راهکارهایی برای دوری از زخم زبان و سوءظن

وارث:حجت الاسلام الهی‌فر در برنامه زنده رادیو معارف که با موضوع «زخم زبان» ، با اشاره به حدیثی از امیرالمؤمنین(ع) گفت: امیرالمؤمنین(ع) در روایتی فرمود: «زبان درنده‏اى است، اگر واگذارندش بگزد. اللِّسَانُ سَبُعٌ إِنْ خُلِّیَ عَنْهُ عَقَر». لذا باید همواره بر زبانمان مراقبت کنیم. اگر حس می‌کنی روابط عمومی خوبی با مردم نداریم و نمی‌توانیم از واژگان مناسب استفاده کنیم، لااقل سکوت کنیم. ولی از سوی دیگر باید واژگان خوب را برای برقرار بهتر روابط اجتماعی یاد بگیریم.

وی با هشدار نسبت به اینکه شاید فردی که به او اهانت می‌شود، جزو اولیای خدا باشد، افزود: هیچ کس نمی‌داند ولیّ خدا در جامعه کیست. شاید کسی که به او اهانت می‌شود، جزو اولیای خدا باشد. شاید فرزند یا همسر شما جزو اولیای خدا باشد و یا ممکن است در آینده جزو خوبان درگاه الهی باشد. چرا با آن‌ها با تندی و بدزبانی رفتار کنیم؟

حجت‌الاسلام الهی فر داشتن گمان به افراد را یکی از بدترین رذایل اخلاقی برشمرد و گفت: در روایات داریم هفتاد گناه و خطای مردم را حمل بر این کنید که اتفاق نیفتاده است یا اشتباه فهمیدیم. اما وقتی در زندگی دیگران تجسس کنیم و از یک طرف قوه ظن و گمان خود را به کار بگیریم، فوری اهل قضاوت ناصحیح در قبال رفتار دیگران می‌شویم و این خود گناه بزرگی است. خداوند در آیه12 سوره حجرات نیز می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا؛ اى کسانى که ایمان آورده‏اید، از بسیارى از گمانها بپرهیزید که پاره‏اى از گمانها گناه است، و جاسوسى مکنید»

این کارشناس مذهبی افزود: در حدیثی از امام محمدباقر(ع) فرمود: «لَا تَعْجَلُوا عَلَى شِیعَتِنَا، إِنْ‏ تَزِلَ‏ لَهُمْ‏ قَدَمٌ‏ تَثْبُتْ لَهُمْ أُخْرَى‏؛ راجب شیعیان ما زود قضاوت نکنید. اگر لغزش دیدید، ما قدم دیگر آن را سفت می‌کنیم.» من معتقدم درباره یک شیعه یا دوستدار اهل‌بیت(ع) هر اندازه فکر کنیم فاسد هستند، در نهایت عاقبت به خیر هستند و این را از نزدیک بارها شاهد بودم. لذا نباید زود قضاوت کنیم که او شخص نابکاری است بلکه باید زمینه بازگشت او به ارزش‌ها را با محبت و صمیمیت فراهم کنیم.