حجت الاسلام ریاضت : در اقلیت بودن شیعه بخاطر ارائه ندادن الگوی مناسب است

 یکی از موضوعاتی که امروز برای رسیدن به اهداف در هر زمینه ایدر جوامع مطرح می کنند، بحث الگو سازی است. یکی از کسانی که برای جوانان و نوجوانان الگو به حساب می آید مادحین و ذاکرین هستند. به این اصل در قرآن کریم نگاه ویژه ای شده است. در قرآن و در سیرۀ ائمه علیهم السلام هم الگوهای مثبت هم و الگوهای منفی اشاره شده است. امروز هم در جوامع کل جهانی الگو سازی مطرح است. باید الگوهای دینی را جذاب جلوه بدهیم که بدانند متاع دین ماست و جذب الگوهای غیر دینی نشوند.

امام صادق علیه السلام می فرمایند: همه مردم را به سوی ما سوق بدهید. همه محب اهل بیت علیهم السلام بشوند و این سوق دادن ها به این معنی نیست که همه لباس مشکی بپوشند و دائما در مراسمات باشند، یعنی یک الگو سازی کنید و سرمشق بشوید، مثل آنچه که ما گفتیم عمل کنید مردم خود به خود پیرو ما می شوند. امام رضا علیه السلام می فرمایند: اگر مردم شیرینی و زیبایی کلام ما را درک کنند همه پیرو ما می شوند. مفهوم این است وقتی شیعه اثنی عشری در اقلیت است بخاطر این است که یک الگو خوبی را نتوانسته است ارائه بدهد.

چیزی که زیاد می گویند بخوانید و در خطبه های عقد می گویند به زوج بگویید بخوانند در قرآن آمده است: "يَقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّيَّاتِنا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقينَ إِماماً "¹ مى گویند: پروردگارا، از همسران و فرزندانمان نسلى پرهیزگار به ما ببخش که مایۀ خرسندى و روشنى چشم ما باشد و چنان کن که در کارهاى پسندیده و دستیابى به رحمت تو از همگان سبقت گیریم و پیشوا و مقتداى تقواپیشگان باشیم. در اینجا "امام" به معنی رهبر نیست به معنای الگو است. یعنی من و خاندانم طوری باشند که الگوی انسان های متقی باشیم.

متقین چه کسانی هستند؟

متقین کسانی هستند که وقتی می گویند مولای ما علی علیه السلام است حقیقت و واقعیت را با هم گفته اند. خیلی ها که می گویند مولای من علی علیه السلام است این و اقعی است و حقیقت نیست بین واقعیت و حقیقت با هم فاصله است. واقعیت آنی است که هست و حقیقت آنی است که باید باشد. قرآن کریم در صدد الگوسازی است و هم اینکه الگوها را برحسب جنسیت استفاده نمی کند و در الگوهای قرآنی یک بحث فراجنسیتی مطرح است. قرآن کریم در جای جای آیاتش الگوها را نشان می دهد مثلا خود انبیاء صلوات الله علیهم یک الگو هستند. در برخی از جاها افراد غیر معصوم را در کنار معصوم می آید قرار می دهد مانند لقمان حکیم و یا در برخی جاها به ذو القرنین اشاره می کنند که این اختلافی است که برخی می گویند او پیامبر بوده و برخی می گویند که او یک پادشاه بوده است. در تفسیر المیزان آمده است که کورش ایرانی همان ذو القرنین است.

الگوی منفی هم ارائه شده است. در جایی دیگر از قرآن خداوند می گوید: "تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ وَتَبَّ"². این را به عنوان الگوی بد معرفی می کند.

در برخی جاها قرآن کریم الگوی یک زن را به مردها می دهد تا از آن پیروی کنند مثلا در قرآن کریم می فرماید: "وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِينَ آمَنُوا اِمْرَأَةَ فِرْعَوْنَ"³ و بعد از معرفی همسر فرعون می گوید مریم بنت عمران. در عمل با اینکه زن فرعون بوده است اما اسیر فرعون نبوده است اولین شاخصه هم این است که آدم اسیر دنیا و متاع دنیا نشود. فرعون همه اعمالش با بقیه پادشاهان و خون ریزان فرق می کند و تمام ستمکاران و خون ریزان اگر دست به ظلم و جور زده است برای حکومت و پادشاهی بوده، اما فرعون برای پادشاهی نیامده است و در جایی که قرآن از زبان فرعون می گوید: "اَنا ربّكم الاعلى"⁴ همه امکانات را در خدایی کردن فراهم می کند نه در پادشاهی کردن.

