اربعین را موکب‌ها مدیریت می‌کنند

وارث: 

ایجاد تمدن نوین اسلامی از اهداف مهم انقلاب اسلامی ایران است که از ابتدای پیروزی انقلاب در دستور کار امام خمینی (ره) و پس از ایشان مقام معظم رهبری قرار داشته است. در کتاب «راهپیمایی اربعین حسینی؛ زمینه‌ساز تمدن عظیم اسلامی» به چه نکاتی از نقش این حماسه بزرگ در این زمینه پرداخته‌اید؟

ملک محمدی: با توجه به نقش موثر حماسه اربعین در بیداری امت اسلامی و نقش آن در تقویت، استحکام و اقتدار زنجیره طلایی مقاومت و بصیرت‌افزایی میان مسلمانان و همچنین با الهام از منویات و تاکیدات مقام معظم رهبری تصمیم گرفتم کتاب «راهپیمایی اربعین حسینی؛ زمینه ساز تمدن عظیم اسلامی» را در ۷ فصل تألیف کنم.

فصل اول این کتاب به موضوع امام حسین (ع) و یاران فداکارش اختصاص دارد. فصل دوم به موضوع اربعین در فرهنگ اسلام و آیات قرآن و فصل سوم به موضوع پیاده‌روی اربعین و این حرکت عظیم که از شهر نجف و حتی شهرهای دورتر انجام می‌شود، می‌پردازد و به بررسی آثار، برکات و روایات توصیه شده به این پیاده‌روی نیز در آن توجه شده است.

در فصل بعدی این کتاب به خاطرات ممتاز زائران با گویش‌ها، نژادها، مذهب‌ها، سلیقه‌ها و گرایش‌های مختلف از ادیان و مذاهب اسلامی و غیراسلامی که در این پیاده‌روی حضور پیدا کردند، پرداخته شده است و در فصل بعدی به موضوع، اهداف، اهمیت و فضیلت زیارت به ویژه زیارت امام حسین (ع) که در ۸۴ روز از سال مورد سفارش قرار گرفته، پرداخته شده است.

فصل آخر این کتاب نیز به ابعاد جهانی اربعین اختصاص دارد. همان‌طور که اسلام دینی جهانی، قرآن کتابی جهانی و پیامبر، پیامبری جهانی است، اربعین نیز اختصاص به قشر خاصی ندارد و جهانی است؛ زیرا هم تحول‌آفرین و هم موجب جهش و خیزش در میان تمام مستضعفین عالم است؛ بنابراین برای معرفی ابعاد قیام امام حسین (ع)، در این کتاب به ابعاد جهانی اربعین نیز توجه شده است.

یکی دیگر از کتاب‌های تالیف شده «ابعاد جهانی اربعین؛ حماسه پیاده‌روی اربعین درس‌ها و پیام‌ها»، این درس‌ها و پیام‌ها بر چه اساسی استخراج شده و شامل چه مواردی است؟

ملک محمدی: ابتدا در این کتاب، به روایات و احادیث مطرح شده در باب زیارت پرداخته شده است و سپس از متن زیارت اربعین، درس‌ها و پیام‌هایی برای مخاطبان اقتباس شده است. به طور مثال یکی از این درس‌ها آن است که در زیارت اربعین می‌خوانیم: «وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَیْرَةِ الضَّلالَةِ؛ و بهترین خونش را در راه تو بذل کرد، تا بندگانت را از جهالت و سرگردانى گمراهى برهاند» یعنی فلسفه قیام امام حسین (ع) نجات بشریت از گمراهی و از ظالمان و ستمگران است. پس زیارت اربعین به ما درس علم و آگاهی و مبارزه با جهل و نادانی را می‌دهد.

یکی دیگر از درس‌ها، اصل زنده نگه‌داشتن نام و یاد شهدا و آثار مترتب بر آن است. براین اساس ما با شهدای کربلا و شهدای راه ایشان از روز عاشورا تا انقلاب اسلامی و امروز باید ارتباط داشته باشیم. براساس روایات، این ارتباط با امام حسین (ع) و شهادت بدون توقف باید وجود داشته باشد که در روایت داریم لب‌های اطفال را در زمان تولد با تربت امام حسین (ع) متبرک کنید. زمانی که انسان از دنیا می‌رود تربت همراهش قرار می‌دهند. برای سجده نماز بهترین سجده‌گاه تربت ایشان است و برای تسبیح خداوند نیز تسبیح ساخته شده از تربت امام حسین (ع) ثواب بسیاری دارد که همه این اعمال به نوعی آشنایی و همراهی با فرهنگ ایثار و شهادت است. انسان آب می‌خورد باید بر لب عطشان امام حسین (ع) سلام کند و یا این همه اطعام و نذورات در زمان‌های مختلف برای ایشان، همگی نشان‌دهنده علاقه ما به فرهنگ ایثار و شهادت است.

