ایمان موجب دگرگونی نگاه انسان به رخدادهای هستی می‌شود

حجت‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، استاد دانشگاه علم و صنعت، ۲۹ تیرماه در ادامه مباحث تفسیری خود که در فضای مجازی منتشر می‌شود، با اشاره به بخشی از آیه ۲۶ بقره «فَأَمَّا الَّذِينَ آَمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ»، گفت: قرآن بارها رفتار دوگانه مؤمنان و کافران در برخورد با مسائل مختلف را به تصویر کشیده و نشان می‌دهد که ایمان و خداباوری چگونه نگاه این دو دسته نسبت به حقایق هستی و رخدادهای مختلف را دگرگون می‌سازد.

وی افزود: به عنوان نمونه، درباره پدیده متشابهات در قرآن بیان شده است که «هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ عَلَیک الْکتَابَ مِنْهُ آیاتٌ مُحْکمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْکتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ زَیغٌ فَیتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِیلِهِ وَمَا یعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَمَا یذَّکرُ إِلَّا أُوْلُوا الْأَلْبَابِ» (آل عمران، ۷). طبق این آیه شریفه، آنان که در دلشان میل به کژی است، در تعامل با آیات متشابه برای ایجاد فتنه از متشابهات پیروی می‌کنند، اما آنان که در دلشان رسوخ علمی وجود دارد، در تعامل با این دست از آیات، جانب احتیاط را نگاه داشته و آنها را با ارجاع به محکمات تفسیر می‌کنند.

نصیری بیان کرد: قرآن درباره نزول فرمود «وَنُنَزِّلُ مِنْ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَلَا یزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَسَارًا» (اسراء، ۸۲)؛ یعنی قرآن در مواجهه با مؤمنان باعث شفا و رحمت آنان می‌شود، اما نسبت به کافران باعث خسارت آنان است.

وی اضافه کرد: همچنین درباره نزول سوره‌ای از قرآن آورده است: «وَإِذَا مَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُمْ مَنْ یقُولُ أَیکمْ زَادَتْهُ هَذِهِ إِیمَانًا فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا فَزَادَتْهُمْ إِیمَانًا وَهُمْ یسْتَبْشِرُونَ وَأَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَی رِجْسِهِمْ وَمَاتُوا وَهُمْ کافِرُونَ» (توبه، ۱۲۴ – ۱۲۵)؛ یعنی نزول یک سوره از قرآن باعث افزایش مؤمنان می‌شود، اما نسبت به بیماردلان باعث افزایش پلیدی آنان است.

استاد دانشگاه علم و صنعت تصریح کرد: همچنین قرآن در بیان تبیین تفاوت نگاه این دو گروه، درباره گرد آمدن دشمنان برای نابودی دین آورده است «الَّذِینَ قَالَ لَهُمْ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَکمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِیمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَکیلُ» (آل‌عمران، ۱۷۳). طبق ظاهر این آیه، وقتی بیماردلان و افراد سست‌ایمان شمار زیاد لشکریان کفر را دیدند، دچار ترس و وحشت شدند، اما هنگامی که خبر گردآمدن آنان به گوش مؤمنان رسید، همین امر به افزایش ایمان آنان منتهی شد.

استاد دانشگاه علم و صنعت با بیان اینکه چنین تعامل بیمارگونه‌ای به خوبی در آیات ذیل بازتاب یافته است، اظهار کرد: به عنوان مثال آیه «إِذْ جَاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا هُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَزُلْزِلُوا زِلْزَالًا شَدِيدًا وَإِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا»(احزاب، ۱۰ – ۱۲) به این تعامل بیمارگونه اشاره دارد.

وی افزود: آیه «عَلَیهَا تِسْعَةَ عَشَرَ وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِکةً وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِلَّذِینَ کفَرُوا لِیسْتَیقِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکتَابَ وَیزْدَادَ الَّذِینَ آمَنُوا إِیمَانًا وَلَا یرْتَابَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکتَابَ وَالْمُؤْمِنُونَ وَلِیقُولَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْکافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا کذَلِک یضِلُّ اللَّهُ مَنْ یشَاءُ وَیهْدِی مَنْ یشَاءُ وَمَا یعْلَمُ جُنُودَ رَبِّک إِلَّا هُوَ وَمَا هِی إِلَّا ذِکرَی لِلْبَشَرِ» (مدثر، ۳۰ – ۳۱) هم نزدیک‌ترین آیه به بحث مورد نظر است.

نصیری بیان کرد: بر اساس این آیه و سبب نزولی که ذیل آن نقل شده است، هنگامی که کافران شنیدند که خداوند نوزده فرشته را بر عذاب جهنم موکل کرده، به سخره گفتند که مراد خداوند از این عدد و رقم چیست و چرا مثلاً شمار آنان بیست تن نیست و به استهزاء گفتند که شمار ما آن قدر هست که بر این تعداد غلبه کنیم! اما در برابر مؤمنان نه تنها دچار تردید و چون و چرا نشدند، بلکه به ایمان آنان افزوده شد. 
منبع: ایکنا