انتظار فرج ما را به چه می‎‌خواند؟/ مهم‌ترین اعمال انتظار

تعابیر زیادی درباره انتظار فرج وجود دارد که دقت در آن تعابیر که عمدتاً از دل روایات استخراج شده‌اند، فضای جدیدی از انتظار فرج را پیش روی ما باز خواهند کرد.

اولین اثری که توجه به این روایات متعدد که به حد تواتر نیز رسیده‌اند، برای ما دارد، این است که ما را از حالت انفعال خارج کرده و نمی‌گذارد ما انتظار فرج را به معنای دست روی دست گذاشتن و چیزی شبیه این‌ها معنی کنیم؛ بلکه انتظار فرج ما را در زمینه‌سازی ظهور فعال می‌کند و برایمان پشتوانه عملی مستحکمی در این زمینه ایجاد خواهد کرد.

روایات، انتظار فرج را نوعی عمل و فعالیت معنی می‌کنند که با حالت انفعال بسیار متفاوت است. رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «اَفْضَلُ اَعْمالِ اُمَّتى اِنْتِظارُ فَرَجِ اللّه ِ عَزَّوَجَلَّ»؛ برترین اعمال امت من انتظار فرج از خداى عزوجل است.

اگر روایات، جنس انتظار فرج را از جنس عمل معرفی می‌کند، حال باید به این سؤال پاسخ داد که کیفیت این عمل به چه صورت است؟ یک فرد، با انجام چه اعمالی می‌تواند خود را در مسیر ظهور حضرت حجت (عج) قرار دهد و خود را به عنوان یک منتظر واقعی معرفی کند؟

برای پاسخ به این سؤال باید به یک مطلب مهم اشاره کرد که «انتظار فرج» گرچه که در دل خود نوعی گشایش و فرج را به همراه دارد و باید در جای خود بدان پرداخته شود. اما به عنوان مقدمه فرج نیز مطرح می‌شود؛ بنابراین تمامی اعمالی که قرار است ذیل اعمال مربوط به انتظار فرج قرار گیرند، همان اعمالی هستند که قرار است مقدمات ظهور حضرت ولی عصر (عج) را فراهم کند.

برای فهم دقیق این مطلب که منتظر واقعی حضرت مهدی (عج) آن کسی نیست که دست روی دست بگذارد تا خود به خود ظهور اتفاق بیفتد. بلکه آن کسی است که در زمینه فراهم کردن مقدمات ظهور گام بر می‌دارد، به یک روایت زیبا در این باب استناد می‌کنیم که تلاش و کوشش را در کنار انتظار واقعی قرار داده است و به نوعی بین آن دو اتحاد و این همانی، برقرار کرده است.

مهم‌ترین اعمال برای انتظار فرج

امام صادق (ع) می‌فرمایند: «فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَة»؛ اگر کسى که منتظر حضرت حجت (عج) است از دنیا برود و حضرت بعد از او قیام کند، اجر او همانند اجر کسى است که زمان او را درک کرده است، پس بکوشید و منتظر باشید، گوارا باد بر شما اى یاران مورد لطف خدا.

اکنون که برای ما مشخص شد که جنس انتظار از عمل است و انتظار واقعی با انجام اعمالی از جانب شخص منتظر محقق می‌شود، باید مهمترین این اعمال را نیز معرفی کنیم که در اینجا به فهرستی کوتاه از آنها اشاره خواهیم کرد.

رعایت تقوی و داشتن خلق نیکو

منتظر واقعی حتما تمامی اعمالش را با تقوا انجام می‌دهد و معاشرتش نیز با اخلاق نیکو صورت خواهد پذیرفت تقوا رمز قبولی اعمال انسان است و خدا برای انسان متقی مسیر را باز خواهد کرد و در کار او گشایش و فرج ایجاد خواهد کرد.

همچنین در مهیا کردن جامعه برای ظهور امام مهدی (عج) نیاز به ارتباطات گسترده با اقشار مختلف مردم است و این امر میسر نخواهد شد، مگر با داشتن اخلاق نیکو؛ بنابراین در روایات متعددی از این دو مورد به عنوان نشانه‌های منتظران ظهور یاد شده است.

امام صادق (ع) می‌فرمایند: «مَنْ سَرَّهُ اَنْ یَکُونَ مِنْ اَصْحابِ الْقائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ، وَلْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحاسِنِ الاَخْلاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ»؛ کسى که مایل است جزء یاران حضرت مهدى (عج) قرار گیرد، باید منتظر باشد و اعمال و رفتارش در حال انتظار با تقوى و اخلاق نیکو توأم شود.

داشتن صبر، بردباری و استقامت

صبر چیزی غیر از تحمل است. چرا که در صبر انسان بر مشکلات سوار می‌شود و مدیریت آن‌ها را به دست می‌گیرد و در یک کلام در میدان مشکلات فعال است و نه منفعل. از نشانه‌های منتظران واقعی حضرت حجت (عج) داشتن صبر است که موجب گشایش و فرج خواهد شد. امام رضا (ع) بیان می‌دارند: «ما اَحْسَنَ الصَّبْرَ وَ اِنْتِظارَ الْفَرَجِ ... فَعَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ فَاِنَّهُ اِنَّما یَجیئُ الْفَرَجُ عَلَى الْیَأْسِ»؛شکیبایى و انتظار فرج چقدر نیکو است... بنابراین صبور باشید، چون فرج بعد از زمان یأس و ناامیدى مى‌رسد.

تلاشگر در زمینه قوی کردن اجتماع مؤمنان

قطعاً برای وقوع امر فرج امام زمان (عج) اصلی‌ترین مقدمه آماده شدن اجتماع مؤمنان برای استقبال از حضرت و یاری اوست. تشکیل حزب، گروه، سازمان و حتی دولت، به اندازه کافی، از ضروریات امر فرج است که هر مؤمن منتظری باید برای تحقق آن تلاش کند و از ویژگی‌های او به شمار می‌رود. یاری حضرت گرچه به صورت فرد فرد اتفاق می‌افتد. اما باید به صورت سازمان یافته باشد و تا زمانی که این سازمان‌دهی شکل نگیرد این امر محقق نخواهد شد.

پیامبراکرم (ص) می‌فرمایند: «طُوبى لِلصّابِرینَ فى غَیْبَتِهِ، طُوبى لِلْمُتَّقینَ عَلى مُحَجَّتِهِمْ، اُوْلئِکَ وَصَفَهُمُ اللّه ُ فى کِتابِهِ فَقالَ:«وَالَّذینَ یُؤْمِنُونَ بالْغَیْبِ» وَ قالَ: «اُولئِکَ حِزْبُ اللّه ِ اَلا اِنَّ حِزْبَ اللّهِ هُمُ الْمُفْلِحُون»؛خوشا به حال کسانى که در غیبت حضرت صبور باشند و خوشا به حال کسانى که در محبت ورزیدن در راه اهل بیت علیهم السلام استوار ماندند، خداوند آن‌ها را در کتابش اینطور توصیف کرده است: «آنها که به جهان غیب ایمان آوردند» آنها حزب اللّه هستند، آگاه باشید به درستى که حزب اللّه رستگار است.

منبع: فارس