اولین چیزی که خداوند می گوید، هرچه در دنیا به تو متاع داده می شود اما اسیر آنها نشوید. همانطور که امام علی علیه السلام می فرماید: "إِنَّ الدُّنْيَا دَارُ صِدْقٍ لِمَنْ صَدَقَهَا"⁵ دنیا را به خدمت می گیرد اما اسیر دنیا نمی شود، که حضرت خدیجه سلام الله علیها می شود. بسیار کسانی بودند که الگو بودند و اسیر متاع دنیایی شدند و آن الگو پذیری را ندارند. اولین آثار الگو شدن این است که بسته به محبت دنیا نباشد. تمام روایات ما هم می گویند: "رأس كلّ خطيئه حبُّ الدنيا ¹" و می فرمایند: دنیا تجارت خداست. دنیا ذاتا خلق شده است برای بازی. اگر کسی با دنیا بازی کند بازی می خورد. در بحث زیارت عاشورا که حداقل آنچه که از مراسمات ما دریافت می شود حداقل است. ما به همین حداقل ها راضی می شویم و می گوییم همه اش همین است. در حالیکه وقتی زیارت عاشورا می خوانیم طبق فرمایش امام هفتم علیه السلام کسی که زیارت عاشورا می خواند به بهشت می رود این کف آن است درحالیکه باید به عرش برود و خدا را زیارت کند.

امام رضا علیه السلام می فرماید: کسی که به زیارت جدم می رود و یا زیارت او را از دور می خواند به بالای عرش می رود.

کسی که می خواهد در قیامت سرش بالا باشد باید اهل ذکر کثیر باشد. ذکر کثیر اینطور حاصل می شود که انسان و پیامبر صلوات الله علیه و اهل بیت علیهم السلام را الگوی خود قرار دهد. قرآن می فرماید: بهترین الگو پیامبر صلوات الله علیه است. در جاهایی وجود دارد که مثلا حضرت زینب سلام الله علیها از چهارده معصوم علیهم السلام نیست، اما الگو محور است گاهی اوقات امام معصوم چیزی درباره آن شخصیت می گوید که نشان می دهد آن شخص الگوی تمام نما است که امام معصوم درباره او آنچنان می گوید.

امام رضا علیه السلام شخصیتی است که امام موسی بن جعفر علیه السلام به او لقب عالم آل محمد صلوات الله علیه را می دهد و لقب منور رضا را از جانب خدا به او می دهد. رضا به ابجد می شود 1001 اسماء جلالیه، یعنی شما وقتی می گویید السلام علیک یا علی ابن موسی الرضا یعنی کل جوشن کبیر به علاوه یک!

امام رضا علیه السلام درباره حضرت معصومه سلام الله علیها که مشخص است الگوی به تمام عیار است جمله ای را بیان می نمایند: (در زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها و حضرت عباس علیه السلام زیارتنامه هایی را که می خوانیم از زبان معصوم بیان شده است)" يَا فَاطِمَةُ اشْفَعِي لِي فِي الْجَنَّةِ" یک زمانی میگوییم ما را شفاعت کن به بهشت برویم یک زمانی می گوییم ما را در بهشت شفاعت کن، یعنی مقام شفاعت یک زمانی در بهشت است و یک زمانی برای رفتن به بهشت است. در زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها که توصیه امام زمان عجل الله تعالی فرجه این است که بر زیارت ایشان بروید و فرمودند آنچه بر زیارت مادرم سلام الله علیها است بر عمه ام است. زیارتنامه را که می خوانیم به همه انبیاء صلوات الله علیهم سلام می دهیم و زمانی که به جمله" السلام علیک یا رسول الله" می رسیم ضمیر خطاب به کار می بریم یعنی چه؟ یعنی در اینجا حضور دارند و به نوعی حضرت معصومه سلام الله علیها را به پیش چهارده معصوم علیهم السلام می بریم.

علت ازدواج نکردن حضرت معصومه سلام الله علیها:

فرمودند: اگر امیرالمومنین علیه السلام نبود حضرت زهرا سلام الله علیها هرگز ازدواج نمی کردند. پرسیدند: چرا حضرت معصومه سلام الله علیه ازدواج نمی کنند؟ فرمودند: چون آنچه که در زهرا سلام الله علیها وجود دارد در فاطمه معصومه سلام الله علیها هم هست و هم کفوی برای ایشان وجود ندارد.

پی نوشت:

1-  سوره مبارکه فرقان آیه 74
2. سوره مبارکه تبت آیه 1
3.  سوره مبارکه تحریم آیه 11
4.  سوره مبارکه نازعات آیه 24
5.  نهج البلاغه 

/1102101303