فداکاری، صبر و عزت با دختر در عالم متولد می‌شود

پیامبر اکرم (ص) با گفتار و روش برگرفته از وحی و خلق نیکوی خود زنان را در دین مبین اسلام جایگاهی بس رفیع عطا فرمود و عزت و حرمت زن را فزونی داد و بنیان سعادت خانواده و فرزندان را در گرو مقام زن تبیین نمود و فرمود: "الجنه تحت اقدام الامهات" بهشت زیرا پای مادران است، همچنین فرمود شوهر داری نیکوی زنان پاداشی همچون پاداش جهادگران جبهه جنگ دارد، با این نگرش بطور کلی نوع نگاه به زن را در تمام جهان دچار تغییر و دگرگونی نمود و با اصول و قوانین شرعی حریم خانواده ها را حصار مستحکم کشید و عفاف را در بین اهل اسلام جایگزین خوار شمردن زنان نمود و به زن ارج و عزت داد و تمام حقوق او را با قوانین مخصوص احقاق نموده و منضبط کردند لذا در این خصوص با حجت الاسلام والمسلمین «مرتضی ادیب یزدی»، کارشناس مذهبی و مشاور معارفی سازمان صداوسیما گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:

دختر چه جایگاهی در سیره نبوی داشت؟

اول ذی القعده سالروز ولادت حضرت فاطمه معصومه (س) برترین دختر تاریخ اسلام ،هشتم ذی القعده سالروز ولادت احمد ابن موسی(ع)، فرزند شهید عظیم الشأن تاریخ اسلام و یازدهم ذی القعده هم ولادت با سعادت امام رضا (ع) است که مظهر تمام برکات،حسنات و نورانیت می باشند.

دختر نیمه لطیف، نیمه رحمت و نیمه عنایت و نورانیت خلقت پروردگار عالمیان در قالب بشر است و لذا ولادت دختران ولادت تکثر، فداکاری، صبر، حوصله، از خود گذشتگی و عزت است که همه اینها از برکت ولادت دختر در جامعه انسانی انتشار پیدا می کند. ولادت دختر در هر خانواده ای عنایت بسیار بی نظیر و ویژه خداوند است. بر همین اساس پیامبر اکرم (ص) از ولادت فرزند دختر بسیار خوشحال می شدند و اگر دختری هم در جامعه یا اقوام متولد می شدند، می فرمودند: دری از درهای رحمت پروردگار عالمیان به سوی آن خانواده باز شده است، منتهی نگاه پیامبر اکرم (ص) در رابطه با دختر در واقع سکوی پرتاب مقامات مادری است، یعنی دختر با ظهور اسلام از کمال خود جدا نشد. دختر فقط به عنوان دختر بودن نمی تواند ما را به هدف برساند. دختری می تواند ما را به منویات اسلام و قرآن برساند که یک بانوی متکامل، تراز، عفیف و پاکدامن در جایگاه مادری باشد،تاریخ بشر همه از طفیلی وجود مادر است و تمام حماسه های صورت گرفته در تاریخ (کربلا و هشت سال دفاع مقدس) از اثر تربیت مادران است.باید دقت داشته باشیم که قضیه انوثیت و زن بودن یک پکیج کامل است که از یک نقطه آغاز و به مقام مادری ختم می شود.

بنابر این، اگر ما فقط بخواهیم دختر بودن را مطرح کنیم و وی را از سایر مقامات و مراتب کمالاتش جدا کنیم، فقط دختر را به عنوان یک دختر و صرف اینکه یک اولاد است،بررسی کردیم ولی اسلام دختری را که تحت تربیت صحیح قرار بگیرد و بعدها مادر تاریخ، مادر جامعه انسانی و مادر همه کمالات،از خود گذشتگی ها، پاکدامنی ها و روشنگری ها باشد و مادری که بتواند بصیرت را به فرزندانش انتقال دهد و از تربیت او عباس بن علی(ع) به وجود آید، بررسی می کند این دختر، دختر تراز سنت پیامبر اکرم (ص) است، بنابراین اگر بخواهیم این فضایل و مراحل کمال را از جایگاه دختر برداریم، صرف اینکه او به عنوان یک فرزند به دنیا آمده بیشتر از این قابل توصیف نیست، ولی اگر از بعد یک دختر عفیفه و دانا در اسلام بررسی کنیم در این صورت است که می توانیم به مقاصدی که پیامبر اکرم (ص) و قرآن کریم نسبت به جایگاه دختر  دارند، دست یابیم.

