وارث : اسراف یکی از معضلات جامعه کنونی ما به شمار می‌رود، بخصوص درباره منابع طبیعی این موضوع بسیار چشمگیر است. در گذشته چون تکنولوژی و وسایل رفاهی زندگی به این صورت مدرن و گسترده وجود نداشت، انسان برای به دست آوردن نیازهای اولیه خود مانند آب و غذا و... باید تلاش بسیاری انجام می‌داد، مثلا برای تامین آب باید مسیر طولانی را طی می‌کرد و با وسایلی از چشمه یا رودخانه آب می‌آورد و نیز برای تهیه غذا باید سخت کار می‌کرد و محصول خود را می‌کاشت و منتظر می‌ماند تا فصل برداشت برسد و از آن محصول استفاده کند. همین سختکوشی در به دست آوردن محصولات مورد نیاز بود که باعث می‌شد، گذشتگان ما در مصرف درست و صحیح منابع طبیعی بسیار دقیق و مقید باشند، اما نسل امروز در جوامع مدرن با دارا بودن تکنولوژی که دست یافتن به آب و غذا و سایر لوازم اولیه را به سهولت تمام ممکن کرده است، دیگر زحمت چندانی برای به دست آوردن مایحتاج تحمل نمی‌کنند و به خاطر همین آسان به دست آوردن، قدر آن را هم نمی‌دانند و به اسراف در مصرف و حتی هدر دادن آن مشغولند. در حالیکه اسراف مخالف نص صریح قرآن و آموزه های اسلام است.
از این رو به منظور بررسی کیفیت نگاه اسلام به استفاده از مواهب و پرهیز از اسراف با حجت الاسلام والمسلمین محمدمهدی حائری پور، کارشناس مذهبی گفت وگویی داشته ایم که در ادامه بخش اول آن را می خوانید:
حجت الاسلام و المسلمین محمدمهدی حائری پور، کارشناس مذهبی در گفت وگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان اظهار کرد: در قرآن کریم به صورت صریح و یک قانون کلی داریم که خداوند در کنار دستور به استفاده از مواهب الهی و نعمات های خود، امر به ترک اسراف و زیاده روی کرده است و همانطور که در این آیات متعدد انسان به استفاده از نعمت ها و پاکی ها امر شده، به نهی از اسراف هم فرمان داده شده است.
وی اضافه کرد: خداوند در یکی از آیات که به روشنی به این موضوع پرداخته است، می فرماید: «کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفينَ؛ (از نعمتهای الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی دارد!» این نهی الهی از اسراف، کلی است و شامل تمام موارد از جمله آنچه در طبیعت الهی به عنوان نعمت های خداوند مطرح است، می شود.
آب از منابع و نعمت های مادر است!
حائری پور در پاسخ به این سوال که آیا استفاده زیاد از منابع طبیعی مانند آب یا منابع عمومی مانند برق با توجه به اینکه هزینه و مابه ازای آن توسط فرد پرداخت می شود، مشمول اسراف است و اگر تضییع حق دیگران بواسطه قطع آنان شود، مصداق حق الناس است یا خیر، تصریح کرد: آب و برق که به عنوان منابع مهم و برجسته و بسیاری از نعمت های دیگر وابسته به آنان است و بطور مثال آب از منابع و نعمت های مادر است و بسیاری از مواهب الهی وابسته به آن است و اگر در مصرف آب زیاده روی کنیم، ممکن است، بسیاری از نعمت های الهی را از دست بدهیم.
وی اضافه کرد: برق نیز خود به گونه ای وابسته به آب است و امروزه جزء منابع کلیدی محسوب می شود و در زندگی انسان ها نقش مهمی دارد و اسراف و زیاده روی در مصرف آن، می تواند برای جامعه ضررها و پیامدهای منفی بسیاری را به دنبال داشته باشد و حتی در برخی مواقع، جان افراد به دلیل این زیاده روی و اسراف ما، در نقطه دیگری با کم شدن آب و برق به مخاطره می افتد.
پرداخت هزینه منابع، به منزله حق برای استفاده بیش از حد نیست
این کارشناس مذهبی ادامه داد: انسان نباید تصور کند به دلیل پرداخت کردن هزینه و مابه ازای آب یا برق، می تواند هر میزان خواست مصرف کند، زیرا اسراف محسوب می شود و حتی انسان در زمینه پوشیدن لباس نیز اگر صحیح استفاده نکند، با وجود اینکه امری شخصی است و هزینه اش را پرداخت کرده اما اسراف محسوب می شود و نباید فرضا در محیط کار از لباس مهمانی استفاده کرد.
وی اضافه کرد: فرضا در استفاده از بنزین فرد نمی تواند زیاده روی کند و یا حتی آن را هدر دهد، با این پیش فرض که هزینه اش را دادم و در استفاده از آن مختار هستم.
زیاده روی در مصرف آب و برق حرام است!
حائری پور با اشاره به اینکه اگر زیاده روی ما در مصرف منابع طبیعی موجب شود که ضربه و آسیبی به جان و مال مردم و یا بیت المال مسلمین وارد شود، مشمول تضییع حق الناس شود، تاکید کرد: در فتواهای امام خمینی(ره) داریم که ایشان می فرمایند: «زیاده روی در مصرف آب و برق حرام است.» و ایشان می فرمودند: «به دلیل اینکه موجب ضمان می گردد.»
این کارشناس مذهبی خاطرنشان کرد: بنابراین، انسان باید توجه داشته باشد که از زیاده روی در این نعمت های کلیدی که آسیب به زندگی دیگران می زند، پرهیز کند.
ادامه دارد...
