حجاب گوهری گرانبهاست که اثرات عجیبی بر شخصیت و سرنوشت انسان می‌گذارد. حجاب یک ارزش است، ارزشی که فطرت و طبیعت آدمی ـ چه مرد و چه زن ـ آن را می‌پذیرد، ارزشی که خود مقدمهای برای دستیابی به ارزش‌های عالی‌تر است، ارزشی که این روزها در جامعه اسلامی با توجه به نگاه‌های متفاوتی که نسبت به حجاب وجود دارد، نیاز به احیای مجدد دارد، چراکه دشمنان به صورت‌های مختلف درصدد ایجاد بی‌میلی نسبت به حجاب در جوامع اسلامی هستند که تا حدودی نیز موفق هم بودند. در همین راستا گفتگویی را با حجت‌الاسلام والمسلمین سید مصطفی میرلوحی رئیس هیئت مدیره دانشگاه امام صادق (ع) درباره حجاب و لزوم رعایت این ارزش به عنوان یک آموزه فاطمی در جامعه ترتیب دادیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
* امروز مسأله حجاب و عفاف به عنوان یک ارزش فاطمی در جامعه افول کرده است. به نظر شما چه دلایلی باعث افول حجاب شده و چطور می‌توان به این وضعیت سامان داد؟
در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی قرار داریم، انقلابی که یکی از ثمرات فاطمه زهرا (س) است، این انقلاب به نام اهل بیت (ع) به خصوص حضرت فاطمه (س) و امام حسین (ع) است و اصلاً نمی‌توان نام و یاد اهل البیت (ع) را از آن جدا کرد، چراکه اگر جدایی بین این دو صورت گیرد، دیگر چیزی از انقلاب اسلامی باقی نمی‌ماند. حضرت فاطمه زهرا (س) از چنان جایگاه رفیعی برخوردار است که فرزند ایشان امام حسن عسکری (ع) در حدیثی می‌فرماید: «نَحْنُ حُجَجُ اللَّهِ عَلى خَلْقِهِ وَ جَدَّتُنا فاطِمَةُ حُجَّةُ اللَّهِ عَلَیْنا؛ ما حجت‌های خدا بر مخلوقین هستیم و جدّ ما حضرت فاطمه (س) حجت بر هستند» ( عوالم ج 11، ص 78). ما باید به فاطمه زهرا (س) از حیث بنگریم، آن حضرت معلم و استاد ائمه (ع) و محبان و شیعیانشان هستند. اگر از سیره فاطمه زهرا (س) گوشه‌ای را برگیریم و به آن عمل کنیم زندگی‌مان از این رو به آن رو می‌شود، او دست‌پرورده اشرف انبیا حضرت محمد (ص) است و کسی است که رضای خدا بسته به رضای اوست. حتی برگان اهل سنت از رسول خدا (ص) نقل کرده‌اند که خدا با غضب فاطمه (س) غضب می‌کند و با رضای او راضی می‌شود که جمله عجیب و تکان‌دهنده‌ای است. وقتی سخن از حجاب و عفاف و سیره حضرت فاطمه (س) می‌کنیم، داریم از حجتی کامل بر تمام ائمه (ع) صحبت می‌کنیم.
وقتی پیغمبر اکرم (ص) حضرت زهرا (س) و امیرالمومنین (ع) را به ازدواج هم درآورد، آن دو بزرگوار برای تقسیم کار به حضور پیامبر (ص) رسیده و درخواست کردند و رسول خدا (ص) نیز چنین تقسیم کار کردند: «فقفی علی فاطمة بخدمة مادون الباب و قفی علی علی بما خلفه ...» به امیرالمومنین (ع) فرمود کارهای خارج خانه را انجام دهد و به دخترش فاطمه (س) نیز فرمود داخل خانه را اداره کند. آن بانوی دو عالم از این تقسیم کار شدیداً خوشحال شد و فرمود: جز خدا کسی نمی‌داند که از این تقسیم کار تا چه اندازه خوشحال شدم، زیرا رسول خدا (ص) مرا از انجام کارهایی که مربوط به مردان است بازداشت.
