حجت الاسلام میرباقری: بکاء بر سیدالشهدا (ع) موجب احیای امر ولایت است
آثار بکاء بر سیدالشهدا علیه السلام
در میان عبادات کمتر عبادتی است که مانند اشک بر اباعبدالله علیه السلام بر آن تأکید شده باشد. گریه بر سیدالشهدا علیه السلام مطهر انسان است و انسان را از گناهان کوچک و بزرگ خود پاک می کند.
امام رضا علیه السلام فرمودند: إن بَكَيتَ عَلَى الحُسَينِ حَتّى تَصيرَ دُموعُكَ عَلى خدَّيكَ غَفَرَاللّه ُ لَكَ كُلَّ ذَنبٍ أذنَبتَهُ 1 اگر بر حسين بگريى ، چندان كه اشك هايت بر گونه ات جارى شود ، خداوند تمام گناهانت را مى آمرزد.
امام صادق علیه السلام فرمودند: مَنْ ذُکِرْنَا عِنْدَهُ فَفَاضَتْ عَیْنَاهُ وَ لَوْ مِثْلَ جَنَاحِ بَعُوضَهٍ [الذُّبَابِ] غُفِرَ لَهُ ذُنُوبُهُ وَ لَوْ کَانَتْ مِثْلَ زَبَدِ الْبَحْرِ 2 کسى که نام ما اهل‌بیت علیه السلام نزد او برده شود و از چشمانش اشک بیاید، اگرچه به‌قدر بال پشه (مگس) باشد، گناهانش آمرزیده شود، حتی اگر آن گناهان به اندازه کف روى دریاها باشد.
گریه بر امام حسین علیه السلام انسان را به معیّت و همراهی معصومین می رساند. از امام رضا علیه السلام نقل شده است که ایشان می فرمایند: اگر کسی بر مصیبت ما بگرید، محزون باشد با ماست و در درجه ی ماست. با آفتاب بودن غیر از هم درجه ی آفتاب بودن است، البته منظور این نیست که انسان همسنگ معصوم می شود چون این شدنی نیست. انسان با معصوم علیه السلام با حجاب های فراوانی روبه رو است. فرمودند: در روزی که همه ی چشم ها گریان هستند در روز حسرت و قیامت، این چشمانی که بر امام حسین علیه السلام گریستند، گریان نخواهند بود.
در کتاب شریف کامل الزیارات آمده است: حضرت فرمودند: در روز قیامت گریه کنندگان بر امام حسین علیه السلام در کنار حضرت قرار می گیرند و در ذیل امامت حضرت هستند. در آن محفل غرق در کرامت هستند.
بکاء بر سیدالشهدا علیه السلام موجب احیای امر ولایت است. هم در قلب انسان احیا می شود و هم در جامعه
نتیجه ی این احیا این است که حضرت فرمودند: روزی که همه ی قلب ها می میرند قلب این آدم ها نمی میرد و به یک حیاتی می رسند که هیچ عاملی موجب موت این حیات نمی شود. در معارف اهل بیت علیه السلام آن چیزی که مایه ی حیات حقیقی و سرچشمه ی حیات است ولایت امام است.
قرآن کریم می فرماید: قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُكُمْ غَوْرًا فَمَنْ يَأْتِيكُمْ بِمَاءٍ مَعِينٍ 3 بگو به من خبر دهيد اگر آب [آشاميدنى] شما [به زمين] فرو رود چه كسى آب روان برايتان خواهد آورد.
در روایات، ذیل این عبارت امام رضا علیه السلام می فرمایند: آبی که خدا در اختیار شما قرار داد اگر پنهان شد در زمین، چه کسی جز خداوند می تواند آب را در اختیار شما قرار دهد؟ آب و سرچشمه ی حیات آن بابی است که از سوی خداوند متعال به سوی توحید گشوده می شود. حقیقت توحید سرچشمه ی حیات است و اگر کسی به توحید راه پیدا کرد به سرچشمه ی حقیقی حیات راه پیدا کرده است.
می فرمایند: اگر می خواهید وارد خانه ها شوید از راه و باب آن وارد شوید مقصود از این باب وادی توحید است. خداوند ابوابی به روی توحید باز کرده است که فقط باید از آن راه ها وارد شد.
