علت سکوت بیست و پنج ساله امام علی علیه السلام

بر این اساس روایت شده است که فردی از امام رضا (ع) پرسش نمود: ای فرزند پیامبر خدا مرا آگاه گردان چرا علی بن ابی‌طالب (ع) پس از پیامبر خدا (ص) بیست و پنج سال با دشمنانش نجنگید ولی در دوران حکومتش با آنها به نبرد برخاست؟
پس حضرت رضا (ع) فرمودند: ایشان به پیامبر (ص) اقتدا کردند که پس از بعثت در مدت سیزده سال اقامت خود در مکه و پس از هجرت به مدینه تا مدت نوزده ماه، با مشرکان جهاد نکردند و این به سبب کمی یار و یاور بود. همین‌گونه حضرت علی (ع) نیز به علت کمی یاران از مبارزه با دشمنانشان خودداری فرمودند. لذا همان طور که به رسالت پیامبر خدا به علت رها کردن جهاد در سیزده سال اقامت خود در مکه و نوزده ماه آغاز هجرت، خللی وارد نمی‌شود، به امامت علی (ع) نیز به سبب ترک مبارزه با دشمنانش زیانی وارد نیست، زیرا علت خودداری آنها از جهاد یک امر واحد بوده است.
بی شک آنچه امام رضا (ع) در این باره فرموده اند، پاسخ مناسبی است به کسانی که گفته ‌اند روش مسالمت ‌آمیز حضرت علی (ع) در برابر دشمنانش در طول بیست و پنج سال، دلیل است بر این که آن حضرت شرعیت حکومت خلفا را پذیرفته و یا این که از حق خود در قبال آنها صرف‌نظر کرده است.
نکات جالب حدیث مذکور این است که حضرت رضا (ع) موقعیت امام علی (ع) را در برابر دشمنانش پیش از زمامداری، با موقعیت پیامبر خدا (ص) پیش از هجرت و مدتی پس از آن، همانند کرده و سبب خودداری آنان را از جهاد در هر دو مورد کمی یار و یاور بیان فرموده است، در این صورت چنانچه خودداری امام از جهاد در راه به دست آوردن حق خود موجب بطلان امامت او باشد لازم می‌آید که امتناع پیامبر (ص) از جهاد در مدتی که ذکر شد باعث بطلان رسالت او شود و چون این تالی درست نیست مقدم باطل است، علاوه بر این استدلال مذکور درباره امامت دیگر ائمه اهل ‌بیت (علیهم‌السلام) نیز جاری و صادق می‌باشد.
منابع:

1- نهج البلاغه: خطبه سوم.

2-فضل الله محمدجواد، تحلیلی از زندگانی امام رضا (ع): 260-258.

/1102101305