ناتوان ترین مردمان در کلام امیرمومنان(ع)

وارث: 

یکی از مفاهیم عمیق و پرمعنا در آموزه های دینی «برادری» که در آیات و روایات نیز تصریح و نسبت به توجه به آن و رعایت شرایط اش توصیه شده است، چنان که خدای متعالی در آیه 10 سوره مبارکه حجرات می فرماید: «إِنَّما الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَ اتَّقُوا اللّه َ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ؛ همانا مؤمنان با هم برادرند؛ پس ميان برادرانتان آشتى دهيد و از خدا پروا كنيد، باشد كه بر شما رحمت آورد».

 

آموزه های علوی نیز در این باره ژرف و کاربردی است که بخشی از آن مرور می شود:

 

امیرالمومنین امام على عليه السلام می فرماید: «اى كميل! مؤمنان با هم برادرند و براى برادر چيزى مقدّم تر از برادر نيست.»1

ایشان همچنین بر افزودن بر تعداد برادران دینی تاکید کرده و می فرمایند: «ناتوانترين مردم كسى است كه از به دست آوردن دوستان و برادران ناتوان باشد و ناتوان تر از او كسى است كه برادران به دست آورده را از دست بدهد.»2

و نیز از ایشان است که فرمودند: «در پى دوستان راستين باش و بر شمارشان بيفزاى كه آنان ذخيره دوران آسايش و سپر روزگار بلايند!»3

 

حضرت امیر(ع) همچنین توصیه هایی برای حفظ روابط برادری و دوستی دارند که برای امروز هم بسیار کاربردی و راهگشا است.

از ایشان است که: «هيچ گاه حقّ برادرت را، به اعتماد روابط دوستانه اى كه با او دارى ضايع مگردان؛ چه، آن كس كه حقّ او را ضايع مى كنى ديگر برادرت نيست.»4

و نیز می فرمایند: «زبانت را نگه دار تا برادرانت را نگه دارى.»5

 

البته حضرت(ع) در کنار توصیه به دوستی و برادری، از برخی دوستی ها نیز نهی کرده اند که نشان می دهد هر ارتباطی به اسم دوستی مورد تایید آموزه های دینی نیست.

لذا امیرمومنان امام علی(ع) فرمودند: «از كسى كه دوستى اش براى خدا نيست بپرهيز؛ زيرا دوستى او پستى است و همنشينى با او شوم.»6

و نیز می فرمایند: «هر كه براى خدا برادرى كند سود مى برد و هر كه براى دنيا برادرى ورزد محروم مى ماند.»7

ایشان همچنین در نهی برخی دوستی ها و برادری ها فرمودند: «مردم [مسلمان] برادرند. اگر برادرى آنان براى غير خدا باشد، آن برادرى دشمنى است و اين است سخن خداوند متعال كه: «در آن روز ، دوستان با هم دشمنند، مگر پرهيزگاران».8

 

بنابر آنچه که بیان شد، دوستی های خدامحور و در مسیر تحقق آموزه های دینی مورد تایید اسلام و امیرمومنان(ع) است و آنچه که باعث شود به اسم دوستی ما از خدا دور شویم، مطرود و مذموم است.

 

پی نوشت ها:

1-بحارالأنوار: 77/269/1؛

2- نهج البلاغة: الحكمة12؛

3- الأمالي للصدوق: 380/483؛

4- نهج البلاغة: الكتاب31؛

5- بحار الأنوار: 74/156/1؛

6- غرر الحكم: 8978؛

7- غرر الحكم: (7776 ـ 7777)

8- بحار الأنوار: 74/165/29.