وقت نماز/ با شخص بي‏ نماز چگونه بايد رفتار كرد؟

وارث: اگر مسلمانی مطمئن شود كه منكري انجام مي‏شود يا واجبي ترك مي‏گردد، وظيفه‏ اش امر به معروف و نهي از منكر است. در مورد ترك نماز نيز بايد اين وظيفه انجام شود امّا شرايط و مراتب امر به معروف و نهي از منكر بايد ر عايت گردد؛ چهار شرط بايد در اين زمينه رعايت شود:

1ـ معرفت و علم و آگاهي نسبت به نحوه درست امر به معروف و نهي از منكر و تسلط نسبت به احكام شرعي اسلام.
2ـ احتمال تأثير؛ در صورتي كه امر به معروف و نهي از منكر تأثير ندارد يا برعكس تأثير منفي دارد، اقدام به آن نكند؛ چرا كه بر او واجب نيست در مقامي كه احتمال تأثير نمي‏دهد امر به معروف كند.
3ـ مفسده‏اي نداشته باشد؛ خواه مفسده جاني‏ خواه مفسده مالي و خواه از نظر آبرو و ناموس. اگر نهي از منكر موجب آبروريزي خانواده‏اي مي‏شود يا فردي را بي آبرو مي‏كند جايز نيست.
4ـ اينكه بداند طرف مي‏خواهد اين كار را تكرار كند، در غير اينصورت نهي از منكر لزومي ندارد.
با حصول اين چهار شرط بايد با رعايت مراتب امر به معروف و نهي از منكر، اقدام كرد. مراتب امر به معروف و نهي از منكر عبارتند از:
مرحله اول، نشان دادن انزجار از انجام منكر و علاقه قلبي به انجام معروف. اين كار مي‏تواند با اخم كردن يا انجام رفتاري سرد در برخورد و احوال‏پرسي يا... انجام پذيرد. اگر در اين مرحله، طرف متنبه شد حق ندارد از مراتب ديگر استفاده كند.
مرحله دوم، امر و نهي زباني: مثل اينكه به تارك نماز بگويد پاشو نمازت را بخوان. وقتي امري را خداوند بر تو واجب كرد بايد انجام داد.
نكته قابل توجه در اينجا لحن بيان است كه بايد خطابي باشد نه به صورت موعظه؛ براي نمونه گفتن اين جمله كه «نماز چيز خوبي است» امر به معروف محسوب نمي‏شود. افزون بر اين نكته كه بيان خطابي هم مراتبي دارد. اگر با زبان خوش و آرام مي‏توان او را متنبه كرد از امر و نهي شديد زباني بايد پرهيز كرد.
مرحله سوم، با اعضا و جوارح او را مجبور به معروف كند و از منكر بازدارد. البته بايد دقت كرد كه اين كار باعث ضرب و جرح يا فوت او نگردد؛ براي نمونه زني كه زن بي‏ حجابي را نهي از منكر مي‏كند و در مورد حجابش تذكر مي‏دهد، اگر اثر نكرد خودش به زور بر سرش روسري بگذارد.

مقام ديگر رعايت آداب امر به معروف و نهي از منكر است كه برخي مستحبّ و برخي واجب است؛ از جمله آنكه خود را از طرف بالاتر نداند بلكه خود را به جاي پزشكي بداند كه با مريض خود از روي دلسوزي و شفقت رفتار مي‏كند. پس اينكه كسي ديگري را امر به معروف كند، نبايد موجب غرورش گردد. ممكن است طرف با اين كردار ناشايست امّا خصلت‏هاي خوبي داشته باشد كه محبوب خداوند قرار گيرد. براي درك بهتر احكام و شرايط مناسب امر به معروف و نهي از منكر، مي‏توانيد به تحرير الوسيله امام خميني رحمه ‏الله مراجعه كنيد.

منبع: شمیم

/الف122