گردآوری فرهنگ سوگ شیعی یک سرمایه اجتماعی است
یازدهمین برنامه صبح کتاب خیمه با موضوع نقد و بررسی فرهنگ سوگ شیعی صبح امروز 5 مرداد در بنیاد دعبل خزاعی برگزار شد.
وارث: یازدهمین برنامه صبح کتاب خیمه با موضوع نقد و بررسی فرهنگ سوگ شیعی صبح امروز 5 مرداد در بنیاد دعبل خزاعی برگزار شد.
در ابتدای این نشست محمدرضا سنگری، نویسنده و عاشورا پژوه بیان کرد: کتاب فرهنگ سوگ شیعی امسال در انتشارات خیمه به چاپ رسیده و با پرداخت 10 موضوع اساسی شیعی و اسلامی در 271 مدخل به نگارش در آمده است.
وی ادامه داد: عنوان کتاب فرهنگ سوگ شیعی است و ما در وحله اول با فرهنگنامه و سپس با سوگ و عزاداری روبرو هستیم که البته گستره آن فقط به صورت جزئی به مذهب شیعه پرداخته است.
در ادامه این مراسم، محسن حسام مظاهری مدیر سرپرست نویسندگان کتاب فرهنگ سوگ شیعی در خصوص تدوین و پرداختن ایده این کتاب عنوان کرد: ایده و موضوع اصلی این کتاب میانه سال 89 به همت تمام نویسندگان و پژوهشگران مطرح و با توجه به حوزه‌بندی و تعاریف پراکنده‌ای که از فرهنگ سوگ شیعی داریم، تدوین و گردآوری شد.
وی ادامه داد: قرار است هر پنج سال مقالات جدیدی که نوشته می‌شود، به ویراست دانشنامه اضافه شود البته در این فاصله پنج ساله نسخه‌ای مجازی یا سایتی را طراحی می‌کنیم که با موضوع فرهنگ سوگ پر می‌شود و مقالاتی که در طول این مدت نوشته می‌شود را بارگذاری می‌کنیم.
در ادامه عبدالحسین طالعی به عنوان منتقد کتاب به تحلیل و بررسی فرهنگ سوگ شیعی پرداخت و اظهار داشت: برای من توفیقی بود که در درجه اول این کتاب را بخوانم و بتوانم از نکات آن بهره‌مند شوم. کتابهایی مانند دانشنامه یا دایرة‌المعارف از جمله منابعی هستند که زمان در آن کمتر رعایت می شود و گردآوری فرهنگ سوگ شیعی از جمله معجزاتی است که این زمان را رعایت کرده، پیش از این کتاب‌های مرجع سرگذشت اسفناکی را داشته و کمتر به پایان رسیده یا به آن پرداخته شده است.
طالعی بیان کرد: ضرورت و فایده کار در گردآوری سوگ شیعی یک سرمایه اجتماعی است که ما این سرمایه رابدون هیچ رنجی به دست آورده‌ایم. این کتاب همانند یک گنج است و به تبع ما باید به دنبال آن ضرورت امنیت اخلاقی را حل کنیم و با تعریفی درست از این گنج آن را به آینده بسپاریم.
وی افزود: ما در زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که محتوای دین تعریف درستی ندارد و تحریف شده است. در این اوضاع میراث عاشورایی بزرگترین گنج ما به حساب می‌آید، عاشورا سرمایه معنوی اجتماعی ما بوده و مراسم و آیین‌های آن فوق زبان، مکان، حکومت‌ها، سیاست و ... وجود دارد.
این منقد تصریح کرد: تا امروز سرمایه‌های کلانی در سازمان اوقاف برای اقامه عزاداری سیدالشهدا مطرح شده‌اند و تمام آنها معطوف به جلسات و اطعام شده است و اگر بخواهیم چنین کتابهایی را زنده کنیم، کمترین هزینه به آن معطوف می‌شود.
طالعی خاطرنشان کرد: می‌توان ترویج یا زنده کردن این دانشنامه‌ها را به عنوان کاری مهم در اوقاف، نهادهای مختلف و مراکز متنوع نهادینه کرد.
در ادامه این نشست محمد اسفندیاری با بیان اینکه کتاب فرهنگ سوگ شیعی از جمله آثار مفید و فخیم عاشورایی است، اظهار داشت: نخستین نقدی که به این کتاب می‌توان وارد کرد، عنوان کتاب است. ما در اصطلاحاتمان سوگ شیعی نداریم بلکه می‌توان آن را به عزاداری معنی کرد.
سنگری در پاسخ به نقد اسفندیاری توضیح داد: اصولا حوزه سوگ و عزاداری شیعی اختصاص به ایران ندارد و ما گستره عظیمی را در کشورهای هند، پاکستان و حتی در آمریکا داریم و در هر کدام این نقاط و منطقه لازم است با اصطلاحات و رسم و رسومات خودشان به عزاداری بپردازند. سوگ شیعی فقط عاشورا نیست بلکه باید دیگر عزاداری‌ها را مد نظر داشته باشیم.
محسن حسام مظاهری با تشکر از تمام اساتید بیان کرد: تمام نکاتی که بیان شد را برای نگارش فازهای بعدی حتما رعایت می‌کنیم و باید بگویم که این اثر با چهار تفاوت عمده‌ای که از نظر رویکرد علمی، دانشنامه‌ای و زبان دینی و درون‌بینی دارد با دیگر آثار پیشین کاملا قابل تمایز است.
/1102001307