منظور از کتاب در آیه «ذلِکَ الکِتابُ لا رَیبَ فیه هدی للمتقین»

وارث: 

 در کانال مجازی «قرآن و حدیث» در مطلبی با عنوان «چهل آیه در فضیلت امیر مومنان(ع) در قرآن» (قسمت اول) آمده است:

«و هنگامى که از طرف خداوند، کتابى براى آنها آمد که موافق نشانه‏ هایى بود که با خود داشتند، و پیش از این، به خود نوید پیروزى بر کافران مى‏دادند (که با کمک آن، بر دشمنان پیروز گردند.) آری هنگامی که همان چیزی را که می شناختند نزد آنها آمد، به او کافر شدند..

۲-اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ (حمد، 6) صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلاَ الضَّآلِّینَ (حمد، 7)

 

ما را به راه راست هدایت کن... (6) راه کسانى که آنان را مشمول نعمت خود ساختى؛ نه کسانى که بر آنان غضب کرده‏اى; و نه گمراهان. (7)

 

از رسول خدا(ص)، امام باقر(ع) و امام صادق(ع) روایت شده است که علی علیه السلام صراط مستقیم است.(بحار الانوار  35/373) همچنین از سعید بن جبیر از ابن عباس نقل شده است که پیامبر(ص) به علی(ع) فرمود: «تو راه روشن خدا و صراط مستقیم و رهبر دین هستی» (بحار الانوار  38/92 همچنین در تفسیر المیزان علامه طباطبایی(ره) و مجمع الیان علامه طبرسی و تفسیر عیاشی و در کتاب معانی الاخبار ص 32 نیز این حدیث آمده است ).

2- از ابو بصیر از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند «ذلِکَ الکِتابُ لا رَیبَ فیه هدی للمتقین» نقل شده است که فرمود: «مقصود از کتاب، علی است که هیچ شکی در آن نیست که راهنمای پرهیزگاران است. و نیز منظور از متقین تنها شیعیان علی هستند.» (‌بقره آیه 2 ) ( تفسیر عیاشی و تفسیر علی بن ابراهیم قمی1/30 و شواهد التنزیل 1/67)

 

3-« الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَیُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ » (بقره، 3)

«(پرهیزکاران) کسانى هستند که به غیب ایمان مى‏آورند؛ و نماز را برپا مى‏دارند؛ و از تمام نعمت ها و مواهبى که به آنان روزى داده‏ایم، انفاق مى ‏کنند».

 

پیرامون تفسیر این‌آیه گفته اند منظور از غیب، رجعت و قیامت و قیام قائم آل محمد(ص) است. یعنی اعتقاد داشتن به اینها. (تفسیر برهان 1/124)

 

4-«أُولئِکَ عَلَى‏ هُدىً مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» (بقره 5) «آنان بر طریق هدایت پروردگارشانند; و آنان رستگارانند».

«حافظ حاکم حسکانی» که حنفی مسلک است در «شواهد التنزیل» به استناد فرمایش حضرت علی علیه السلام می گوید که مولا فرمودند: روزی سلمان با من به سخن نشست که یا ابا الحسن کمتر موردی پیش می آمد که من و تو با هم نزد رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم حاضر شویم و حضرت نفرماید: «ای سلمان این مرد (علی علیه السلام) و حزبش رستگاران روز قیامت اند.» (شواهد التنزیل 1/68، ما نزل من القرآن فی علی، تاریخ دمشق 2/346)

 

5-«یُخادِعُونَ اللّهَ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَمَا یَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنْفُسَهُمْ وَمَا یَشْعُرُونَ» (بقره 9) « مى‏خواهند خدا و مؤمنان را فریب دهند؛ در حالى که جز خودشان را فریب نمى‏دهند؛ (اما) نمى‏ فهمند».

 

امام صادق(ع) در تفسیر این آیه فرمود: منظور از کسانی که ایمان آوردند آنهایی هستند که آقا و مولایشان امیرالمومنین(ع) است. (تفسیر منسوب به امام عسکری(ع)، ص 113، بحار الانوار 6/51 )

 

6-«وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ آمِنُوا کَمَا آمَنَ النَّاسُ» (بقره، 13)

 

حافط حاکم حسکانی که حنفی مسلک است در شواهد التنزیل استناد به حرف ابن عباس کرده و در این آیه می گوید: منظور از آمن الناس علی بن ابی طالب(ع)، جعفر طیار، حمزه، سلمان، ابوذز، مقداد و حذیفة بن الیمان و دیگران است.

 

صاحب کتاب «علی فی القرآن» پس از نقل این مطلب می نویسد: مقصود از کلمه ی ناس این افراد است.

منبع: شبستان