البته این بدین معنا نیست که در مواقع ضروری به یکدیگر کمک نکنند، گاهی اوقات پیش می‌آمد که پیامبر (ص) در جنگ‌ها زخمی می‌شدند و حضرت زهرا (س) به مداوای ایشان می‌پرداختند. علاوه بر این، ایشان در ماجرای سقیفه با تمام توان پا در میدان گذاشتند و از ولیّ امر خود دفاع کردند، به مسجد رفتند و خطبه خواندند، به خانه‌های انصار و مهاجران رفتند و آنها را متذکر شدند و ...، اما در عین حال می‌بینیم که حضرت از تقسیم کاری که پیامبر (ص) کردند بسیار خرسند شدند. از طرف دیگر، گاهی پیش می‌آمد که امیرالمومنین (ع) به خانه می‌آمدند و شروع به بازی با بچه‌‌ها و پخت نان و ... می‌کردند. این درس بزرگی برای زندگی امروز ما محبان و شیعیان است تا با عمل به سیره اهل بیت (ع)، از یک زندگی الهی بهره‌مند شویم.
دوری از نامحرم در هر شرایطی، درس بزرگ فرهنگی فاطمه (س) است
شما به سوال بسیار مهم، کاربردی و مورد نیاز جامعه اشاره کردید، عفاف و حجاب قطعاً یکی از والاترین مصادیق فرهنگی فاطمی است که باید بروز و ظهور آن را در جامعه اسلامی ببینیم. در همین راستا یکی از مسائل مهم عدم اختلاط میان زن و مرد در حوزه‌های مختلف فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی جامعه است. فرهنگ فاطمی به ما می‌آموزد که باید با جهاد فرهنگی، تربیتی و تبلیغی به هر نحوی شده از اختلاط میان دختران و پسران در جامعه امروز جلوگیری کرد، به عنوان مثال، در بیمارستان‌ها، مراکز فرهنگی، مدارس و دانشگاه‌ها و ... باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد تا هیچگونه ارتباط غیر ضروری میان مردان و زنان وجود نداشته باشد، مگر در مواقع اضطراری که حتی برای این شرایط خاص نیز می‌توان راهکارهایی یافت، چراکه دوری از نامحرم در هر محیطی برگفته از سیره فاطمه زهرا (س) است. تخلف از سیره فاطمی در مسائل تربیتی و خانواده و اجتماع نتیجه‌اش وضع فعلی حجاب در برخی شهرها و مناطق تهران است. البته عوامل دیگری همچون هجوم و شبیخون فرهنگی دشمن نیز قابل تأمل است.
اختلاط میان دختر و پسر در مقابل ارزش‌های فاطمی است
خدا از اینگونه مسائل با تعبیر حدودالله یاد کرده و «لاتقربوها» یعنی حتی نباید نزدیک نامحرم شد چه برسد به اینکه به عنوان همکار یا همکلاس ساعت‌ها در یک اتاق باشند، خدا ما را از این رفتارها پرهیز داده و شیطان را دشمنی آشکار برای ما معرفی کرده است، پس چرا برخی آقایان اصرار دارند مردان و زنان را به بهانه‌های مختلف در اداره‌ها، دانشگاه‌ها و ... کنار هم یا روبروی هم بنشانند؟ این برای یک کشور ایران اسلامی و جمهوری اسلامی شایسته نیست و زمینه لغزش و گناه است. خدای متعال در مورد برخی حدود و خطوط قرمز نگذرید و عبور نکنید. اما گاهی می‌فرماید تزدیک نشوید! قرقگاه است.
وقتی فاطمه (س) از نابینا رو می‌گیرد، چرا ما ...
در روایات داریم که روزی مرد نابینایی اجازه خواست تا وارد خانه آن حضرت شود. حضرت فاطمه زهرا (س) فوراً برخاست و چادر به سر کرد. پیغمبر اکرم (ص) که در خانه آنها بود، به دخترش فرمود: «چرا از او رو می‌گیری؟ او که تو را نمی‌بیند»، حضرت فاطمه (س) پاسخ داد: «او من را نمی‌بیند، من که او را می‌بینم، هرچند او من را نمی‌بیند اما بوی من را که حس می‌کند، برای همین است که در مقابل او چادر سر می‌کنم». پیغمبر اکرم (ص) فرمود: «شهادت می‌دهم که تو پاره تن من هستی»، واقعاً چرا امروز به اینگونه رفتارهای اهل بیتی در جامعه کم توجهی می‌شود؟
* برخی مخالف عقیده شما در موضوع عدم اختلاط میان مردان و زنان در اداره‌ها و دانشگاه‌ها و ... است.
