حجت الاسلام حسن پور: اگر پشتوانه معرفتی نداشته باشیم، انجام مستحبات تاثیری ندارد

ما هر چه دعا بخوانیم و به جلسات هیئت بیاییم، اگر اهل گناه باشیم اثری نمی کند. یکی از مشکلات من این است که رشد نمی کنم. چون اهل واجب و حرام نیستم. راست نمی گویم. یکی از مهم ترین چیزها برای اهل رشد و کمال این است که اهل واجب و حرام شوند. از صبح تا شب در مسجد هستم ولی در خانه بدزبان هستیم. این را هر چه زودتر باور کنیم و بفهمیم زودتر رشد می کنیم. باید مواظب باشیم گناه نکنیم. آن وقت رشد می کنیم و نفسمان کامل می شود. 

خیلی ها آدم های خوبی هستند ولی راه را بلد نیستند. یکی از مهم ترین مسائل در معارف دینی مان این است که یاد بگیریم واجب و حرام کدام است. روایت داریم در آخرالزمان مردم مستحبات را بیشتر دوست دارند انجام بدهند، اما واجب و حرامشان را ترک می کنند. اگر پشتوانه معرفتی نداشته باشیم انجام مستحبات تاثیری ندارد. مهم ترین مسائل برای اهل کمال و رشد این است که واجب و حرامشان را خوب یاد بگیرند. حرام یعنی فسق و گناه و حجاب بین من و خدا.

آنهایی که روزی شان با حلال به دست نمی آید، احکام کسب را بلد نیستند. روایت دارد شخصی که مال حرام به دست می آورد، خدا به او می گوید یا من را مسخره کرده است یا خودش را. لقمه هایتان را حلال کنید. اگر بشماریم خیلی ها لقمه هایشان شبهه دار است. بار کج به منزل نمی رسد. امام حسین علیه السلام کشته این معارف است. در شب عاشورا امام علیه السلام به یارانشان فرمودند هر کسی بدهکاری دارد بنویسد و یا بگوید. خیلی ها زیاد به مسائل مالی حساس نیستند. مرحوم علامه طباطبایی¹ به شاگردانشان می فرمودند می خواستید بخوابید، پنج دقیقه مراقبه اعمالتان را داشته باشید. اینکه از صبح چه کرده اید؟ اگر کسی این کارها را درست انجام بدهد رشد نمی کند؟! لذا در منبر از منبری بخواهیم احکام خدا را دقیق یادمان بدهد.

باورهای اعتقادی ما چیست؟ 

در دو جا گفته اند مستحب است نیتمان را بلند بگوییم: کسانی که به مسجد شجره می روند و می خواهند محرم شوند مستحب است بلند بگویند: «لبیک اللهم لبیک لبیک لا شریک لک لبیک ان الحمد و النعمه لک و الملک لا شریک لک لبیک.» 

دومین جایی که مستحب است بلند بگوییم تا همه بشنوند تلقین کننده برای مرده بگوید :ِ«اسْمَعْ اِفْهَمْ یا فُلانَ بْنَ فُلانٍ ! اِذا اَتاکَ الْمَلَکانِ الْمُقَرَّبانِ رَسُولَیْنِ مِنْ عِنْدِاللَّهِ تَبارَکَ وَ تعالى وَ سَئَلاکَ عَنْ رَبِّکَ وَ عَنْ نَبِیِّکَ وَ عَنْ دینِکَ وَ عَنْ کِتابِکَ وَ عَنْ قِبْلَتِکَ وَ عَنْ اَئِمَّتِکَ فَلا تَخَفْ وَ قُلْ فى جَوابِهِما: اَللَّهُ جَلَّ جَلالُهُ رَبّى وَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ نَبِیّى وَالاِْسْلامُ دینى وَ الْقُرْآنُ کِتابى وَالْکَعْبَهُ قِبْلَتى وَ اَمیرُالْمُؤْمِنینَ عَلِىُّ بْنُ اَبیطالِبٍ اِمامى وَالْحَسَنُ بْنُ عَلِی الْمُجْتَبى اِمامى وَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِی الشَّهیدُ بِکَرْبَلاءَ اِمامى وَ عَلِىُّ زَیْنُ الْعابِدینَ اِمامى وَ مُحَمَّدٌ باقِرُ عِلْمِ النَّبِیّینَ اِمامى وَ جَعْفَرٌ الصّادِقُ اِمامى وَ مُوسَى الْکاظِمُ اِمامى وَ عَلىُّ الرِّضا اِمامى وَ مُحَمَّدٌ الْجَوادُ اِمامى وَ عَلِىُّ الْهادى اِمامى وَ الْحَسَنُ الْعَسْکَرىُّ اِمامى وَالْحُجَّةُ الْمُنْتَظَرُ اِمامى هؤُلاءِ صَلَواتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ اَجْمَعینَ اَئِمَّتى وَ سادَتى وَقادَتى وَ شُفَعآئى بِهِمْ اَتَوَلّى وَ مِنْ اَعْدآئِهِمْ اَتَبَرَّءُ فِى الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ»

یکی از این سوال و جواب های ملک، درباره خمس و زکات نیست. اولین سوال از اعتقادات و باورهای ما است. از توحید، رب، امام است. اگر اینها درست شد، باقی چیزها هم درست می شود. اگر کسی اعتقاداتش خراب شد، قیمت خونش هم با اعتقاداتش عوض می شود. اگر کسی باورهایش خراب شد دیگر امیدی به آن نیست. قیمت هر کس به اعتقاداتش است. قیمت با باورها و اعتقادات بالا می رود. لذا اعتقادات ما اساس ماست. 

