وارث :آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار با کارکنان حراست بانک سپه با تبریک اعیاد شعبانیه و فرا رسیدن ماه مبارک رمضان به فلسفه تشکیل بانک ها اشاره کرده و افزودند: نخستین فلسفه تشکیل بانک حفاظت از اموال مردم است.
ایشان ادامه دادند: پیش از تأسیس بانک ها مردم در زمینۀ حفاظت از اموالشان با مشکلات فراوانی مواجه بودند اما امروزه بانک ها حافظ اموال مردم هستند و مردم یقین دارند ریالی از اموالشان حیف و میل نخواهد شد و این وظیفه ضرورتی است که بانک ها باید این راه را ادامه دهند.
معظم له استفاده کردن از اموال و سرمایه ها در مسیر صحیح اقتصادی را از جمله فلسفه های تشکیل بانک ها دانسته و تصریح کردند: هر فرد سرمایه اندکی در بانک سپرده گذاری می کند اما ضمیمه شدن این سرمایه ها به یکدیگر منجر به سرمایه فراوانی می شود که در مسیرهای مختلفی می توان از آنها استفاده کرد.
آیت الله مکارم شیرازی اضافه کردند: سرمایه اندک مردم در بانک ها همانند نزول باران است که به وسیله جمع کردن قطره های باران در پشت سد می توان فعالیت های فراوانی از جمله کشاورزی و تولید برق انجام داد؛ امروز سرمایه های کوچک بازدهی ندارند که باید به همدیگر ضمیمه شوند و بانک ها با جمع آوری آنها به فعالیت بپردازند.
ایشان خاطرنشان کردند: فعالیت های اقتصادی بانک ها نیز به دو صورت انجام می شود نخست آن که بانک این سرمایه ها را در فعالیت های کلان به کار می برد و دیگری استفاده از سرمایه ها در بخش های خصوصی است که گاهی سرمایه های کلان و گاهی سرمایه های کوچک دارند.
این مرجع تقلید با تصریح بر این که ربا مایه بدبختی مردم و ویرانی اقتصاد است، تأکید کردند: ربا باید حذف شود و به همین دلیل اندیشمندان مسأله بانک بدون ربا و عقود شرعیه را مطرح کرده اند که اگر به این موارد عمل شود با پیشرفت و شکوفایی اقتصادی مواجه خواهیم بود و اگر عمل نشود ربا خواری مخفی به وجود خواهد آمد که مایه ویرانی است.
ایشان خاطرنشان کردند: بسیار دیده شده است که هنگام اعطای تسهیلات برای فعالیت های اقتصادی از تسهیلات گیرنده درخواست فاکتور صوری می شود و تسهیلات گیرنده نیز آن را در خرید جهیزیه یا خرید اتوموبیل مصرف می کند در نتیجه برای بازگشت آن سرمایه ای نخواهد داشت؛ این فاکتور صوری بلای بانک ها است و اگر عقود شرعیه را در قالب فاکتورهای صوری قرار دهند نتیجه عکس خواهد داشت.
استاد برجسته حوزه علمیه با تأکید براین که فعالیت های اقتصادی بانک ها نیز باید مفید باشد، ابراز کردند: اگر بانک ها سرمایه ها را در مسیری استفاده کنند که برای جامعه فایده ای ندارد اما پول آور است،اشتباه است بلکه بانک ها باید ضرورت ها را در نظر گیرند.
ایشان با بیان این که قرض الحسنه از دیگر فعالیت هایی است که بانک ها می توانند انجام دهند، اظهار کردند: بانک ها باید وام های قرض الحسنه پرداخت کنند، مردم سرمایه های خود را در حساب های جاری قرار می دهند و بانک نیز به حساب جاری سودی پرداخت نمی کند بنابراین چه اشکالی دارد برخی از سرمایه های مردم را به صورت قرض الحسنه در اختیار خود آنها قرار دهند.
آیت الله مکارم شیرازی اضافه کردند: در زمینه دریافت کارمزد قرض الحسنه به دلیل فعالیت های پرسنل و موارد دیگر گفته شد تا 4 درصد مشروع و بیش از آن ربا است اما دیده می شود در برخی موارد قرض الحسنه با 28 درصد سود داده می شود که رباخواری را به دروغ قرض الحسنه می نامند.
معظم له افزودند: همچنین گفته شده است سود 4 درصد در کل زمان است اما برخی می گویند 4 درصد در هر سال است در نتیجه اگر وامی پنج ساله باشد سال پنجم باید 20 درصد کارمزد پرداخت شود بنابراین نباید با استفاده از برخی شگردها قانون را دور زد.
ایشان با بیان این که برخی از هزینه هایی دریافتی از سوی بانک ها برای مردم مشکلاتی ایجاد کرده است، عنوان کردند: به عنوان مثال جریمه بر جریمه قرار می دهند؛ برخی افراد به دلیل ورشکستگی توان پرداخت بدهی خود را ندارند که قرآن کریم در این زمینه می گوید باید به او مهلت داده شود تا بتواند بدهی خود را پرداخت کند نه این که برای آن سود حساب کنند و 200 میلیون بدهی آن به یک میلیارد تبدیل شود؛ در این صورت برای مردم مشکل ایجاد می کنند و اگر این وام را پرداخت نمی کردند آن فرد ورشکسته مشکلاتش کم تر بود؛ البته افرادی که توان پرداخت دارند اما نمی پردازند باید مجازات شوند.
ایشان با بیان این که بانک ها از جمله مراکز ضروری هستند اما آسیب های آنها نیز بسیار مهم است، افزودند: یکی از مشکلات به ویژه با توجه به شرایط امروزی بالا بودن نرخ تسهیلات است؛ امروزه گفته می شود صنایع داخلی باید از نظر کیفیت و قیمت با صنایع خارجی رقابت کند در حالی که صنعت گر داخلی تسهیلاتی با سود 24 درصد دریافت می کند چگونه می تواند با صنعت گر خارجی که تسهیلات با سود یک درصد یا دو درصد دریافت می کند رقابت کند.
آیت الله مکارم شیرازی ادامه دادند: این سودها مشکل اقتصادی را برطرف نمی کند؛ در دنیا هیچ گونه بن بستی وجود ندارد و برای برطرف کردن این مشکلات باید چاره اندیشید.
ایشان با تصریح براین که مشکلات اقتصادی کشور از مشکلات سیاسی بیشتر است، فرمودند: مشکل سیاسی کشور به دلیل مشکلات اقتصادی است و یک بدنه مهم برای برطرف کردن مشکلات اقتصادی بانک ها هستند.
این مرجع تقلید با انتقاد از پیش فروش سکه بهار آزادی، بیان کردند: فروش سکه به معنی خارج کردن پول مردم از گردش اقتصادی است زیرا مردم پول خود را به سکه تبدیل و آن را در منزل خود نگه داری می کنند.
