توسعه کلاس‌های مداحی در تابستان/ نوجوانانی که می‌خواهند در مداحی «سلبریتی» شوند!

وارث: 

فصل تابستان و تعطیلی کلاس‌های آموزشی مدارس و دانشگاه‌ها، اوقات فراغتی برای نوجوانان و جوانان فراهم می‌آورد تا با حضور در کلاس‌های آموزشی و مهارتی مختلف، بتوانند سمت و سوی شغلی و حرفه‌ای آینده خود را مشخص کنند. آنانی که صبغه معنوی و مذهبی دارند، در این ایام به سمت کلاس‌هایی هچون آموزش‌های قرآنی، احکام و یا مداحی گرایش پیدا می‌کنند.

فرصت سه ماهه تابستان، هم فرصت و هم آسیب است. نوجوان و جوانی که در این ایام در کلاس‌ها حاضر می‌شود اگر آموزش جامعی دریافت نکند، بعد از این بازه رها می‌شود و ممکن است از تعلقات قبلی‌اش حتی متنفر شود. بنابراین نیاز است این آموزش‌ها با برنامه‌ریزی‌هایی در طول ایام سال ادامه داشته باشد که لازمه این امر برنامه‌ریزی و تدوین مواد درسی هدفمند است.

نوجوانی، سن شهرت‌خواهی و آمال و آرزوهای بزرگ و گاه دست نیافتنی است و افراد این سن در ایام تابستان به دنبال حضور در کلاس‌هایی هستند تا با کسب آموزش‌های لازم، بتوانند ره صدساله را یک شبه بروند. این روحیه، گاه به اشتباه، نوجوانان و جوانان را به سمت مداحی نیز سوق می‌دهد تا در این حوزه بتوانند به شهرت و گاهی به کسب درآمد برسند که این مهم، آفت این روزهای مداحی و ستایشگری کشور شده است؛ جوانانی که با نگاه به بزرگان این عرصه و تقلید از آنان وارد می‌شوند و بنا دارند یک شبه، جای آنان را بگیرند و به موقعیت عالی اجتماعی و اقتصادی نیز برسند که عمدتاً نیز مشکلات بسیاری را برای مداحی کشور ایجاد می‌کنند.

در این گزارش تلاش کردیم ضمن گفت‌وگوهایی با یک مسؤول، یک محقق و یک پیشکسوت عرصه مداحی، بررسی‌هایی درباره کلاس‌های آموزشی و انگیزه نوجوان و جوانان حاضر در آن داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

فرزندان‌تان را به سه چیز ادب کنید!

یدالله بهتاش مداح اهل بیت (ع) در پاسخ به این سوال که حضور در کلاس آموزشی چه تاثیری در آینده زندگی نوجوان و جوان دارد، اظهار داشت: پیامبر (س) در حدیث ثقلین می‌فرمایند: «إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ اَلثَّقَلَیْنِ مَا إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا بَعْدِی کِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ اَلْحَوْضَ؛ همانا من دو چیز گران‌بها در میان شما مى‌گذارم که اگر شما بر آن دو چنگ بزنید، هرگز گمراه نخواهید شد. بعد از من یکى کتاب خدا و دیگرى فرزندان من است. این دو از هم جدا نمی‌شوند تا اینکه بر من وارد شوند در کنار حوض کوثر».

وی افزود: پیامبر (ص) در روایت دیگری می‌فرمایند: «اَدِّبوا اَولادَکُمْ عَلى ثَلاثِ خِصالٍ : حُبِّ نَبیِّکُمْ و حُبِّ اَهْلِ بَیْتِهِ وَ عَلى قِراءَةِ الْقُرآنِ؛ فرزندان‌تان را به سه چیز ادب کنید: عشق به پیامبرتان، عشق به خاندان او و قرآن خواندن»

کلاس‌های مداحی، ابزاری برای دوری از فساد است

بهتاش تصریح‌کرد: خانواده‌ها پیش از آن‌که به این موضوع فکر کنند که جلسات مداحی درآمدی دارد و یا شغلی برای فرزندانشان فراهم خواهد کرد و یا نوجوانان و جوانان به این کلاس‌ها به عنوان یک آموزش مهارت برای کسب درآمد نگاه کنند، باید بدانند که این کلاس‌ها ابزاری برای دوری از فساد و گناه است.