در سیره و سبک زندگی حضرت موسی بن جعفر (ع) دختران چه جایگاه و شانی داشتند؟

حضرت موسی بن جعفر (ع) در میان ائمه ما شرایط خاصی داشتند، چون وقتی که پدر بزرگوارشان امام صادق (ع) به شهادت رسیدند، جلاد زمان منصور دوانقی بسیار بی رحمانه با خاندان این امام بزرگوار رفتار می کردند و تمام تلاش شان این بود که حضرت موسی بن جعفر (ع) را محدود کنند؛ ضمن اینکه تلاش داشتند ایشان را به زندان بیندازند اما موفق نشدند ولی بعد از وی هارون الرشید، نوه ایشان این کار را کردند با وجود اینکه می دانستند حضرت موسی بن جعفر (ع) بی گناه هستند و به هیچ عنوان قصد قیام مسلحانه ندارند اما هارون از ترس اینکه مبادا جایگاه حضرت در میان مردم بیش از پیش نهادینه شود ایشان را در مدینه دستگیر و با کمال بی شرمی در زندان محبوسش کردند.

حضرت معصومه (س) در سال 174 متولد شدند و پدر بزرگوارشان در سال 183 به شهادت رسیدند. در این دوره حضرت کاملا در زندان به سر می بردند و شکنجه های سنگینی را متحمل شدند؛ بر همین اساس اخبار جانگدازی به طور مستمر به خاندان موسی بن جعفر (ع) می رسید لذا خانواده ایشان به ویژه حضرت معصومه (س) یک خاندان کاملا مبارز، مجاهد و خط مقدم مبارزه با انحراف و طاغوت زمان بودند و به هیچ عنوان هم از مواضع خود کوتاه نمی آمدند. اینکه شما می بینید، بیشتر امامزاده ها در ایران منتسب به آقا موسی بن جعفر (ع) است به همین دلیل می باشد،چون خانواده مبارز و شجاعی داشتند.

این بانوی بزرگوار در سن 28 سالگی (201 هجری قمری) برادر بزرگوارشان امام رضا (ع) را از دست دادند. وی عالمی بسیار بصیر و دانا بودند و بسیاری از علمای بزرگ آن روزگار در صورت نبودن امام رضا (ع) مشکلات خود را با این بانوی بزرگوار در میان می گذاشتند و حضرت مشکلات علمی آنها را برطرف می کردند. بعد از حضرت فاطمه (س) و حضرت زینب(ع) بانویی با این ویژگی های بی نظیر در دفاع از حق وجود نداشت لذا حضرت معصومه (س) برای زیارت برادر بزرگوارشان عازم ایران شدند که متاسفانه در میانه راه زائر ناکام امام رضا (ع) شدند. در هر صورت زندگی این بانوی بزرگوار بسیار پر مرارت و در عین حال مملو از مجاهدت، حرکت و اعتراض بود. وی انقلابی ترین بانوی تاریخ اسلام است؛ بر همین اساس بانوان غیرتمند ما که عرق دفاع از جایگاه زن و بانوی فهیم و دانا را دارند، می بایست این حضرت را به عنوان یک الگوی و سرمشق در همه امور زندگی خود قرار دهند.

چرا با وجود تاکیدات وافری که دین مبین اسلام به جایگاه دختران دارد، امروزه شاهد خشونت های خانوادگی (قتل رومینا، ریحانه و فاطمه توسط پدران شان) هستیم و به نظر شما علت وقوع چنین حوادثی  چیست؟

علت این اتفاقات عدم بهره گیری و شناخت افراد از فرهنگ عمیق و اصیل اسلام نسبت به جایگاه دختران است. وقوع این حوادث مایه تاسف و شرم آوری جامعه ماست،چون در شان مردم انقلابی ایران اسلامی نیست که چنین وقایع تلخ و جانگدازی رخ دهد. مشخص است که ما وارث یک فرهنگ منحط و یک فرهنگ کاملا ساختگی، پوشالی و من درآوردی در بسیاری از نقاط کشور هستیم. این مسئله بیانگر این است که در انتقال جایگاه دختر انقلابی خود به آحاد مردم توفیق چندانی نداشتیم و من از رسانه ها و تریبون دارها گله مند هستم که چرا جایگاه دختران را که یک عنصر مظلوم در جامعه محسوب می شوند، مورد بررسی و واکاوی قرار نمی دهند.

دختران ما در تمام شرایط و مراودت های اجتماعی مظلوم (شهید اول) واقع شدند، چون فشار تمام مشکلات مالی و فرهنگی خانواده ها و قومیت را دختران متحمل می شوند هر جا هر مشکلی ایجاد می شود باید جورش را دختران بکشند، یعنی دختران سنگ زیر آسیاب همه اتفاقات در جامعه هستند، این در حالی است که ما از دختران خود توقع داریم، اما هیچ کاری برای اینکه آنها از عهده مسئولیت های زندگی شان برآیند، انجام نمی دهیم، فقط آنها را تحت فشار قرار می دهیم، کاملا یک ارتباط یک طرفه، بی رحمانه و شقاوت مندانه در خصوص دختران وجود دارد لذا می بایست از لحاظ فرهنگی اقدامات زیادی در این زمینه صورت بگیرد.