بله همینطور است. ممکن است عده‌ای مخالف چنین عقیده‌ای باشد و حتی اتهام‌هایی هم بزنند، در طول تاریخ بسیاری از انبیا به اتهام ترویج و تبلیغ این ارزش‌ها و آموزه‌های الهی مورد سخت‌ترین و ناجوانمردانه‌ترین رفتارها قرار گرفتند، اما لحظهای از رسالت خود کوتاهی نکردند، ما هم به عنوان پیروان آن بزرگان نباید از این سخن‌ها بهراسیم و از اعتقاد و اصل دین خود کوتاه بیاییم و ما نباید این حقیقت را کتمان کنیم. علاوه بر این، نباید خودمان را در مظان اتهام قرار دهیم که دیگران نیز گمان‌های سویی نسبت به ما داشته باشند. امروز خیلی از نسل جوان ما در مساجد و محافل مذهبی حضور ندارند و فقط در فضاهای مجازی و با عبور از خیابان‌های مختلف می‌توانند نشانه‌ای از مظاهر اسلام و انقلاب را ببینند، لذا باید با ترفندها گوناگون مفاهیم دینی را در قالب‌های مختلف به مردم معرفی کنیم. به عنوان مثال، ایام فاطمیه اول گذشت، اما از جهت نصب اطلاعیه‌ها و بنرهای فاطمی در راستای ترویج فرهنگ فاطم زهرا (س) کوتاهی‌هایی صورت گرفت و عطر برکات فاطمیه در این مملکت فاطمه زهرا(س) منتشر نشد و مشام جان‌ها را ننواخت!
در کشور فاطمه زهرا (س) حجاب و عفاف باید در رأس قرار داشته باشد
درست است که فاطمیه اول بوده و خیلی‌ها بیشتر تلاش‌شان را برای فاطمیه دوم گذاشته‌اند، اما فاطمیه اول نیز بهانه‌ای برای یاد حضرت فاطمه زهرا (س) و آشنایی هرچه بیشتر با سبک زندگی نورانی آن بزرگوار است، لذا شایسته است در هر دو یعنی فاطمیه اول و دوم تمام تلاش خود را برای معرفی درست ارزش‌ها و بیانات فاطمی و شناخت بیشتر مردم با آن آموزه‌های الهی آن حضرت بکار گیریم، این کشور از آنِ فاطمه زهرا (س) و فرزندان اوست، این کشور پیوسته مورد حمایت‌ها و امدادهای غیبی این بزرگواران بوده است، لذا باید طوری رفتار کنیم که عطر اهل بیت (ع) برای همگان در کشور نمایان باشد و حجاب و عفاف مردان و زنان در رأس قرار گیرد.
اگر خدایی نکرده روزی میان ما و حضرت فاطمه زهرا (س) و فرزندانش فاصله بیافتد، به هلاکت خواهیم رسید، پیغمبر اکرم (ص) در آخرین سفارشات خود مدام ما را متوجه اهل بیت (ع) به عنوان کشتی‌های نجات امت کردند، ایشان در حدیثی فرمود: «إِنَّمَا مَثَلُ أَهْلِ بَیتِی فِیکُمْ کَمَثَلِ سَفِینَةِ نُوحٍ، مَنْ دَخَلَهَا نَجَی، وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِقَ»؛ مَثَل اهل بیت من در میان شما کشتی نوح است، هر کس به این کشتی داخل شود نجات می‌یابد، و هر کس جا بماند، غرق می‌شود (الأمالی شیخ طوسی، 1414ق، ص633). آن حضرت تا آخرین روز عمر مبارکشان هر روز به در خانه حضرت فاطمه (س) می‌آمد و آیه تطهیر را قرائت می‌کرد، پیامبر (ص) با این کار داشت به مردم تأکید می‌کرد که لحظهای از این خانه و صاحبشان غافل نشوید، چراکه اگر این در به روی شما بسته شود، درهای نفاق، ضلالت و هلاکت به روی شما باز می‌شود.