این مداح پیشکسوت اهل بیت (ع) افزود: خانواده‌ها اگر بنا دارند فرزندان خود را از آسیب‌ها و فتنه‌های دوران کنونی نجات دهند، باید دست آن‌ها را در دست اهل بیت (ع) قرار دهند که کلاس‌های مداحی بستری برای این هدف است.

اکثر بچه هیأتی‌ها و مسجدی‌ها نسبت به دیگران سالم‌تر زندگی می‌کنند

وی اضافه کرد: اگر نوجوانی صدای خوبی دارد، خواه ناخواه انگیزه خوبی است که بتواند با روضه‌خوانی و قرائت دعا، خود را مطرح کند، اما اصل هدف‌گذاری باید برای دوری از گناه و آسیب‌ها باشد؛ زیرا امروز مشاهده می‌کنیم که اکثر بچه‌های هیأتی، مذهبی و مسجدی‌ها، سالم‌تر زندگی می‌کنند. یکی از انگیزه‌ها برای حضور در کلاس‌های مداحی می‌تواند حفظ و صیانت در برابر آلودگی‌ها باشد.

بهتاش گفت: مداحی می‌تواند با کسب درآمد همراه باشد که البته همراه هم هست. مداحی می‌تواند محبوبیت و احترام به همراه آورد که خواه ناخواه همراه است. این‌ها هم می‌تواند انگیزه باشد، اما انگیزه اصلی براساس روایت پیامبر (ص) آن است که اگر فساد و آسیب در جامعه زیاد شده است، باید دست فرزندان خود را در دست قرآن و اهل بیت (ع) قرار دهیم تا محفوظ بمانند.

کلاس‌های مداحی با بهره‌گیری از مواد درسی مناسب مانع انحرافات آینده است

این مداح اهل بیت (ع) با اشاره به اهمیت و ضرورت برگزاری کلاس‌های مداحی در کشور برای جلوگیری از انحرافات در آینده تصریح‌کرد: با برگزاری این کلاس‌ها و با بهره‌گیری از مواد درسی مناسب، باید مانع انحرافات آینده آنان شویم. بنابراین علاوه بر آموزش شعر و سبک به مداحان باید اخلاق مداحی را به آنان آموزش دهیم.

شروط ثواب داشتن روضه‌خوانی

وی گفت: محدث نوری در کتابی با عنوان «لولو و مرجان» آورده است که «روضه خواندن ثواب دارد، گریاندن و گریه کردن ثواب دارد اما هر روضه و گریاندنی ثواب ندارد، بلکه شرط دارد که از خلوص و صداقت برخوردار باشد» یعنی اگر فردی مداحی و هیأت‌داری می‌کند باید برای خدا باشد. نباید به دنبال مطرح کردن خود باشم. اینکه دیگ‌های هیأت ما بیشتر است و یا تیغ‌های علامت ما تعدادش بیشتر است، مهم نیست، بلکه باید به دنبال خدا باشیم.

بهتاش در پایان خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری می‌فرمایند که باید توجه به خدا را در جلسات مذهبی بیشتر کنیم؛ بنابراین باید در کلاس‌های آموزشی اخلاق مداحی را به مخاطبان آموزش دهیم تا کارهای مداحان برای خدا باشد و از صداقت برخوردار شوند.