در روایت داریم کسانی که به مکه بیایند و به بزرگترین جای مکه که حطیم² است (بین مقام ابراهیم و رکن حجرالاسود است) وارد شوند و آنقدر سجده کند که گردنش قطع شود ولی اعتقاداتش خراب باشد، حضرت فرمود: عبادات و نماز و روزه اش بالا نمی رود. باورهای اعتقادی ما چیست؟ کسانی که اعتقاداتشان سالم شد بقیه را با شفاعت و بلا درست می کنند. در طریقه ولایت باشد، بقیه اش می آید. اعتقادات مهم ترین مسائل است.

طریق اهل بیت(ع) یعنی عمل به دستورات دین

امام صادق علیه السلام فرمودند: «لو اتیت بشاب من شباب الشیعه لا یتفقه فی الدین لادبته»³ اگر به جوانی از جوانان شیعه بر می خوردم که در دین جهد و کوشش (فهم وشناخت) ندارد او را ادب می کردم! با تازیانه به آنها می گفتم رشد و کمال در این است که در دینتان تفقه کنید. یا حسین گفتن در آن زمان رشد دیگری دارد. لذا یکی از مهم ترین مسائل امام صادق علیه السلام تفقه در دین است.

یکی از این اعتقادات را امشب می گوییم. آنهایی که می خواهند بچه هیئتی شوند یکی از مسائل مهم زیارت جامعه کبیره است. شروحی بر زیارت جامعه کبیره است. اول باید ترجمه را خوب بخوانیم و سپس شرح آن را بخوانیم. در این زمان در ولایت کار کرده ایم. یکی از اعتقاداتمان که به قبر می بریم این است که به علم شما اقرار کنیم. هر کسی علمش آن چیزی است که او را به سمت بندگی سوق می دهد. هیچ کسی در عالم مثل اهل بیت علیهم السلام نمی تواند خدا را سپاس گوید. لذا حضرت امیر علیه السلام فرمودند: هیچ کسی نمی تواند حرف های ما را بفهمد. «ان حدیثنا صعب مستصعب، لا یحتمله الا ملک مقرب او نبی مرسل او عبد مومن امتحن اللَّه قلبه بالایمان.»⁴ 

یکی از باورها این باید باشد. علم ما با همه علوم انبیاء و اولیاء متفاوت است. هر کسی را که بخواهند از این علوم به او چند قطره می دهند. به حضرت گفتند چطور می نوشانید؟ فرمودند کسانی که به وادی اهل بیت علیهم السلام آمده اند درست آمده اند ،ما به آنها آب گوارا می نوشانیم. طریق اهل بیت یعنی هر چیزی فرمودند انجام بدهیم. بعضی ها همیشه چشم نمی گویند، هر جا که به نفعشان باشد قبول می کنند.

آنهایی که درست بیایند و همه چیزشان منظم باشد به آنها میدهند. خودشان فرمودند: «وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْناهُمْ ماءً غَدَقاً قَالَ يَعْنِي لَوِ اسْتَقَامُوا عَلَى وَلَايَةِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْأَوْصِيَاءِ مِنْ وُلْدِهِ ع وَ قَبِلُوا طَاعَتَهُمْ فِي أَمْرِهِمْ وَ نَهْيِهِمْ لَأَسْقَيْنَاهُمْ مَاءً غَدَقاً يَقُولُ لَأَشْرَبْنَا قُلُوبَهُمُ الْإِيمَانَ وَ الطَّرِيقَةُ هِيَ الْإِيمَانُ بِوَلَايَةِ عَلِيٍّ وَ الْأَوْصِيَاءِ.»⁵

