قاری قرآنی که با تلاوت خود صندلی‌های خالی سالن را پر کرد!

وارث: شیخ مصطفی محمد مرسی اسماعیل، ۱۷ ژوئن سال ۱۹۰۵ میلادی در روستای «میت غزال» از توابع شهر «طنطا» مصر چشم به جهان گشود.   «اکبر القراء» مصر، برای اولین بار در مسجد «عطیف» در «طنطا» اذان گفت و تمام حاضران را با صوت زیبای خود مبهوت کرد. وی در همان کودکی به مجالس می‌رفت و قرآن را تلاوت می‌کرد و به توصیه شیخ «امین حنتوره» یکی از شیوخ الازهر جهت یادگیری قرآن، علوم دینی و قراءات دهگانه به «مؤسسه احمدی» رفت.    دو شخصیت در زندگی شیخ مصطفی اسماعیل نقش پررنگ و مهمی داشتند؛ شیخ محمد ابوحشیش، استاد سخت‌گیر و منضبط تجوید قرآن و شیخ دریس فاخر، مربی آموزش حفظ قرآن او.   مصطفی اسماعیل ۱۵ ساله بود که آوازه‌اش همه جا پیچید به‌طوری‌که از روستاهای مختلف با او تماس می‌گرفتند تا برای قرائت قرآن و احیای مجالس مختلف نزد آن‌ها برود. وی پس از ازدواج، دفتری در شهر «طنطا» باز کرد و این مکان، مقری شد تا شنوندگانی از قاهره، پایتخت مصر نیز برای شنیدن صوتش نزد او بیاینند.  تلاوت در مسجد الحسین قاهره شیخ مصطفی اسماعیل، قاری بزرگ و معروف مصر، اولین تلاوت‌هایش در شب‌های قاهره پایتخت مصر را هیچ وقت فراموش نکرد، و در خاطراتش نوشته بود: «برای احیای مجلس انس با قرآن در یک پرورشگاه ایتام در منطقه داودیه دعوت شدم، شب اول را باید با شیخ «محمد سلامه»، یکی از مهمترین قاریان مصر به تلاوت می‌پرداختم، این قاری بزرگ عادت عجیبی داشت که وقتی شروع به تلاوت می‌کرد به قاری بعدی مجال قرائت نمی‌داد، آن شب نیز شیخ محمد سلامه از ساعت ۲۰ تا نیمه شب قرائت کرد و پس از پایان تلاوت تمام حضار با او نیز رفتند. من ماندم و صندلی‌های خالی، شروع به قرائت قرآن کردم و وقتی صدایم به گوش مردم رسید یکی پس از دیگری به مجلس برگشتند و به قرائت من گوش دادند و آن مکان مملو از جمعیت شد».  نخستین قرائت ضبط شده اکبرالقراء مصر در رادیو قرآن این کشور  شیخ مصطفی با کمک حاج فتوح، خیاط مشهور قاهره برای ملحق شدن به انجمن قاریان در رادیو به مقر رادیو قرآن مصر رفت و آنجا با شیخ محمد الصیفی، رئیس این انجمن دیدار و برای او تلاوت کرد. سپس  در سال ۱۹۴۳ برای اولین بار به جای استاد عبدالفتاح شعیشع که به دلیل بیماری نتوانست روز جمعه در مسجد «الحسین» قاهره قرآن را تلاوت کند، سوره حج را قرائت کرد و توسط رادیو قرآن کریم مصر ضبط شد. قرائت شیخ به قدری زیبا بود که پس از اتمام آن مردم او را تا میدان همراهی کردند و به محض اینکه سالن مجلسی پیدا کردند او را داخل بردند و از استاد درخواست قرائت مجدد داشتند.  قرائت نزد خانواده پادشاه شیخ مصطفی اسماعیل برای اولین بار، در نخستین سالگرد درگذشت «احمد فؤاد»، پادشاه وقت مصر معروف به ملک فؤاد یکم، بنا به درخواست خاندان پادشاه در محوطه بیرونی کاخ «تین» به پیشنهاد خود شیخ و در مقابل عموم مردم، قرآن را تلاوت کرد، چرا که او معتقد بود «قرآن برای مردم نازل شده است، بنابراین بایستی در جمع آن‌ها نیز تلاوت شود.» که این تلاوت برای رادیو نیز ضبط شد. مدت تلاوت شیخ مصطفی اسماعیل در رادیو قرآن مصر بنابه درخواست خود