پاسخ حجت‌الاسلام علوی تهرانی به اینکه روزی را خدا می‌دهد یا صاحب کار؟

حجت‌الاسلام سیدمحمدباقر علوی تهرانی استاد حوزه و دانشگاه و استاد اخلاق شب گذشته شنبه ۲۱ مردادماه در مراسم عزاداری شام شهادت امام سجاد(ع) در مسجد حضرت امیر(ع) اظهار داشت: در دهه اول محرم به این موضوع پرداختیم که هدف سیدالشهدا(ع)، آزادی دین بود. دین در ذهن ما مناسک، اخلاق، حقوق و اعتقادات است آیا وجود سیدالشهدا(ع) کشته نماز شد؟ نماز و روزه با تمام ارزش خود، فروع دین است اما امامت اصل دین است بنابراین اصل که فدای فرع نمی‌شود.

اهل بیت(ع) علت آفرینش هستند، علت مبقیه آن هم هستند

وی افزود: در قیامت زمانی که محشور شویم به ما می‌گویند که نماز و روزه را آوردید، قبول می‌شود اما به شرطِها و این شرط ولایت امیرالمومنین(ع) است. بنابراین اصل فدای فرع نمی‌شود. پس اصل دین چیست که امام فدای آن شد؟ برای پاسخ به آن جایگاه اهل بیت(ع) را بررسی کردم و آن را با موضوعات مختلف مقایسه کردم. در نهایت گفتیم که اهل بیت(ع) علت آفرینش هستند، علت مبقیه آن هم هستند.

علوی تهرانی با اشاره به اینکه بحث رزق و روزی برای ما مبهم است، گفت: از شما اگر سوال کنند روزی به دست کیست، چه پاسخی دارید؟ روزی تنها درآمد نیست بلکه یک بخش از آن است. شاید ناچیزترین اما از دیدگاه ما مهم‌ترین است. یک بخش از روزی عقل، ایمان و یقین است. در روایات داریم که این ۳ مورد کم توزیع شده است.

روزی را خدا می‌دهد یا کار شما؟

این استاد اخلاق با اشاره به اینکه عقل، همسر صالحه و ... روزی محسوب می‌شود، گفت: هر امری که باعث بهره‌مندی و ادامه حیات ما شود، روزی است که متاسفانه در میان مردم تنها مال شناخته می‌شود. با همین فرض به این سوال پاسخ دهید که روزی را خدا می‌دهد یا کار شما؟ وسیله روزی کیست؟ احتمالاً پاسخ می‌دهید که خدا روزی می‌دهد، پس اگر خدا روزی می‌دهد، چرا سرکار می‌روید؟

 ۵ نوع پاسخ به سوال روزی را چه کسی می‌دهد؟

وی افزود: این موضوع از نظر ما متدینین مبهم است. در روایت از پیامبر اسلام داریم که مردم از منظر پاسخ به این سوال به ۵ دسته تقسیم می‌شوند. ایشان می‌فرماید دسته اول، مِنهُم مَن یَرى أنَّ الرِّزقَ مِنَ الکَسبِ لا مِنَ اللّه ِ فَهُوَ کافِرٌ؛ یکى آن است که مى‌پندارد روزى از کسب فراهم مى‌آید نه از جانب خدا که او کافر است. دسته دوم، و مِنهُم مَن یَرى أنَّ الرِّزقَ مِنَ اللّه ِ و مِنَ الکَسبِ فَهُوَ مُشرِکٌ؛ دیگرى آن که گمان دارد روزى هم از کسب است و هم از جانب خدا که وى مشرک است.

علوی تهرانی گفت: دسته سوم، و مِنهُم مَن یَرى أنَّ الرِّزقَ مِنَ اللّه ِو أنَّ الکَسبَ سَبَبٌ، فَلا یَدری یُعطیهِ أم لا، فَهُوَ مُنافِقٌ شاکٌّ دیگر آن که مى‌داند روزى از جانب خداست و کسب وسیله است، امّا نمى‌داند که خداوند روزى‌اش را عطا مى‌کند یا نه و او منافقى شک‌پیشه است. دسته چهارم، و مِنهُم مَن یَرى أنَّ الرِّزقَ مِنَ اللّه ِ وأنَّ الکَسبَ سَبَبٌ، فَلا یُؤَدّی حَقَّهُ ویَعصِی اللّه َ مِن أجلِ الکَسبِ، فَهُوَ فاسِقٌ و دیگرى آن که مى‌داند روزى از جانب خداست و کسب وسیله است، امّا حقّ این اعتقاد را به جاى نمى‌آورد و براى کسب، خداى را نافرمانى مى‌کند و او فاسق است. دسته پنجم، و مِنهُم مَن یَرى أنَّ الرِّزقَ مِنَ اللّه ِو یَرَى الکَسبَ سَبَبا، ویُؤَدّی حَقَّهُ ولا یَعصِی اللّه َ لِأَجلِ الکَسبِ، فَهُوَ مُؤمِنٌ مُخَلِّصٌ طُعمَهُ و دیگر آن کس است که مى‌داند روزى از جانب خداوند است و کسب وسیله است و حقّ این اعتقاد را نیز به جاى مى‌آورد و براى کسب، خداى را نافرمانى نمى‌کند و او مؤمنى است که راه‌هاى کسب درآمدش را پاک ساخته است.

