حجت الاسلام روستایی: حاصل اندیشه مکتب امامت؛ یک جامعه ی پویای انقلابی است

وارث: جلسه هفتگی هیئت الرضا علیه السلام با سخنرانی حجت الاسلام اکبر روستایی و مداحی حاج عبدالرضا هلالی و کربلایی وحید یوسفی برگزار شد.

در ادامه متن سخنرانی حجت الاسلام اکبر روستایی را می خوانید:

بررسی آسیب های اندیشه الحق لمن غلب

اگر ما معتقد به امامت امیرالمومنین علیه السلام باشیم باید اعتقاد به امامت الهی داشته باشیم؛ کما اینکه در آیات متعدد قرآن به آن اشاره شده است، اما وقتی شما در اندیشه مکتب خلافت رفتی ومکتب سقیفه را پذیرفتی باید اندیشه ات بشود این: الحق لمن غلب؛ حق با کسی که زورش بیشتر است! این اندیشه مکتب سقیفه است.

بیعت با زور و اجبار

در"تاریخ طبری" و "الکامل" ابن اثیر مسائل صدر اسلام بیان شده است. قبیله اسلم قبیله ای چماقدار بودند که به گردنکلفتی معروف بودند، در صدر اسلام وقتی قبایل می خواستند به شهر بیایند و مایحتاجشان را تهیه کنند به دلیل وجود راهزنان همه با هم می آمدند. طبق آنچه شیخ مفید در کتاب "الجمل" آورده خلیفه دوم به آنها وعده کالا داد به شرطی که کمک کنند تا خلافت ابوبکر خلیفه رشد کنند. در تاریخ طبری نوشت هاست: آنها خوشحال شدند و به قدری جمعیتشان زیاد بود که کوچه ها برای آنها تنگ بود و گنجایش آنها را نداشت. آنها با ابابکر بیعت کردند. عمر می گوید: ما هو إلّا أن رأیت أسلم ، فأیقنت بالنصر¹؛ زمانی که قبیله اسلم را دیدم ، یقین کردم ما پیروز هستیم. ابن اثیر در کتابش نوشته که آنها با چماقهایشان مردم را کتک می زدند و به زور برای بیعت می آوردند.

این اندیشه سیاسی مرکز سقیفه است و همین اندیشه سیاسی در دوره های بعد هم در جامعه تزریق می شود. مکتب امامت بر اساس اندیشه ی شایسته سالاری است، انتصاب الهی و واندیشه ای که در مکتب خلافت وجود دارد اندیشه ی الحق لمن غلب است.

اندیشه مکتب سقفی درباره حاکم

وقتی این اندیشه سیاسی در جامعه رایج شد طبعا آثاری دارد. در چنین جامعه ای حاکم حرف اول را می زند و باید با هر حاکم و هر شرایطی بیعت کرد. در این راستا کارخانه های جعل حدیث شروع به جعل حدیث درباره حکام زمان کردند. حذیفه از اصحاب سرّ امیرالمومنین علیه السلام و پیامبر صلی الله علیه و آله بود و شخصیت بسیار ویژه ای است اما روایتی را به او نسبت دادند. تاکتیک آنها به گونه ای بود که بعضی از مطالب غلط را به راوی های درست نسبت می دادند.

این روایت در کتاب صحیح مسلم آمده، مخالفین شیعه تفکری دارند و می گویند: بعد از قرآن سراغ کتاب صحیح آقای محمدبن اسماعیل بخاری و صحیح مسلم بن حجاج نیشابوری. تفکر ما شیعه این است که هر روایت باید بر اساس دانش رجال روز بررسی شود لذا ما هر حدیثی را بعد از قرآن نمی پذیریم. این روایت در چنین کتابی آمده:

حذیفه نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد: ما در شر بودیم که شما آمدید و ما وارد خیر شدیم، آیا بعد از این خیر باز هم شر وجود دارد؟ حضرت فرمود: بله. حذیفه پرسید: آیا بعد از آن شر باز هم خیر هست؟ حضرت می فرماید: بله. بعد از من افرادی می آیند که سنت مرا قبول ندارند و براساس هدایت من حکم نمی کنند. بین اینها عده ای خلیفه می شوند که قلوب آنها شیاطین است ولی جسم آنها انسان است.