 

پیش‌شرط‌های لازم برای تاثیرگذار شدن کلاس‌های آموزش مداحی

عباس دلجو، مولف و پژوهشگر حوزه مداحی اهل بیت (ع) نیز درباره اهمیت برگزاری کلاس‌های مداحی برای جلوگیری از آسیب‌های این عرصه اظهار داشت: آموزش مداحی باید دارای پیش‌شرط‌هایی باشد؛ مانند اینکه چه افرادی بناست آموزش دهند، آیا این افراد مورد قبول هستند؟ آیا از مواد آموزشی صحیحی برخوردارند و علم و تخصص لازم را دارند؟ اول باید به این مهم پاسخ داده شود تا برگزاری کلاس‌های مداحی تاثیرگذار باشد و مانع انحرافات حوزه مداحی شود.

بخشی از کلاس‌های مداحی برای کاسبی است

وی افزود: امروزه کلاس‌های مداحی بسیاری در کشور برگزار می‌شود، اما واقعا آن‌ها تاثیرگذارند؟ باید قبول کنیم که بخشی از این کلاس‌ها کاسبی است که به صورت شعبه‌ای در حال برگزاری است و آن بخشی که تأثیرگذار است حضور شاگردان در کلاس‌های اساتید خاص است.

دلجو اضافه کرد: برخی از شاگردان پیش اساتید خاصی می‌روند و از فضای کلاس استفاده می‌کنند که قطعاً به جایگاه خوبی نیز خواهند رسید.

اهمیت بالای استاد محوری در کلاس‌های مداحی

این مداح اهل بیت (ع) با بیان اینکه استادمحوری در آموزش مداحی بسیار مهم است، گفت: به نوجوانان و جوانان توصیه می‌کنم که هر استادی را که قبول دارند به کلاسش بروند و از آموزش‌هایش بهره ببرند؛ زیرا عنصر علاقه، عشق و قبول داشتن، قطعاً می‌تواند فرد را به جایگاه خوبی برساند.

وی ادامه داد: برگزاری کلاس‌های آموزش مداحی به صورت عمومی تنها عوام را جذب می‌کند که مدت کوتاهی حضور پیدا می‌کنند و بعد نیز آواره می‌شوند. ما باید در کلاس‌های آموزش مداحی، به افراد خط‌ بدهیم و با ارائه مشاوره‌های لازم، مسیر را به آن‌ها نشان دهیم.

ضرورت سطح‌بندی مداحان برای اخذ آموزش‌های لازم

دلجو با بیان اینکه اگر سطح‌بندی مداحان محقق شود، بسیاری از افراد برای انتخاب اساتید نیز راحت‌تر تصمیم گیری خواهند کرد، افزود: این سطح‌بندی باید توسط هیأت داوران و مشاوره صورت گیرد تا افراد بدانند در مداحی در چه مرحله‌ای قرار دارند و باید چه مسیری را برای پیشرفت دنبال کنند.

نوجوانانی که در کلاس‌های مداحی به دنبال ستاره شدن هستند

این مداح اهل بیت (ع) در پاسخ به این سؤال که آفتی امروز در میان نوجوانان علاقه‌مند به مداحی وجود دارد که نگاهی شغلی و کسب درآمد به این عرصه دارند. این نوع انگیزه‌ها چه آسیب‌هایی دارد، تصریح کرد: با بسیاری از نوجوانان و جوانانی که در کلاس‌های مداحی برای اولین‌بار حضور پیدا می‌‌کنند، صحبت کرده‌ام. اغلب آن‌ها به دنبال شهرت و ستاره شدن بودند. به طور مثال از آنان سؤال می‌کردم «دوست داری در مداحی چه کاره شوی؟» پاسخ می‌داد «دوست دارم جواد مقدم شوم یا دیگری می‌گفت دوست دارم حسین سیب‌سرخی شوم».

باید در کلاس‌های مداحی به احساسات، سمت و سوی معنوی داد

وی اضافه کرد: اکثر آنان به این دلیل که در سن جلوه‌گری قرار دارند، عقل لازم را ندارند که هدف اصلی مداحی را بشناسند. آنان تنها به دنبال ستاره‌ شدن و مشهور شدن‌اند و باید در کلاس‌های مداحی این احساسات را سمت‌ و سوی معنوی دهیم.