و با پافشاری زیاد از نیم ساعت به ۵۵ دقیقه تغییر کرد، زیرا معتقد بود که قرائت قرآن به مدت نیم ساعت اصلا امکان‌پذیر و کافی نیست. تلاوت در حضور ملک فاروق/ استاد با ردای سفید     وی همانند دیگر قاریان نبود، او قاری‌ای بود که در رادیو به یک شکل و در مجالس عزاداری و جشن‌های دینی در مساجد و کاخ‌ها در کشورهای متعدد، به گونه‌های مختلف قرآن را قرائت می‌کرد. استاد مصطفی اسماعیل با صوت زیبا و دلنشین و گاهی محزونش شنوندگان را به ملکوت می‌برد.     تلاوت‌هایی بدون اصول ثابت شیخ مصطفی اسماعیل قواعد اساسی و ثابت برای قرائتش نداشت، کلام وحی بود که به صوتش فراز و نشیب می‌داد، در شام(سوریه) مانند قاهره تلاوت نمی‌کرد و در روستا مانند شهر قرآن نمی‌خواند او هرجایی که می‌رفت بر حسب اقتضای مکان، آیات قرآن را برای شنوندگان قرائت می‌کرد.         اکبرالقراء مصر فقط بر علم قراءات احاطه داشت و خودش تحصیلات آکادمیک کسب نکرد، به همین دلیل پسرانش را برای تحصیل به خارج از کشور فرستاد و دخترانش را در مدارس خارجی مصر ثبت‌نام کرد، هر جا هم طالب علمی را می‌دید که برای تحصیل تلاش می‌کند و تنگدست است؛ به او کمک می‌کرد و همواره به دانش‌اندوزی و یادگیری علم تشویق می‌کرد. محبوب‌ترین مدال افتخار این قاری شهیر مصری، نشان‌های زیادی را دریافت کرد، سال ۱۹۵۵ «جمال عبدالناصر»، رئیس‌جمهور وقت مصر، در اولین عید پرچم(بزرگداشت اهتزاز پرچم رسمی مصر) به او مدال اهدا کرد، همچنین از کشور لبنان نیز نشان افتخار دریافت کرد ولی محبوبترین مدال نزد شیخ مصطفی اسماعیل، نشان افتخاری بود که در اولین سفر او به قدس سال ۱۹۷۷ به همراه «انور سادات»، سومین رئیس‌جمهور مصر، به وی اهدا شد.       شیخ مصطفی اسماعیل، برای اولین بار، قرآن را در نماز عید قربان مسجد‌الاقصی قدس، ساعاتی قبل از سخنرانی مشهور انور سادات، تلاوت کرد.   سرانجام در ۲۶ دسامبر سال ۱۹۷۸، شیخ مصطفی اسماعیل دار فانی را وداع گفت و شراره صوت زیبا و دلنشین او خاموش شد.    وصیت استاد مصطفی اسماعیل اکبرالقراء مصر وصیت کرده بود که او را در منزل خود به خاک بسپارند، ۱۷۸۶ صندلی در میدان تحریر قاهره برای برگزاری مجلس ترحیم استاد مصطفی اسماعیل جای داده شد و شخصیت‌های مختلف از خارج و داخل مصر، شخصیت‌های رسمی چون وزرا، رؤسای شوراهای وزیران و نمایندگان مجلس برای مشارکت در مجلس یادبود قاری بزرگ و مشهور این کشور حضور یافتند، ۲۰۰ قاری نیز به این مجلس دعوت شده بودند.   سمت راست: عاطف، پسر بزرگ استاد مصطفی اسماعیل در کنار مزار پدر     بنابراین گزارش، با وجود گذشت ۳۸ سال از درگذشت شیخ مصطفی اسماعیل؛ برخی از دوستداران و محبان این قاری بزرگ از کشورهای مختلف برای زیارت مزار او و تماشای منزل قدیمی‌اش می‌آیند. به گفته فرزندان و نوه‌های این قاری بزرگ هرساله در سالروز درگذشت این استاد برجسته قرآن‌دوستانی از کشورهای اندونزی، مالزی، ترکیه و ... به قاهره می‌آیند و برای او فاتحه می‌خوانند و می‌گویند: «شیخ باعث شد ما به قرآن علاقمند شویم و این کتاب آسمانی را دوست بداریم برای همین جهت تشکر از او به اینجا می‌آییم و فاتحه‌ای نثار او می‌کنیم».