حذیفه برایش سوال پیش می آید که اگر آن زمان را درک کردم چه کار کنم؟ توقع ما این است که حضرت بفرمایند: در مقابل آنها باید بایستی و نمی شود در سفره آنها بنشینی اما جوابی که در روایت بیان شده حاصل همان تفکر الحق لمن غلب است. و نقل شده که تو باید بی چون و چرا از حاکمی که قلبش شیطان است اطاعت کنی، حتی اگر تو را کتک زدند و مالت را غصب کردند! دارد فدک را پاک می کند حواست هست؟ یعنی نعوذبالله اگر امیرالمومنین علیه السلام و حضرت زهرا سلام الله علیها یاغی می شوند یعنی اینها را در جامعه نهادینه می کنند و به کجا می رسند که آقا اباعبدالله علیه السلام را سر می بُرند و همه نگاه می کنند.

این حرف جعلی است و به حذیفه نسبت داده اند حال ببینیم ریشه ی این حرف کجاست؟ کتاب "السنه" از آقای خلّال که از آقایان اهل سنت راست روایتی را آورده و گفته این صحیح است. اباامیه نقل می کند: روزی عمر مرا صدا زد و گفت: اباامیه تو شاید بعد از من زنده باشی و حاکم هر کسی بود باید از او اطاعت کنی ولو یک بنده حبشی ژولیده باشد. (این تعبیر کنایه است از آدمی که به هیچ چیز پایبند نیست.) حرف او را گوش بده و اطاعت کن و اگر کتکت زد باید صبر کنی، اگر محرومت کرد باید صبر کنی، اگر چیزی گفت که باعث از بین رفتن دینت بود بگو می پذیرم و قبول است، خونم را حفظ می کنم! یعنی دین را رها کن و دنبال دین نباش؛ یعنی تو باید از هر حاکمی و هر کسی می خواهد باشد حتی خلاف دین حرف بزند باید اطاعت کنی.

چنین جامعه ای انقلابی نخواهد بود و ظلم پذیر خواهد شد. در صحیح بخاری دارد اگر کسی با چنین حاکمی مخالفت کند باید گردن او زده شود؛ ظلم در چنین جامعه ای نهادینه و ظلم پذیر می شود.

پس تا جایی می رسد که معاویه می گوید: یزید که خلیفه شما شده فکر نکنید می توانید مخالفت کنید چون خدا گفته او حاکم شود و قضای الهی است. یعنی اندیشه جبر را در جامعه تزریق می کند. معاویه تا احساس می کن که عایشه می خواهد با یزید مخالفت کند گودالی ردست می کند و نیزه های زهراگین در انجا می گذارد و فرشی روی آن می کشد و او را دعوت می کند و عایشه هم به گودال سقوط می کند، به همین راحتی او را ترور می کند.

پویایی و تعدد انقلاب در جامعه شیعی

حال ببینیم این اندیشه چه تاثیری در فقه می گذارد. فقه شیعه تابع اندیشه اهل بیت علیهم السلام است، امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: ما دشمن ظالم و یاور مظلوم هستیم. یا امام حسین علیه السلام می فرماید: من شهادت را سعادت می بینیم و زندگی با ظالم را ذلت می دانم. این اندیشه سیاسی مکتب امامت است و می بینیم چه قیامها و انقلابهایی رشد می کند اما آن زمان این بصیرت نبوده است. امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: اگر من 40 یار داشتم شما را از بین می بردم. چرا یار نداشتند؟ چون بصیرت در جامعه نبود. به خاطر چند حبوبات قبیله اسلم می ریزند و مردم را لت و پار می کنند.

چه شد فدک را گرفتند؟

چه شد فدک را گرفتند؟ در تاریخ آمده وقتی محصول فدک می امده حضرت زهرا سلام الله علیها سهم یک اسلشان را بر می داشتند و بقیه را انفاق می کردند البته از سهم خودشان هم در طول سال انفاق می کردند. وقتی آنها فدک را گرفتند به مردم وعده پول دادند و خلیفه اول گفت: ما همه را می خواهیم به شما بدهیم. لذا وقتی حضرت صدیقه سلام الله علیها فرمود: پدرم فدک را به من داده است، من قاعده ید دارم. قاعده ید یک قاعده ی فقهی است، وقتی کسی در جایی تسلط دارد کسی نمی تواند آنها را از آنجا بیرون کند چندین سال کارگران حضرت در فدک کار می کردند.

