وارث: استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه 147 و 148 سوره بقره پرداخته است.
آيه 147:
الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ المُمْتَرِينَ
ترجمه:
حقّ، (آن چیزى است كه) از سوى پروردگار توست، پس هرگز از تردید كنندگان مباش.
* پيام ها
1- حقّ همان است كه از منبع علم بىنهایت او صادر شده باشد. «الحقّ من ربّك»
2- دستورها و فرامین الهى كه از طریق وحى و یا روایات ثابت شود، جاى مجادله و مناقشه ندارد. «فلا تكوننّ من المُمترین»
3- رهبر باید از قاطعیّت و یقین برخوردار باشد، به خصوص وقتى كه قانونى را تغییر داده و سنّتى را مىشكند. «فلا تكوننّ من المُمترین»
آيه 148:
وَ لِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فاسْتَبِقُواْ الخَيْرَتِ أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعاً إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَىءٍ قَدِيرٌ
ترجمه:
و براى هر كس قبلهاى است كه به آن سوى رو مىكند. (بنابراین دربارهى جهتِ قبله گفتگو نكنید و به جاى آن) در نیكىها و اعمال خیر بر یكدیگر سبقت جویید. (و بدانید) هر جا كه باشید، خداوند همه شما را (در محشر) حاضر مىكند، همانا خداوند بر هر كارى تواناست.
* نکته ها
براى كلمه «وجهةٌ» دو معناست: قبله و طریقه. اگر این كلمه را همانند اكثر مفسّران به معناى قبله بگیریم، معناى آیه همان است كه ترجمه كردهایم. امّا اگر كلمه «وجهةٌ» را به معناى طریقه و شیوه بگیریم، معناى آیه این است: براى هر انسان یا گروهى، راه و طریقى است كه به سوى همان راه كشیده مىشود و هر كس راهى را سپرى مىكند و این معنا نظیر آیهى 84 سورهى اسراء است كه فرمود: «كلٌّ یعمل على شاكلته»
بعضى مفسّران، مراد از «هو» در «هو مولّیها» را خدا دانستهاند كه در این صورت معناى آیه چنین مىشود: هر كس قبلهاى دارد كه خداوند آنرا تعیین كرده است.
سبقت در كار خیر، ارزش آن را افزایش مىدهد. در قرآن واژههاى «سارعوا»، «سابقوا» و «فاستبقوا» در مورد كار خیر بكار رفته است و در ستایش انبیاء مىفرماید: «یسارعون فى الخیرات» [انبیاء/ 90] آنها در نیكىها، شتاب و سرعت مىگیرند.
در برخى روایات ذیل این آیه آمده: در زمان ظهور امام زمان علیه السلام علاقمندان آن حضرت، از اطراف و اكناف جهان یكجا در حضور ایشان جمع خواهند شد. [تفسیر نورالثقلین، ج1 ص 139]
* پيام ها
1- هر امتّى قبلهاى داشته و مسئله قبله، مخصوص مسلمانان نیست.«لكلّ وجهة»
2- بحثهاى بیهوده را رها كنید و توجّه و عنایت شما به انجام كارهاى خیر باشد. «فاستبقوا الخیرات»
3- به جاى رقابت و سبقت در امور مادّى، باید در كارهاى خیر از دیگران سبقت گرفت. «فاستبقوا الخیرات»
4- روز قیامت، خداوند همه را یكجا جمع خواهد كرد و این نمونهاى از مظهر قدرت الهى است. «یأت بكم الله جمیعاً»
