داستان از خودگذشتگی حضرت زهرا(س) درباره مرد گرسنه

یکی از زیباترین ارزش‌های دینی، مسئله ایثار و ازخودگذشتگی در قبال مردم است. این خصلت به‌قدری اهمیت دارد که خداوند در آیاتی از قرآن به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به آن اشاره داشته است.

امیرالمؤمنین علیه السلام در روایتی در اهمیت ایثار فرمود: «ایثار، برترین عبادت و شکوه‌مندترین آقایى است؛ الإِیثارُ أفضَلُ عِبادَةٍ و أجَلُّ سِیادَةٍ.» (غرر الحکم، ص 61) و نیز پیامبر(ص) در روایتی خطاب به امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: «اى على، چون روز قیامت شود، منادى از میان عرش ندا مى‌دهد: کجایند دوستداران على و کسى که دوستش مى‌دارد؟ کجایند آنان که به‌خاطر خدا با یکدیگر دوستى مى‌ورزیدند؟ کجایند آنان که براى خدا به یکدیگر بذل و بخشش می‌کردند؟ کجایند ایثارگران؟ ... «بیمى بر شما نیست و اندوهگین نمى‌شوید؛ لا َخَوْفٌ عَلَیْکُمْ وَ لاَ أَنتُمْ تَحْزَنُونَ» (الأعراف 49) کجایند همرهان پیامبر، محمد؟ آسوده‌خاطر باشید و شادمان «شما و همسرانتان، شادمانه به بهشت درآیید؛ أمِنوا و قَرّوا عَینا «ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ أَنتُمْ وَ أَزْوَاجُکُمْ تُحْبَرُونَ» (الزخرف 70) (تفسیر فرات کوفی، ص408)

خود اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) نیز تقید عجیبی نسبت به این امر داشتند تا حدی که گاهی از امکانات اولیه زندگی خویش عبور و به نیازمندان انفاق می‌کردند. ما این سبک از زندگانی را در زندگانی امام علی(ع) و فاطمه زهرا(ع) به‌وفور می‌خوانیم. البته این عمل با رضایت کامل خانواده صورت می‌گرفت که این نشان از همدلی بی‌حد اعضای این بیت نورانی دارد.

به‌عنوان نمونه مرد گرسنه‌ای در مسجد مدینه به‌پا خاست و گفت، ای مسلمانان، از گرسنگی به‌تنگ آمده‌ام، مرا مهمان کنید. پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرمود: چه‌کسی این مرد را امشب مهمان می‏‌کند؟ امام علی علیه السلام فرمود، من، یا رسول الله. کمی بعد وارد منزل شد و از فاطمۀ زهراء(ع) پرسید: آیا غذایی در منزل داریم؟ مهمان گرسنه آورده‌ام. حضرت زهراء(ع) ایثارگرانه فرمود: در خانه ما غذایی نیست، مگر به‌اندازه خوراک دختربچه، اما امشب ایثار می‌کنیم و گرسنگی را تحمل می‌کنیم و همین مقدار غذا را به مهمان می‌بخشیم؛ مَا عِنْدَنَا إِلَّا قُوتُ‏ الصِّبْیَةِ لَکِنَّا نُؤْثِرُ ضَیْفَنَا. على(ع) گفت: بچه‌‏ها را بخوابان و من چراغ را براى مهمان خاموش مى‏‌کنم. فاطمه چنین کرد و به مهمان غذا دادند، چون صبح شد خداوند درباره آنان این آیه را نازل کرد: «وَ یُؤْثِرُونَ عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ؛‌ و آنان را بر خود ترجیح مى‏‌دهند، گرچه خودشان را نیاز شدیدى باشد» (حشر9) (الأمالی طوسی، ص185؛ وسائل الشیعة،ج‏9، ص462)

همچنین از مشهورترین داستان‌های قرآنی که در آیات ابتدایی سوره انسان است، مربوط به ایثار و انفاق امیرالمؤمنین(ع) و حضرت زهرا(ع) به مسکین و یتیم و اسیر است. خداوند در آیه 8 این سوره می‌فرماید: «وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى‏ حُبِّهِ مِسْکیناً وَ یَتیماً وَ أَسیراً؛ و غذای خود را با علاقه (و نیاز) به آن و از روی محبت خدا به فقیر و یتیم و اسیر انفاق می‌کنند.»، در این آیه، اطعام با ایثار همراه است که این مسئله بر امتیاز این عمل افزوده است تا آنجا که اطعام آنها بر اساس آیه پنجم همین سوره یکی از کارهای برجسته "ابرار" شمرده شده است.

منبع: باشگاه خبرنگاران