در کتاب نجم الثاقب⁶ محدث نوری رحمه الله علیه⁷ اسم کسانی که به محضر امام زمان عجل الله تعالی فرجه مشرف شده اند، آمده است. اسم یکی از اینها سید باقر قزوینی⁸ است که خواهرزاده بحرالعلوم است. ایشان می گوید: سال 1386 در نجف بیماری طاعون آمد و همه بیرون از نجف رفتند. وقتی از حرم بیرون آمدم، فقط خودم و یک روحانی که از ایران آمده بود، بودیم. بعضی ها مرتب هستند. یکی از دعاهای ما باید این باشد که فقط چنین اشخاصی را ببینیم. سید باقر می گوید چنین شخصی را تا به حال ندیده بودم. به من گفت: به زودی به تو اسرار توحیدی را عطا می کنند و بعد از حرفش رفت. در منزل خوابید و در عالم رویا دو ملک را دید که به پایین می آیند، یک ملکی ترازویی دستش بود و یک ملک دیگری الواحی در دستش بود و گفتند این الواح صحابی ائمه علیهم السلام است. اینها رو به روی هم دو به دو نشستند و الواح را وزن و مقایسه می کردند. به سید بحرالعلوم⁹ که رسیدند، آن ملک ترازو به دست گفت: من مامور شدم تا این الواح را به تو هم نشان بدهم. گفت: الواح را باز کرد و می گوید وقتی از خواب بیدار شدم قسم می خورد اگر اندازه عمر نوح را داشتم و درس می خواندم نمی توانستم این مقام را به دست بیاورم. آنهایی که پاکیزه بیایند ما به آنها آب گوارا می نوشانیم. کسی که سر سفره جاهل باشد، نمی داند چه چیزی باید بخورد. یکی از اعتقادات این شد که محتمل بعلمکم باشد.

/1102101304

پی نوشت:

1.   

سید محمدحسین طباطبایی معروف به علامه طباطبایی (۱۲۸۱ - ۲۴ آبان ماه ۱۳۶۰ هجری شمسی در تبریز) نویسنده تفسیر المیزان، فقیه، فیلسوف و مفسر قرآن، شیعه و ایرانی است.

2.   

دیواری است نیم دایره به ارتفاع ۹۰ سانتی متر و عرض ۱٫۵ متر که به دیوار قسمت شمال غربی کعبه وصل نیست. جنس حطیم سنگ مرمر سفید است. برخی نیز مساحت میان حجرالاسود و زمزم و مقام ابراهیم و قسمتی از حجر اسماعیل را «حطیم» می‌گویند. از مکان‌های محترم در مسجدالحرام است و مردم در این قسمت برای دعا جمع می‌شوند و به یکدیگر فشار می‌آورند. این که آیا حطیم تنها همان محدوده کنار حجرالاسود و باب کعبه را شامل می‌شود یا وسعت بیشتری دارد، اختلاف است. در روایتی از امام صادق، تنها همین موضع را حطیم می‌نامند.[۱۹] چنان که شیخ صدوق نیز آورده‌است که حطیم فاصله میان در کعبه و حجرالاسود را گویند، جایی که خداوند توبه آدم را پذیرفت.

3.   

میزان الحکمه، ج6، ص 2651

4.   

بحارالأنوار، ج2، ص 183.

5.   

اصول کافی کتاب الحجه/ استقامت بر ولایت امام علی علیه السّلام/ حدیث اول

6.   

نجم‌الثاقب (نام کامل: «النجم الثاقب فی احوال الامام الحجة الغائب») کتابی‌است به زبان فارسی نوشتهٔ حاج میرزا حسین طبرسی نوری که توسط ياسين الموسوي به عربی نیز برگردانده شده است. این کتاب در ۱۲ باب و شرح احوال امام دوازدهم شیعیان دوازده‌امامی نوشته‌شده‌است. معنی لغوی نجم الثاقب ستاره ی نافذ یا درخشان است.

7.   

میرزا حسین نوری، محدث و رجالی بزرگ و چهره سرشناس علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری به شمار می‌آید. او در هیجده شوال ۱۲۵۴ ق در روستای یالو، از روستاهای اطراف شهرستان نور در استان مازندران، چشم به دنیا گشود.

8.   

عالم ربانی سید محمدباقر قزوینی معروف به حجةالاسلام قزوینی از مشاهیر علمای شیعه در قرن سیزدهم به شمار می رود. این سید جلیل القدر، از بیت علم و دانش و خواهرزاده سید مهدی بحرالعلوم بود. او شباهت تامی به دایی بزرگوارش داشت و خود نیز جامع علم و عمل و در افق والایی از فقاهت و اخلاص و عرفان بود. بشارت امام زمان عجل اللّه تعالی فرجه الشریف: حجةالاسلام قزوینی بر اثر اخلاص و صفای باطن مورد عنایت خاص سرور و مولایش حجةبن الحسن عج اللّه تعالی فرجه الشریف واقع شده است.

9.   

سید محمدمهدی بحرالعلوم (۱۱۵۵ ق. کربلا - ۱۲۱۲ ق. نجف) که با عناوین سید بحرالعلوم، علامه بحرالعلوم و بحرالعلوم هم شناخته می‌شود یکی از علمای دینی و فقیهان شیعه و از مهادی اربعه-چهار مرجعی که نامشان مهدی بود(میرزا مهدی بحرالعلوم.میرزا مهدی شهرستانی.میرزا مهدی نراقی.میرزا مهدی مشهدی) در قرن دوازدهم و سیزدهم هجری بود. وی اشعاری به زبان عربی هم دارد. وی از مراجع تقلید و از عرفای بنام شیعه بود که معمولاً وی را از پیشتازان عارفان متشرع معاصر شیعه می دانند.