ما باید علت این وقایع را آسیب شناسی کنیم و از سوی دیگر، دختران ما هم باید بسیار زیرک باشند، یعنی نباید خود را در معرض آسیب های این چنینی قرار دهند؛ برای مثال ارتباط دختر و پسر در احکام اسلامی تعریف شده است و باید در یک چهارچوب منطقی برقرار شود، در غیر این صورت می بایست، منتظر حوادث ناگواری باشیم؛ بنابراین دختران جامعه ما باید چشمان خود را باز کنند تا در مقابل طوفان های عصبیت ها و فرهنگ های منحط قرار نگیرند،به ویژه در خانواده هایی که شناختی از جایگاه و تکریم دختران ندارند. بعضی ها تصور می کنند که راه حلی برای گذار از این طوفان ها وجود ندارد در حالی که این گونه نیست لذا لازم است حوزه های علمیه، مبلغان دینی و علمای بزرگوار در مراسم های مختلف مذهبی جایگاه دختران را برای جامعه تبیین و تشریح کنند.

شما نقش رسانه ملی را در این زمینه را چگونه ارزیابی می کنید؟

فعالیت های صدا و سیما در زمینه تبیین و تکریم جایگاه دختران در جامعه بسیار ضعیف و به دور از اقدامات فنی و علمی است. متاسفانه رسانه ملی ما در این زمینه کارآمد نیست، گاهی مواقع سریال هایی پخش می کنند که کاملا عکس این مسئله بوده و بیشتر مردم را تحریک می کنند، دلیلش نبودن کار در دست اهلش است، بنابراین لازم است رسانه ها در این زمینه بیشتر کار کنند. امیدواریم که این حوادث دیگر تکرار نشوند، چون عواقب بسیار زیادی برای کشور دارد، ما از ارزیابی شدت فسادی که این قبیل حوادث در جامعه ایجاد می کنند غافلیم، ظاهرا دو نفر به قتل رسیدند اما اگر بخواهیم دقیق بنگریم به تعداد دختران جامعه  در این میان کشته شدند. به این نکات باید توجه داشته باشیم،نباید جامعه ما یک جامعه وحشت زده، ترسو، منزوی و عقب افتاده باشد، این مسئله بسیار خطرناک است بلکه باید یک جامعه پیشرو و فهیم داشته باشیم که همه اینها ناشی از رعایت جایگاه دختران است.

به نظر شما چگونه باید از دختران جامعه تکریم شود؟

دختر کانون محبت والدین است. دختران ما می توانند حامل محبت و وسیله ارتباط اعضای خانواده با یکدیگر باشند؛ لذا یکی از وظایف مهم ما این است که در کارها با آنها مشورت کنیم و به سلایق و علاقه های آنها در امر تحصیل و ازدواج اهتمام بورزیم و فقط به دنبال این نباشیم که آنها هرچه سریع تر ازدواج کنند بلکه باید خوشبختی آنها هدف اصلی ما باشد که این امر مستلزم توجه به نظر دختران در امر ازدواج است؛ بنابراین نباید دختران خود را ارزان در دست هر فردی قرار دهیم، چون دختران گوهر گرانبهای هستی هستند یعنی پروردگار عالمیان لطف خود را در مقام لطیف و آفرینش زن نشان داد؛ بنابراین لازم است که به شخصیت و جایگاه آنها احترام بگذاریم و به گونه ای عمل کنیم که آنها در خانواده احساس آرامش، عزت و امنیت کنند.

امروزه یکی از مشکلات جامعه ما دختران فراری هستند که به هر قیمتی می خواهند به خارج از کشور فرار کنند که این امر در شان خانواده های ایرانی نیست؛ اینها از جمله مسایلی هستند که باید آسیب شناسی شوند و تنها راه نجات دختران هم تکریم شخصیت آنها است. ما نباید کلمه به تو مربوط نیست را در مورد دختران به کار ببریم بلکه باید با عشق و احترام با آنها رفتار کنیم و به گونه ای به دختران شخصیت دهیم که احساس کنند، بهترین مکان برای رشد و حیات طیبه آنها محیط خانواده، دامان مادر عزیز و آغوش پدر بزرگوارشان است که اگر در این زمینه توفیق داشته باشیم، موفق خواهیم شد.