رسول گرامی اسلام(ص) در حدیثی فرمودند: «أَمَرَنى رَبّى بِمُداراةِ النّاسِ کَما أَمَرَنى بِأَداءِ الفَرائِضِ؛ پروردگارم، همان گونه که مرا به انجام واجبات فرمان داده، به مدارا کردن با مردم نیز فرمان داده است.» (کافی (ط-الاسلامیه) ج2، ص117)

خداوند در آیه‌41 سوره فصلت می‌فرماید: «وَ لَا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَلَا السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَبَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ؛ و نیکى با بدى یکسان نیست، پس تو بدی‌های مردم را با بهترین عکس‌العمل دفع کن آنگاه کسى که میان تو و میان او دشمنى است گویى دوستى یکدل مى‏‌شود.» بر اساس این آیه می‌توان به اهمیت جایگاه مدارا پی برد. می‌توان گفت اوج این رفتار را در سیره اهل‌بیت(ع) بارها خوانده‌ایم تا جایی که به قدری با دوستان و مخالفان خود مدارا داشتند که آنها را شیفته رفتارشان می‌کردند و حتی در موارد متعددی زمینه گرایش مخالفان به تشیع را فراهم می‌کردند. این در حالی بود که نسبت به رفتار و کلام حق خود یقین داشتند.

اما در مقابل آن، خصلت لجاجت و اصرار و پافشاری بر دیدگاه شخصی قرار دارد تا جایی که عدم رعایت مدارا از سوی دو طرف،‌ زمینه اختلافات شدید و کدورتها را فراهم می‌کند.