شرایط استجابت دعا:
۱. خواستن با دل با طراوت و بیآلایش
چه دعایی باید بکنیم که دنبال آن، اجابت باشد. گاهی انسان چیزی را از خدا میخواهد و به حسب ظاهر احساس میکند که این خواسته برآورده نشد. شرط مهم اجابت دعا این است که دعا به معنای حقیقی کلمه و یا شرایط خود انجام بگیرد. اولین شرط دعا این است که با دل با طراوت و بیآلایش درخواست شود؛ مثل دل جوانها؛ لذا دعای جوانان اقبال و احتمال اجابت را بیش از همه دارد. گاهی بعضیها به بنده میگویند برای جوانهای ما دعا کن. البته ما همیشه برای همهی جوانها دعا میکنیم؛ اما در واقع این جوانها هستند که اگر قدر دل بیآلایش و با طراوت خود را بدانند، دعای آنها از هر دعایی میتواند به استجابت نزدیکتر باشد.
۲. انجام دعا با معرفت نسبت به آن
یکی دیگر از شرایط دعای مستجاب این است که انسان دعا را با معرفت انجام دهد؛ یعنی بداند که این دعا و این درخواست از کسی است که قدرت دارد همهی آنچه را که انسان میخواهد برای او انجام دهد؛ یعنی به اثر دعا باور داشته باشد. به امام صادق (ع) عرض شد که:" تدعوا فلا یستجاب لنا". دعا میکنیم، اما اثر اجابت را نمیبینیم؛ فرمود::" لاتکم تدعون من لا تعرفونه" بی معرفت دعا میکنید. در روایتی دربارهی معرفت در دعا نقل شده است که:" یعلمون انی اقدر علی ان اعطیهم ما یسألونی" به قدرت اجابت پروردگار باور داشته باشند.
۳. داشتن همت بلند در دعا
در دعا همت بلند داشته باشید؛ درخواستهای بزرگ بکنید؛ سعادت دنیا و آخرت را بخواهید و نگویید اینها بزرگ است. اینها زیاد است؛ نه برای خدای متعال اینها چیزی نیست. عمده این است که شما به معنای حقیقی کلمه و با همین شرایط طلب کنید؛ خدای متعال این طلب را اجابت خواهد کرد. گاهی هم انسان نمیداند کاری که انجام گرفت، اجابت دعای او بوده؛ خود انسان غافل است.
۴. اجتناب از گناه و توبه
یکی دیگر از شرایط دعا اجتناب از گناه و توبه است. این شبها هم شبهای توبه است. همه دچار گناه وتخلف هستیم. تخلفهای کوچک و بزرگ دارد. از خدای متعال باید عذرخواهی و استغفار و طلب بخشش وتوبه کنیم و به سوی خدا برگردیم. عزم ما باید این باشد که از ما گناه سرنزند. گاهی انسان عزم میکند و تصمیم میگیرد که گناه نکند؛ بعد دچار غفلت واشتباه میشود و لغزش پیدا میکند؛ باز همین گناه سراغ انسان میآید؛ بار دیگر باید توبه و استغفار کند؛ منتها استغفار باید جدی و حقیقی باشد. گناه نکردن باید یک قصد واقعی و جدی باشد. دربارهی دعا و استجابت دعا در روایت دارد که:" ولیخرج من مظالم الناس" انسان باید از مظلمهی مردم خارج شود تا دعایش قبول شود. در روایت دیگر دارد که خدای متعال به حضرت موسی خطاب فرمود:" یا موسی ادعتنی بالقلب النقی و اللسان الصادق" با دل پاک و زبان راستگو با خدای متعال حرف بزنید و دعا کنید؛ دعا قطعا مستجاب خواهد شد.
۵. حضور قلب و خشوع
یکی دیگر از شرایط استجابت دعا، حضور قلب و خشوع است. همان طور که عرض کردیم، معنای دعا این است که شما با خدا حرف بزنید؛ خدا را در مقابل خود احساس کنید و حاضر و ناظر بدانید. این که انسان همین طور طبق عادت چیزی را بر زبان بیاورد و مطالبهای را ذکر کند- خدایا ما را بیامرز، خدایا پدر و مادر ما را بیامرز- بدون این که در دل خود حقیقتا حالت طلبی را احساس کند این دعا نیست؛ لقلقهی لسان است. " لا یقبل الله عزوجل دعاء قلب لاه" دل غافل و بی توجه و سربه هوا اگر دعا کند خدای متعال دعایش را قبول نمیکند. دلهای آلوده و غرق در تمنیات و شهوات نفسانی – که اصلا غافلند – چگونه دعا خواهند کرد؟ چه توقعی است که اگر انسان این طور دعا کرد؛ مستجاب شود؟.
منبع: ماه مبارک رمضان در کلام حضرت آیتالله خامنه ای (پیشخوان شماره ۳۴)
بیانات در خطبههای نماز جمعه (خطبه اول) ۱۳۸۴/۰۷/۲۹
خبرگزاری میزان
Links:
[1] https://vareth.ir/tag/keyword/16763/%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B7
[2] https://vareth.ir/tag/keyword/7145/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%A8%D8%AA-%D8%AF%D8%B9%D8%A7
[3] https://vareth.ir/tag/keyword/6085/%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AB
[4] https://vareth.ir/tag/keyword/6886/%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D8%B8%D9%85-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8