پاسخ ساده استاد قرائتی به دلیل ختم نبوت در پیامبر اسلام

در این آیه هم کلمه «رسول» و هم کلمه «نبىّ» آمده است. «رسول» صاحب کتاب و «نبىّ» خبر دهنده است، یا آنکه «رسول» پیام‏‌آور و «نبىّ» انجام دهنده رسالت است.(398)

«خاتَم» به معناى نگین انگشتر است که در قدیم با حک کردن نام خود بر روى آن، پایان نامه‏‌ها و دستورها را با آن مُهر می‌کردند. خاتم در اینجا کنایه از آخرین پیامبر بودن است.

گرچه در قرآن آیات فراوانى بیانگر جهان شمولى و جاودانگى آیین حضرت محمّدصلى الله علیه وآله است، مانند: «للعالمین نذیرا»(399)، «لانذرکم به و من بلغ»(400)، «کافّة للناس»(401) و در روایات، حدیث متواتر «لا نبىّ بعدى» و حدیث معروف «حلال محمّد حلال ابداً الى یوم القیامة»(402) و ده‏‌ها حدیث دیگر بر این مطلب تأکید کرده‌‏اند، ولى این آیه روشن‏‌ترین دلیل بر خاتمیّت پیامبر اسلام است.

این آیه تنها آیه‏‌اى است که هم نام پیامبر و هم رسالت پیامبر را در قالب دو عنوان ذکر کرده است: «محمّد»، «رسول اللّه»، «خاتم النّبیّین»

چند سؤال‏

1. چرا پس از اسلام انسا‌ن‏‌ها به پیامبر جدید نیاز ندارند؟

پاسخ: دلیل اصلىِ تجدید نبوّت‏‌ها و آمدن پیامبران جدید، دو چیز بوده است: یکى تحریف دین سابق، به گونه‏‌اى که از کتاب خدا و تعالیم پیامبر پیشین امور بسیارى تحریف شده باشد و دیگرى تکامل بشر در طول تاریخ که مقتضى نزول قوانین جامع‏‌تر و کامل‏‌تر بود.

امّا پس از پیامبر اسلام، این دو امر واقع نشده است. زیرا اوّلاً قرآن، بدون آنکه کلمه‌‏اى از آن تحریف شود، در میان مردم باقى است و ثانیاً جامع‏‌ترین و کامل‏‌ترین قوانین در آن مطرح شده و بر اساس علم خداوند، تا روز قیامت هیچ نیازى براى بشر نیست، مگر آنکه حکمش در اسلام بیان شده است.

2. چگونه نیازهاى متغیّر انسان با خاتمیّت دین سازگار است؟

پاسخ: انسان در مراحل تحصیلى خود تا درجه‏ اجتهاد و دکترى‏ به استاد نیاز دارد، پس از آن به مرحله‏‌اى می‌رسد که می‌‏تواند بدون استاد، نیازهاى خود را از مطالبى که آموخته به دست آورد. باب اجتهاد باز است و می‌توان قوانین مورد نیاز را از قواعد کلّى استنباط کرد. البتّه بر اساس اصولى که فقها براى استخراج احکام تدوین نموده‌‏اند.

3. چرا رابطه بشر با عالم غیب قطع شد؟

پاسخ: وحى نازل نمی‌‏شود ولى رابطه با غیب همچنان باقى است، امام معصوم‏‌ علیه‌السلام حضور دارد و فرشتگان الهى بر او نازل می‌شوند،(403) امدادهاى غیبى به انسان‏‌هاى شایسته می‌رسد؛ حتّى افراد عادى اگر متّقى باشند نور الهى پیدا می‌کنند و خداوند راه حقّ را به نحوى به آنان نشان می‌دهد. «اتّقوا اللّه... یجعل لکم نورا»(404)398) معجم‌‏الفروق اللغویة.

399) فرقان، 1 .

400) انعام، 19 .

401) سبأ، 28 .

402) کافى، ج‏1، ص 58 .

403) بنگرید به اصول کافى بحث امامت.

404) حدید، 28.