آنها گفتند باید سند بیاوری. حضرت زهرا سلام الله علیها هم سند آوردند هم سند را پاره کردند و گفتند باید شاهد بیاوری، حضرت آقا امیرالمومنین علیه السلام را به عنوان شاهد معرفی کردند اما آنها عبارتی گفتند که تاریخ شرمش می آید بیان کند. جناب ام ایمن که کنیز رسول خدا صلی الله علیه و آله بود را به عنوان شاهد آوردند اما قبول نکردند. ام سلمه گفت: به کسی مثل فاطمه چنین می گویید که شاهد بیاور!!! اما شهریه او را به مدت یکسال قطع کردند.

حضرت زهرا سلام الله علیها کوتاه نیامد و در مدت 6 ماه مستمر قضیه فدک را پیگیری کرد. وقتی آنها کوتاه نیامدند درآخر حضرت فرمود: فدک ارث پدرم است؛ در حالی که ارث نبود و هدیه ای از طرف رسول خدا صلی الله علیه و آله بود. آنها گفتند: انبیاء ارث نمی برند! ابوبکر در حال نوشتن سند بود که عمر وارد شد و گفت: اگر این کار را انجام دهی هزینه جنگ ها را از کجا تامین می کنی؟ از کجا می خواهی به مردم پول بدهی؟ و بعد سند را پاره کرد.

حاصل اندیشه امامت در جامعه

اندیشه اهل بیت علیهم السلام چیز دیگری است و باعث می شود حضرت زهرا سلام الله علیها یک تنه انقلاب به پا کنند، حاصل اندیشه مکتب امامت یک جامعه ی پویای انقلابی است اما حاصل اندیشه مکتب خلافت یک جامعه ضعیف است. در تاریخ می بینیم قیامهای امام حسن و امام حسین علیهما السلام، قیام زید، قیام مختار و ... پایه ی اندیشه امامت مبارزه با ظلم است.

در مقابل ببینید هیچ قیامی صورت نمی گیرد و کار به جایی می رسد که می روند با پای ظَلَمه بیعت می کنند. عبدالله بن عمر با امیرالمومنین علیه السلام بیعت نمی کند با اینکه احادیث صحیح رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره حضرت را شنیده است اما نصف شب می رود با حجاج بیعت میکند، حجاج از طرف عبدالملک بن مروان خلیفه بود و او شخصیتی است که قرآن را تیرباران می کند! عبدالله بن عمر شب به درب خانه حجاج می رود و می گوید: آمده ام با تو بیعت کنم چون از پیامبر صلی الله علیه و آله هر کس بمیرد در حالی که بیعتی بر گردنش نباشد به مرگ جاهلیت مرده است. حجاج هم پایش را دراز می کند و او پایش را می بوسد! آن وقت با امیرالمومنین علیه السلام بیعت نمی کند.

اندیشه الحق لمن غلب به فقه هم سرایت کرده. در تاریخ می بینیم که جامعه شیعه قیامهای متعددی داشته اما در مقابل در تاریخ چیزی نمی بینیم با اینکه عمده حکومت ها دست آنها بوده و تاریخ را آنها نوشته اند اما قیامی از طرف اهل سنت نقل نشده چرا؟ ریشه اش در همین الحق لمن غلب است.

حرام بودن قیام علیه حاکم ظالم و گنه کار!

آقای نبوی از علمای به نام اهل سنت است متوفی قرن هفتم است عبارتی می گوید شما خودتان مقایسه کنید از چه اندیشه ای می تواند نشأت گرفته باشد! می گوید: عالمان علم کلام، محدثین، فقها، عالمان حدیث و ... گفته اند: خلیفه ای که با زور روی کار آمده باشد عزل نمی شود، اگر ظالم و گنه کار باشد حرام است بر او خروج کنید، حق ندارید بر او خروج کنید(انقلاب ممنوع). خروج بر ظالم به اجماع مسلمین(اهل سنت) حرام است حتی اگر اهل فسق و فجور باشند.