در این راستا در این کتاب ۱۵ درس از زیارت‌نامه اربعین ذکر شده و درس‌های عمومی از این زیارت نیز مطرح شده است. عربستان سعودی برای دو میلیون زائر حج، وزارت حج راه‌اندازی کرده است تا مکان، برنامه، اسکان و تغذیه این افراد را مدیریت کند، اما برای ۲۰ میلیون زائر اربعین، تنها موکب‌ها در حال مدیریت هستند. در آن جمعیت دو میلیونی در حادثه منا هزاران نفر به شهادت رسیدند، اما در پیاده‌روی ۲۰ میلیونی اربعین، حتی یک نزاع و اختلاف دیده نمی‌شود و جز فداکاری، مهربانی، ایثار، محبت و ... به چشم نمی‌خورد. این مظاهر تمدنی است که در اربعین بروز و ظهور می‌کند و برخی از جلوه‌ها و مظاهر این پیاده‌روی امکان بیان ندارد.

افرادی در این مسیر تمام دارایی خود را انفاق می‌کنند و یا افرادی مقید هستند تمام این ۸۰ کیلومتر را با پای پیاده طی کنند که این‌ها همگی نشان‌دهنده عشق و اخلاص این زائران است.

براساس منویات مقام معظم رهبری، یکی از عالی‌ترین مظاهر پیوند ملت با امامت و ولایت و عمق نفوذ ولایت فقیه در اعماق جان مومنان و شیعیان و همچنین از بهترین بسترهای دشمن شناسی پیاده‌روی اربعین است. به همین دلیل این روزها دشمن در تلاش است تا بتواند با ناامن کردن عراق، این راهپیمایی را کم‌رنگ کند، زیرا زیارت اربعین منافع استکبار و تمام وجه همت‌ آن‌ها برای ایجاد اختلاف را با رقم زدن وحدت شکست می‌دهد. دشمن‌شناسی، عشق به ولایت، فقاهت دین به معنای فهم عمیق از اسلام، محبت و وحدت از ویژگی‌های اربعین است که در این کتاب به آن پرداخته شده است.

یک فعال رسانه‌ای که سال قبل در اربعین حاضر شده بود، می‌گفت کارناوال گوجه پرتاب کردن به یکدیگر در رسانه‌های غربی پوشش داده می‌شود، اما اربعین حسینی در رسانه‌های غربی بازتابی ندارد، زیرا اگر جلوه‌های این حماسه در آن‌جا نمایش داده شود، تمدن غرب فرو می‌پاشد. این تمدن، چه ویژگی‌ها و مولفه‌هایی دارد که بازتاب پیاده‌روی اربعین آن را فرو می‌پاشد؟

ملک محمدی: تمدن اروپا و غرب که حدود ۴ قرن با رویکرد سکولاری شکل گرفته است، برپایه ظلم‌ و تضییع حقوق دیگران استوار است که فهرست جنایت اروپا در آن، شامل قطع مچ‌ها، قتل‌عام افراد بی‌گناه و ... در آلمان، سوئد، اسپانیا، اتریش، هلند و ... مشهود است که تماما براساس مادی‌گرایی و تجمل است.

تمدن غرب کاملا تشریفاتی و برپایه اسراف است و یک‌سویه عمل می‌کند؛ به این معنا که تنها یک یا دو درصد جامعه برخوردارند و باقی افراد محرومند که امروز این روش‌ها، موجب خیزش در فرانسه شده است و سال‌ها پیش جنبش‌هایی را در آمریکا ایجاد کرده بود. اما تمدن برخاسته از فرهنگ عاشورا که امام حسین (ع) آن را در کربلا به عنوان چهارراه تمدنی بشر و محل حکومت نوح نبی (ع) و امیرالمومنین (ع) و روزی محل حکومت امام زمان (عج) رقم زد، تماما بر پایه عشق، محبت و ایثار است.

اگر تمدن را به معنای آداب، رسوم و سنن بدانیم، عالی‌ترین جلوه آن در اربعین حسینی مشهود است که کثرت مهربانی، دستگیری از یکدیگر، همدلی، همراهی، هم‌نوایی، همگامی، ایثار و فداکاری در نهایت بضاعت در آن مشهود است و انسان، مزه و لذت زندگی و آسایش و آرامش به معنای واقعی را در این حرکت زیبا و قطعه زرین و زیبا از جغرافیای جهان یعنی بین بهشت و کربلا می‌تواند مشاهده کند.

در کتاب سوم با عنوان «حماسه اربعین حسینی، پیوند فرهنگ عاشورا و انتظار» نوشته‌ام که زیربنای اسلام بر سه اصل فرهنگ غدیر یعنی امامت و ولایت، فرهنگ عاشورا یعنی جهاد، مقاومت، استکبارستیزی و فرهنگ انتظار یعنی امید و تلاش بنا شده است که فرهنگ اربعین هم تبلور فرهنگ امامت و هم نشانگر بصیرت و حرکت نمادین صف‌آرایی و آرایش دفاعی و فرهنگی در برابر استکبار جهانی است. یعنی هرچه در فضای مجازی دشمنان ما علیه اسلام تلاش می‌کنند، با ایجاد پیاده‌روی اربعین که ابررویداد تاریخ بشریت است و یک جمعیت بی‌نظیر را در یک مکان جمع می‌کند، همه را خنثی می‌کند.