نقش کار در روزی بدست آوردن ما چقدر است؟

این استاد حوزه و دانشگاه گفت: برای درک پاسخ این سوال مثالی می‌زنم تا بدانید روزی دست خداست و کسب سبب است. خانم خانه غذایی برای ۴ نفر درست کرده است. تمام بساط را در سینی آماده کرده است. برای آن که غذا را بخوری باید بروی به آشپزخانه و آن سینی را بیاوری. روزی دست خداست و او مشخص کرده است که تو آبگوشت بخوری یا سبزی پلو با ماهی اما کسب تو این است که به آشپزخانه بروی و آن سینی را بیاوری. کسب بیش از این نقشی ندارد.

وی گفت: اگر خدا یک حدی روزی برای شما مشخص کرده باشد، اگر ۱۰ نوع کار هم انجام دهی، بیش از آن به تو روزی نخواهد رسید. این را بفهمید! اگر هم خدا من حسب لایحتسب روزی مقدر کرده باشد، من حسب لایحتسب روزی به دست می‌آوری.

ایمان ۱۰ جزء است که ۹ جزء آن لقمه حلال است

علوی تهرانی با اشاره به اینکه ما باید شرایط کسب و کار خود را بدانیم، تصریح کرد: در گذشته کاسبان نزد روحانیون می‌رفتند و مکاسب یاد می‌گرفتند. این یکی از دلایل راه‌اندازی و ساخت مساجد مهم در بازارهای شهرها بود. متاسفانه این موضوعات اصلاً برای مردم مهم نیست. برای افراد مهم نیست که پول از چه راه به دست می‌آید. در روایت داریم که ایمان ۱۰ جزء است که ۹ جزء آن لقمه حلال است.

این استاد اخلاق با اشاره به اینکه زمانی که از لقمه خود مراقبت ندارید چه توقعی دارید، گفت: درآمدهای مردم ایران مبتلا به گرد رباست و دلیل آن هم سیستم بانکی ماست. این موضوع با آوردن روحانی در شعب بانک حل نمی‌شود و بلکه سیستم مبتلاست و باید مسوولان فکری کنند.

دعانویس اگر بیل زد بود، بیلگیتس می‌شد

وی افزود: فردی که فیلمبردار است و بابت تهیه فیلم به او حقوق می‌دهند، آیا می‌تواند پشت دوربین با موبایلش کار کند؟ فردی کارمند است و به واسطه ساعت حضورش در محل کار حقوق می‌گیرد، آیا می‌تواند در این ساعت به کارهای شخصی‌اش برسد؟ ما در مساله روزی دچار مشکل هستیم. گاهی برخی می‌گویند بنا دارند سراغ دعانویس بروند تا در روزی‌شان گشایش شود. بدانید اگر دعانویس بیل زدن بود، باغ خودش را بیل می‌زد و الان بیلگیتس شده بود. خودش منتظر این است که تو نزد او بروی، ۱۰۰ - ۲۰۰ تومان بدهی تا برایت دعا بنویسد و میلیاردر شوی، اگر این روش کارساز بود که خودش انجام می‌داد.

علوی تهرانی با اشاره به اینکه ما برای گشایش روزی از مسیر خودش اقدام نمی‌کنیم، تصریح کرد: روزی دست امام زمان(عج) است. روزی با تمام وسعت در اختیار ایشان است. این مستند قرآنی دارد و در آیات ۵۹ و ۷۴ سوره توبه آمده است.

راهکاری برای افزایش رزق و روزی

این استاد اخلاق گفت: امام سجاد(ع) در روایتی به ابوحمزه ثمالی فرمودند: « تَنَامَنَّ قَبْلَ طُلُوعِ اَلشَّمْسِ فَإِنِّی أَکْرَهُهَا لَکَ إِنَّ اَللَّهَ یُقَسِّمُ فِی ذَلِکَ اَلْوَقْتِ أَرْزَاقَ اَلْعِبَادِ عَلَى أَیْدِینَا یُجْرِیهَا؛ هرگز قبل از طلوع آفتاب نخواب. زیرا من آن را برای تو خوب نمی‌دانم، چون خداوند در آن وقت، روزی‌های بندگان را تقسیم می‌کند و بر دستان ما جاری می‌کند (در اختیار ما قرار می‌دهد)» روزی به دست ما جریان پیدا می‌کند.

وی افزود: در این ساعت بیدار باشید، سوره واقعه بخوانید تا تقدیر شما نوشته شود. سوره صافات بخوانید تا روزی را تسریع کنند. ۲۱ مرتبه سوره قدر را بخوانید تا تثبیت شود.