اندیشه سیاسی امامت را ببینید، امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: مرجعیت علمی اهل بیت هستم، همه چیز درب خانه ثقلین است و از آدمی که آدم درستی نیست می شود چیز یاد گرفت، تبادل علمی. در دوران خلیفه دوم شیراز را فتح می کنند و به کتبی در زمینه علوم مختلف دست پیدا می کنند، عمر دستور می دهد: آنها را یا بسوزانید یا در آب بریزید ما قرآن داریم برایمان بس است؛ در حالی که به همان قرآن هم پایبند نبودند.

امامت مایه عزت مومنین است

امام رضا علیه السلام درباره شئون امام می فرمایند: امامت مایه عزت مومنین است؛ یعنی هرجا دیدید که عزت داری بدان راه را درست رفته ای، اگر دیدی عزت نداری و ذلت به سراغت آمده بدان آن کسی که جلو افتاده راه را اشتباه رفته! در عصر خودمان می بینیم تمام موضع گیری هایی که مقام معظم رهبری انجام می دهند تماما در راستای عزت مومنین است. دعوت به عزت و اقتدار است، امامت یعنی این.

امام رضا علیه السلام می فرمایند: والدّال علی الهدی والمنجی مِنَ الرّدی، الامام الانیس الرفّیق والوالد الشفیق والاخ الشقیق، والامّ البرّة بالولد الصغیر، ومفزع العباد فی الداهیة النَّآد، الامامُ امینُ اللّه فِی خَلْقهِ و حُجَّتُه علی عبادهِ و خلیفَتُه فی بلادهِ والدّاعی الی اللّه ِ، والذّابّ عَنْ حُرُمِ اللّه، الامامُ امینُ اللّه فِی خَلْقهِ و حُجَّتُه علی عبادهِ و خلیفَتُه فی بلادهِ والدّاعی الی اللّه ِ، والذّابّ عَنْ حُرُمِ اللّه²؛

امام، رهنمای بشریّت به سوی هدایت و نجات دهنده آنان از پستی و فرومایگی است. امام برای انسانها، همدمی رفیق، و پدری مهربان و برادری همانند است. امام به امّت خویش مهر می ورزد، همانند مادری که به فرزند خردسال خود مهربان و نیکوکار است، امام پناهگاه بندگان خدا در مصیبتها و دشواریهای عظیم است. امام، امین الهی در میان خلق و حجّت خداوند بر بندگان او و خلیفه پروردگار در جامعه بشری است. امام مردم را به سوی خدا دعوت می کند و از حریم ارزشهای الهی و ساحت قدس خداوندی، پاسداری می کند.

این امام حاصل اندیشه امامت الهی است و خداوند مشخص کرده اما امامی که آنطرف معرفی می کند، قلبش شیاطین و جسمش جسم انسان است. امامی که اندیشه امامت معرفی میکند و انتصاب از طرف خدا دارد، الگو برای جامعه است، شخصیتی است که وظیفه هدایت خلق را به عهده دارد، این امام طبق حدیث ثقلین تا قیامت از قرآن جدا نمی شود، یعنی همانطور که در قرآن اشتباهی نیست امام هم باید معصوم باشد و علم غیب داشته باشد. امامی که معصوم شد می شود صراط مستقیم.

ابوبکر پس از خلافت روی منبر رفت و گفت: من حاکم شما شدم! اما من بهترین شما نیستم! یعنی خودم روی کار آمدم و علمای اهل سنت اینطور تعبیر می کنند که امیرالمومنین علیه السلام از او بهتر بود.

امام در اندیشه امامت معصوم است و شیطان نمی تواند او را گول بزند، امام در مکتب سقیفه نه تنها علم غیب ندارد بلکه اولیات را هم نمی داند، چه احکام شرعی و چه در تفسیر.

پی نوشت:

1- تاریخ الطبرى: ج 2 ، ص 458 ، الشافى فی الامامة: ج 3 ، ص 190 ، سفینة النجاة سرابی تنکابنى: ص 68.

2- مسند الامام الرضا علیه السلام ، ج 1، 96 تا 101 به نقل از کافی ج 1، ص 200 201؛ کمال الدین و تمام النعمه صدوق، ج 2، ص 675 باب 58؛ امالی، ص 674، باب 97؛ معانی الاخبار، ص 96؛ عیون اخبار الرضا، ج 1، ص 216.