اربعین جلوه‌ای از دوران ظهور است و مانند زمانی که حضرت ظهور می‌کنند، شیعیان و یاران به سمت ایشان فوج فوج حرکت می‌کنند، جلوه‌ای از حرکت آن روز شیعیان را در اربعین شاهد هستیم. این لشکرکشی شیعیان در اربعین چه تاثیری در آمادگی دوران غیبت در مسیر ظهور دارد؟

حسنی: در زمان ظهور امام زمان (عج) همانند اربعین حسینی افراد در قالب گروه‌هایی به سمت ایشان حرکت می‌کنند و به ایشان و قیامشان ملحق می‌شوند و مانند صدر اسلام که مردم گروه گروه و یا انفرادی خدمت پیامبر (ص) می‌آمدند، در آن زمان نیز این‌گونه است. برخی تصور می‌کنند شرکت در اربعین سلامت جانی را به خطر می‌اندازد، اما باید بدانیم خدا در این مسیر ضامن است زیرا امام حسین (ع) برای خدا رفتند و هر حرکتی در مسیر ایشان صورت گیرد، نیز برای خداست.

زمانی که امام زمان (عج) ظهور می‌کنند بنا دارند مردم را از ضلالت و گمراهی به سمت روشنایی هدایت کنند و دشمنان اهل بیت (ع) نیز در آن زمان برای مقابله حرکت می‌کنند، اما مهدی (عج) بر آنان غالب می‌شود، آنان را به درک واصل می‌کند و حکومت قرآن و الهی در دنیا حاکم می‌شود. در آن روزگار، مردم در رفاه و آرامش زندگی می‌کنند و وعده تمام افرادی که مدعی ایجاد آرامش بودند، دروغ و خیانتشان برملا می‌شود.

اربعین حسینی جلوه‌ای از این حرکت شیعیان است لذا تلاش برای از خود گذشتن و ذوب شدن در مسیر ولایت و امامت است که تمرینی برای دوران ظهور محسوب می‌شود.

براساس روایتی از امام زمان (عج) یکی از لازمه‌های ظهور ایشان همگرایی و وحدت مسلمانان و شیعیان است. پیاده‌روی اربعین دارای محورهای فراوان وحدت میان شیعیان ایران و عراق و دیگر کشورهاست. این پیاده‌روی چگونه زمینه‌ساز ظهور خواهد بود؟

ملک محمدی: شعار زیبای اربعین حسینی «حب الحسین یجمعنا» است که مانند آهن‌ربا تمام ذرات متفرق را در یک‌جا تمرکز می‌بخشد و به کانونی همچون آتش‌فشان مبدل می‌کند. پل ارتباطی میان انقلاب اسلامی با ظهور، ایجاد تمدن نوین اسلامی است که لازمه ایجاد این تمدن، آن است که یک انقلاب زمینه آن را ایجاد کند. این انقلاب در گام اول باید مقتدر باشد و با اقتدار به وحدت و هم‌گرایی میان مردم برسد و سپس در سایه این وحدت، امنیت ایجاد کند که با این امنیت، تمام فعالیت‌ها امکان پذیر است.

برای رسیدن به ظهور امام زمان (عج) یک گام موثر وحدت میان تمام امت اسلامی لازم است که امروز به برکت اربعین حسینی، این هدف محقق می‌شود. در اربعین اتحادی فوق تصور ایجاد می‌شود که نویدبخش و بشارت‌دهنده است و مژده طلوع فجر و شمس را می‌دهد. وحدت امت اسلامی در اربعین هر قدم و هر لحظه ما را به ظهور نزدیک می‌کند. به فرموده آیت‌الله بهجت این روزها در و دیوار مژده ظهور می‌دهد.

پیامبر (ص) می‌فرماید: «إِذَا کَانَ‌ عِنْدَ خُرُوجِ‌ الْقَائِمِ‌ یُنَادِی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ أَیُّهَا النَّاسُ قُطِعَ عَنْکُمْ مُدَّةُ الْجَبَّارِینَ وَ وَلِیَ الْأَمْرَ خَیْرُ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ فَالْحَقُوا بِمَکَّةَ فَیَخْرُجُ النُّجَبَاءُ مِنْ مِصْرَ وَ الْأَبْدَالُ مِنَ الشَّامِ وَ عَصَائِبُ الْعِرَاقِ ... ؛ هنگام خروج قائم منادی از آسمان ندا می‌دهد: ای مردم حکومت جبارین تمام شد و امور به دست بهترین امت محمد است پس به مکه ملحق شوید، پس نجباء از مصر و ابدال از شام و عصائب عراق خروج می‌کنند» و این علائم نمونه‌هاش در انقلاب و اربعین مشهود است و امیدواریم روزی زائران اربعین یوسف زهرا (عج) را در کنار خود در این مسیر مشاهده کنند.

منبع:فارس