حضرت فاطمه (س) پیشگام در جان‌نثاری از ولایت
* با توجه به جریان سقیفه و بروز رفتارهای ناشایست در قبال اهل البیت (علیهم‌السلام)، درس و پیام مهمی که امروزه می‌توان از آن ماجرا گرفت، چیست؟
یکی از درس‌ها و پیام‌های مهم نهضت نبوی تأکید بر مسأله ولایت بوده است و حتی شاید بتوان گفت پیامی مهم‌تر از ابلاغ ولایت از سوی خدا به پیامبر (ص) نداشته‌ایم و این را می‌توان از آیه ابلاغ برداشت کرد. ابلاغ ولایت آنقدر از اهمیت بالایی برخوردار بود که اگر این کار انجام نمی‌شد، طبق فرمایش الهی 23 سال تلاش پیامبر اکرم (ص) بی‌نتیجه می‌ماند. حضرت فاطمه زهرا (س) نیز در ادامه راه پدر بزرگوارشان ابلاغ امر ولایت را یکی از وظایف خود دانستند و به این امر اهتمام ورزیدند و در این مسیر جانفشانی‌ها کردند و خود و فرزندانشان را فدا کردند.
در دوران امیرالمومنین (ع) خیلی‌ها حاضر شدند زیر بار مسائل مختلف بروند، اما حاضر نشدند تن به ولایت بدهند. در گزارشات تاریخی آمده که عده‌ای در مکه (که اسامی آنها در تاریخ ذکر شده است) صحیفه‌ای را امضا کردند هرگاه پیامبر خدا (ص) از دنیا رفت هرگز نگذارند خلافت به على بن ابى طالب (ع) منتقل شود. سپس آن نامه را مهر کردند و به دست ابى عبیده جراح سپردند تا آن را در کعبه بگذارد. در این نوشته ترتیب افرادى را که پس از پیامبر (ص) بر مسند خلافت مىآمدند مشخص کرده و به همان ترتیب هم یکى پس از دیگرى عمل شد. پیامبر (ص) در خطبه‌ای فرمود اصحاب صحیفه بدانند که خدا مرا از حیله شما آگاه کرده است و به دنبال فتنه‌افکنی نباشند و بعد به آیه 76 سوره مبارکه بقره اشاره فرمود: «فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ یَکْتُبُونَ الْکِتابَ بِأَیْدِیهِمْ ثُمَّ یَقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِیَشْتَرُوا بِهِ ثَمَناً قَلِیلاً فَوَیْلٌ لَهُمْ مِمَّا کَتَبَتْ أَیْدِیهِمْ وَ وَیْلٌ لَهُمْ مِمَّا یَکْسِبُونَ» واى بر کسانى که نوشتهاى را با دستهاى خود مىنویسند و آن را براى آن که به بهاى اندک بفروشند به خدا نسبت مىدهند، پس واى بر آنان که از آن چه نوشتهاند و واى بر آنان از آن چه به دست مىآورند. آنها عادت کرده بودند قدرت را مثل یک طعمه بدست بگیرند و از این قبیله به آن قبیله ببرند، این تصوّر طاغوتی به دنبال این بود که بعد از پیامبر (ص) هر کسی چنگی به قدرت بزند و گوشه‌ای از آن را بدست بگیرد. به نظر می‌رسد مهم‌ترین پیام فاطمیه برای انقلاب ما تبعیت از ولایت و دفاع همه‌جانبه از آن است، کاری که صدیقه طاهره (س) کرد و ما به عنوان محبان و شیعیان آن حضرت باید ادامه دهنده این راه باشیم.
منبع:تسنیم
Links:
[1] https://vareth.ir/tag/keyword/24624/%D8%AD%D8%AC%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%84%D9%88%D8%AD%DB%8C
[2] https://vareth.ir/tag/keyword/6085/%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AB