مختصری درباره سوره آسمانی "فاطِر"
فاطر یعنی آفریننده و پدید آورنده و این سوره مکی است.
وارث :«فاطر» به معنی آفریننده موجودات است کسی که هستی را از عدم آفریده است. «فاطر» از اسامی خداست. در آیه نخست این سوره از خداوند با نام «فاطر السموات و الارض» یعنی: «پدید آورنده آسمانها و زمین» سخن به میان آمده است و می‌فرماید:
(سپاس خدای را که پدید آورنده آسمانها و زمین است...)
این سوره بر روی سه اصل اساسی دین، یعنی توحید و نبوت و معاد تاکید دارد. همان اصولی که مردم مکه در آغاز بعثت با آن به شدت مخالفت می‌ورزیدند.
در رابطه با توحید، در اوائل سوره گشودن در رحمت را منحصراً کار خدا معرفی می‌کند و نیز از آفرینش ملائکه سخن می‌گوید که واسطه‌های بین خدا و خلقند و رحمت و نعمت را از خدای متعال دریافت می‌کنند و به خلقش می‌رسانند.
این نگرش توحیدی در مقابل نگرش کفار است که نعمت‌ها، رزق و روزی و انواع برکات را از بت‌ها و خدایان باطل می‌پنداشتند. ترجمه آیات دوم و سوم چنین است:
(هر رحمتی را که خدا برای مردم گشاید، بازدارنده‌ای برای آن نیست، و آنچه را که بازدارد، پس گشاینده‌ای ندارد، و اوست همان شکست ناپذیر سنجیده کار.
ای مردم، نعمت خدا را بر خود یاد کنید. آیا غیر از خدا آفریدگاری هست که شما را از آسمان و زمین روزی دهد؟ خدایی جز او نیست. پس دیگر به کا ]و کدام بیراهه[ منحرف می‌شوید.)
آری، اگر خدا بخواهد در رحمت را به روی کسی بگشاید هیچ عاملی نمی‌تواند بازدارنده آن باشد و اگر خداوند اراده کند که روزی را تنگ گیرد، هیچ گشاینده‌ای برای آن نیست.
در آیات 5 تا 7 چنین می‌خوانیم:
(ای مردم، همانا وعده خدا حق است. زنهار که این زندگی دنیا شما را فریب ندهد و زنهار که ]شیطان[ فریبنده شما را درباره خدا نفریبد. در حقیقت، شیطان دشمن شماست، شما ]نیز[ او را دشمن گیرید. ]او[ تنها حزب خود را فرامی‌خواند تا از یاران آتش گردند. کسانی که کفر ورزیده‌اند، عذابی سخت خواهند داشت و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، برای آنان آمرز شو پاداشی بزرگ است)
تمام تلاش شیطان بر آنست که دار و دسته و پیروان خود را به جهنم بکشاند و دعوت‌های او جز به سوی بیچارگی و نابودی و هلاکت انسان نیتس.
پس باید وسوسه‌های او را بشناسیم و راه‌ها نفوذش را بر خود ببندیم. از خدا و معاد غافل نگردیم و هرگز زندگی دنیا را برای خویش هدف قرار ندهیم. همیشه توجه کنیم که دنیا راه است نه مقصد. آنان که دنیا را برای خود هدف قرار داده‌اند، به یقین فریب شیطان را خورده و در دام او اسیرند.
کتاب گلستان سوره‌ها – ص 185
محمد حسین جعفری
/1102101305