این عبارت در کافی شریف آمده است : جَاءَ ابْنُ الْكَوَّاءِ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فَقَالَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ- وَ عَلَى الْأَعْرافِ رِجالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِسِيماهُمْ فَقَالَ نَحْنُ عَلَى الْأَعْرَافِ نَعْرِفُ أَنْصَارَنَا بِسِيمَاهُمْ وَ نَحْنُ الْأَعْرَافُ الَّذِي لَا يُعْرَفُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا بِسَبِيلِ مَعْرِفَتِنَا وَ نَحْنُ الْأَعْرَافُ يُعَرِّفُنَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَى الصِّرَاطِ فَلَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ عَرَفَنَا وَ عَرَفْنَاهُ وَ لَا يَدْخُلُ النَّارَ إِلَّا مَنْ أَنْكَرَنَا وَ أَنْكَرْنَاهُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَوْ شَاءَ لَعَرَّفَ الْعِبَادَ نَفْسَهُ وَ لَكِنْ جَعَلَنَا أَبْوَابَهُ وَ صِرَاطَهُ وَ سَبِيلَهُ وَ الْوَجْهَ الَّذِي يُؤْتَى مِنْهُ فَمَنْ عَدَلَ عَنْ وَلَايَتِنَا أَوْ فَضَّلَ عَلَيْنَا غَيْرَنَا فَإِنَّهُمْ عَنِ الصِّراطِ لَناكِبُونَ فَلَا سَوَاءٌ مَنِ اعْتَصَمَ النَّاسُ بِهِ «2» وَ لَا سَوَاءٌ حَيْثُ ذَهَبَ النَّاسُ إِلَى عُيُونٍ كَدِرَةٍ يُفْرَغُ بَعْضُهَا فِي بَعْضٍ وَ ذَهَبَ مَنْ ذَهَبَ إِلَيْنَا إِلَى عُيُونٍ صَافِيَةٍ تَجْرِي بِأَمْرِ رَبِّهَا لَا نَفَادَ لَهَا وَ لَا انْقِطَاعَ.
اگر باب توحید بسته شود و در غیب عالم قرار بگیرد چه کسی دیگر باب توحید را به سوی شما باز می کند.امام آن کلمه ی غیبی است که همه ی عوالم غیب را پشت سر گذاشته است و تنزّل پیدا کرده است به خانه های ما و با آمدن او باب توحید به روی ما گشوده شد. این سیر در معارف اهل بیت علیه السلام بیان شده است و یک جا در زیارت جامعه است که اجمالأ به آن اشاره شده است که چگونه این باب به روی ما باز شده است.
مقام اول: أَنَّ أَرْوَاحَكُمْ وَ نُورَكُمْ وَ طِينَتَكُمْ وَاحِدَةٌ طَابَتْ
مقام دوم: أَنْوَارا فَجَعَلَكُمْ بِعَرْشِهِ مُحْدِقِينَ
در روایت است حضرت به حبیب فرمودند: در آن مقام که بودیم در اجسام نوری، گرد هم آمدیم و در عرش الهی به طواف مشغول بودیم در آنجا ملائکه شاگردی ما را کردند. پرسیدند: یا رسول الله شما قبل از خلقت آدم کجا بودید؟ فرمودند: ملائکه در اینجا شئون و تعالیم را از ما یاد گرفتند و در اینجا شاگردی کردند. این سیر در آیه ی نور به شکل دیگری توضیح داده شده است: اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ 4 خدا نور آسمان‌ها و زمین است.
آدم اگر از اولولألباب شد می شود: الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَٰذَا بَاطِلًا سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ5
انسان اگر به وادی امامت راه پیدا کرد خوابش هم ذکر محسوب می شود. امام بابی است به سوی خداوند متعال و سرچشمه ی نور و توحید است.
مردم دو دسته هستند
طبق این آیه مردم دو دسته تقسیم می شوند؛ أ و من کان میتا فاحییناه و جعلنا له نورا یمشی به فی الناس کَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُماتِ لَيْسَ بِخارِجٍ مِنْها کَذلِکَ زُيِّنَ لِلْکافِرينَ ما کانُوا يَعْمَلُونَ 6 آیا کسی که مرده بود ، سپس او را زنده کردیم ، و نوری برایش قرار دادیم که با آن در میان مردم راه برود ، همانند کسی است که در ظلمتها باشد و از آن خارج نگردد؟! این گونه برای کافران ، اعمال ( زشتی ) که انجام می دادند ، تزیین شده ( و زیبا جلوه کرده ) است.