جریان آموزش‌ها و مداحی‌های نوگلان حسینی کاملاً احساسی است

دلجو خاطرنشان کرد: باید به این افراد نشان داد که ستاره شدن مهم نیست، بلکه باید به سمت حقیقت مداحی که همان خدمت به اهل بیت (ع) است، حرکت کنید. امروز جریان آموزش‌ها و مداحی‌های نوگلان حسینی کاملا احساسی است و باید چاره‌ای برای آن اندیشید.

سازمان تبلیغات متولی کلاس‌های آموزش مداحی شود

علی اکبر مداحی، رئیس هیأت رزمندگان اسلام نیز در این باره اظهار داشت: اصل آموزش مداحی در سطوح مختلف ضروری و مهم است و برای خواهران مداح نیز باید پیگیری شود. معتقدم متولی اصلی کار در این زمینه سازمان تبلیغات اسلامی است که باید با بهره‌گیری از ظرفیت نهادهای مردمی، این امر مهم را ساماندهی و اجرا کند.

وی با بیان اینکه در گذشته حدود ۵ هزار نفر مداح سراسر کشور در مجتمع سیزده آبان توسط بسیج مداحان مورد آموزش قرار گرفتند، تصریح کرد: این مداحان دوره‌های ۲۰۰ ساعته را در موضوعات مقتل، شعر و ادبیات، اخلاق، احکام، تجارب مداحی و تاریخ اسلام و سیره معصومین (ع) گذراندند که این آموزش‌ها امروز در هیأت رزمندگان اسلام دنبال می‌شود و با حضور مداحان پیشکسوت، آموزش‌ها ارائه می‌شود.

آموزش مداحی نیازمند هم‌افزایی و همکاری نهادهای مختلف است

مداحی با بیان اینکه در حوزه آموزش مداحی نیازمند هم‌افزایی و همکاری نهادهای مختلف مداحی هستیم، گفت: کار آموزش گسترده است و یک نهاد و تشکیلات نمی‌تواند، متولی امر باشد. نیاز است سازمان تبلیغات در این عرصه وارد شود و مدیریت امر را برعهده بگیرد.

رئیس هیأت رزمندگان اسلام افزود: امروز موسسات مختلفی مانند قدیم الاحسان، بنیاد دعبل خزاعی، کانون مداحان، جامعه ایمانی مشعر، هیأت رزمندگان و ... دوره‌های آموزشی برگزار می‌کنند و هرکدام متون آموزشی خاص خود را دارند. مداحان پیشکسوت نیز از گذشته تاکنون در سطوح مختلف، کلاس‌هایی را برگزار می‌کنند، اما نیاز اصلی در این حوزه، هم‌افزایی و همکاری این نهادها با یکدیگر است تا آموزش ۱۰۰ هزار مداح فعلی و نوجوانان و علاقه‌مندان این حوزه بهبود یابد.

نگاه شغلی و درآمدی جوانان به مداحی یک آفت است

وی با بیان اینکه نگاه شغلی و درآمدی جوانان به مداحی یک آفت است، گفت: نوجوان و جوان باید بداند در کنار آن‌که مداح خوبی است، می‌تواند شغل دیگری نیز داشته باشد. امروزه بسیاری از پیشکسوتان مداحی کشور، شغل اصلی‌شان مداحی نیست و امرار معاش خود را از راه دیگری تأمین می‌کنند و مداحی را در کنار آن انجام می‌دهند.

جوانان و نوجوانان برای شهرت و ثروت به سمت مداحی نیایند

مداحی در پایان خاطرنشان کرد: توصیه اکید بنده این است که جوانان و نوجوانان برای شهرت و ثروت به سمت مداحی نیایند، زیرا به نتیجه نخواهند رسید. حتی اگر به نتیجه هم برسند در بلندمدت دچار مشکل خواهند شد.

منبع:فارس