احمد بن محمد بن عیسی

وارث: 

نویسندگان کتب رجال از ایشان به عنوان "شیخ القمیّین" و فقیه قم یاد کرده اند. شیخ طوسی نام وی را در لیست اصحاب سه امام، حضرت رضا، حضرت جواد و حضرت هادی علیهم السلام، ثبت کرده و درگذشتش را در عصر غیبت صغری دانسته است (1).

به سهولت می توان ایشان را از جمله پایه گذاران مکتب حدیث در حوزه قم نامید. "احمد بن محمد بن عیسی" در تشخیص احادیث صحیح صاحب سبک بوده و در مورد نقل احادیث به شدت احتیاط می کرده است. همین رویه از سوی وی در مورد سایر راویانی که به قم مهاجرت می کردند، دیده می شود تا جایی که هر راوی را که از راویان ضعیف حدیث نقل می کرده، از قم اخراج می نموده و اجازه نشر آنچه را منطبق بر موازین نمی دانسته، نمی داده است (2). در این راستا می توان به ماجرای رخ داده میان او و "احمد بن محمد بن خالد برقی" اشاره کرد. برقی که خود از شاگردان امام رضا، امام جواد و امام هادی علیهم السلام بوده، به قم می رود. در آن زمان ریاست حوزه قم در دست "احمد بن محمد بن عیسی" بوده است. وقتی "برقی" شروع به نقل حدیث می کند، رئیس حوزه وی را به جرم نقل احادیث ضعیف از قم تبعید می کند. جالب اینجاست "احمد بن محمد بن عیسی" که در مکتب امامت پرورش یافته و به زیور آزادگی آراسته بوده وقتی متوجه اشتباه خود درباره "برقی" می شود، وی را با احترام به قم بازمی گرداند و وقتی او از دنیا می رود، خود با پای برهنه در تشییع پیکر وی شرکت می کند (3).

از جمله کتب ایشان کتاب "النوادر" است. در این کتاب که نسخه خطی آن در کتاب آستان قدس رضوی نگهداری می شود، چنین عبارتی به چشم می خورد: یقول عبدالله علی بن موسی الرضا... « بنده خدا علی بن موسی الرضا چنین می گوید...».

......................................................................

پی نوشت: 

1- رجال، شیخ طوسی، ص366

2- تنقیح المقال، آیت الله مامقانی، ج1، ص90