در روایت آمده است کسی که به امام نرسد میت است. پس سرچشمه ی حیات در عالم، علم و معرفت و ولایت امام است لذا قلبی که نور امام در آن ظهور پیدا کند می شود خورشید.
اگر کسی وارد وادی اشک بر سیدالشهدا علیه السلام شد، هم مقام تطهیر در انسان می آورد و هم مقام تسلیم و بعد از طی شدن این دو مقام وارد وادی توحید و حب و نورانیت می شود و کسی که به این وادی هم رسید میشود حیات انبیاء و اولیای خدا.
فرمودند: اگر یک نفر را زنده کنید همه را زنده کرده اید. مثل اینکه کسی دارد غرق می شود و شما جان خود را به خطر بیاندازی تا او را نجات دهی و ثواب احیای همه ی بندگان خداوند را می بریم. پرسیدند: اگر کسی که جهنمی است را وارد وادی امام بیاوریم چطور؟ گفتند: آن هایی که به امام وصل می شوند نفسشان مُحیی است. انسان اگر به امام متصل شد خودش می شود سرچشمه ی حیات و نفسش می شود مُحیی.
درک مصیبت امام سجاد علیه السلام
حضرت اباعبدالله علیه السلام تمام مقامات بلا را در کربلا طی کردند اگر می خواهید بدانید امام سجاد علیه السلام چقدر تحمل مصیبت کردند همین یک جمله از زیارت ناحیه مقدسه کافیست.
فَلَئِنْ أَخَّرَتْنِى الدُّهُورُ ، وَ عاقَني عَنْ نَصْرِك َ الْمَقْدُورُ ، وَ لَمْ أَكُنْ لِمَنْ حارَبَك َ مُحارِباً، وَ لِمَنْ نَصَبَ لَك َ الْعَداوَةَ مُناصِباً ، فَلاََ نْدُبَنَّك َ صَباحاً وَ مَسآءً ، وَ لاََبْكِيَنَّ لَك َ بَدَلَ الدُّمُوعِ دَماً ، حَسْرَةً عَلَيْك َ ، وَ تَأَسُّفاً عَلى ما دَهاك َ وَ تَلَهُّفاً ، حَتّى أَمُوتَ بِلَوْعَةِ الْمُصابِ ، وَ غُصَّةِ الاِكْتِيابِ
اگرچه زمانه مرابه تأخير انداخت، ومُقدَّرات الهى مراازيارىِ تو بازداشت، و نبودم تاباآنانكه باتو جنگيدند بجنگم، و با كسانيكه با تو اظهار دشمنى كردند خصومت نمايم، (درعوض) صبح و شام برتو مويِه ميكنم، و به جاى اشك براى تو خون گريه ميكنم، ازروى حسرت و تأسّف و افسوس بر مصيبت هائى كه بر تو وارد شد، تاجائى كه از فرط اندوهِ مصيبت، وغم و غصّه شدّتِ حزن جان سپارم.
لحظه ی آخر وقتی امام حسین علیه السلام برای سپردن ودایع دین به سوی امام سجاد علیه السلام آمدند، از حضرت نقل شده است پدرم وقتی آمدند در محاصره ی تیر ها بودند و نفس می کشیدند خون از زخم های بدن مبارکشان جاری می شد. آن کسی که حقیقت مصیبت سیدالشهدا علیه السلام را دریافته است امام سجاد علیه السلام هستند. مصیبت سید الشهدا علیه السلام به کربلا ختم نمی شود بلکه عهد حضرت با خداوند بیش از این است وقتی در گودی قتله گاه سیدالشهدا علیه السلام میگویند: خداوندا بلا نازل نشود. امام سجاد علیه السلام به همراه سیدالشهدا علیه السلام تمام مصیبت های عاشورا رادیدند و مصیبت حضرت را درک کردند.
پی نوشت:
1- بحارالانوار جلد 44 صلی الله علیه و آله 286
2- البرقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، قم، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ ق، ج ۱، ص ۶۳، ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، نجف اشرف، دار المرتضویه، چاپ اول، ۱۳۵۶ ش، ص ۱۰۳
3- سوره ملک آیه 30
4- سوره نور آیه 35
5- سوره آل عمران آیه 191
6- سوره انعام آیه 122