تداوم نسل حضرت اسماعیل(ع) تا امام زمان(عج) در آیه ۱۲۸ بقره اثبات می‌شود

حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی کلباسی، رئیس مرکز تخصصی مهدویت حوزه، ۱۴ تیرماه در ادامه مباحث «امام مهدی در قرآن» در فضای مجازی، با اشاره به آیه ۱۲۸ بقره «رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبْ عَلَيْنَا إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ»، گفت: این آیه یکی از دعاهای حضرت ابراهیم(ع) است؛ ایشان در میان  انبیاء قبل از خود جایگاه ویژه‌ای دارند که از آیات قرآن کاملاً ملموس و مشهود است، لذا می‌توان مدعی شد که گویا حوادث و تحولات تاریخی مربوط به دین الهی از زبان حضرت ابراهیم(ع) بیان شده است.

وی با بیان اینکه او ابوالانبیاء است و دو رشته انبیاء یعنی بنی اسرائیل و فرزندان یعقوب و دیگری انبیاء بنی اسماعیل از ایشان منشعب شده‌اند، افزود: شاخه دوم به پیامبر و اولیاء و ائمه(ع) می‌رسند؛ پیامبر فرمودند که من دعای پدرم، ابراهیم هستم، لذا دو شاخه مهم نبوت از این وجود مقدس نشئت می‌گیرد.

کلباسی با بیان اینکه دعاهای این پیامبر معروف است و همه مورد اجابت قرار گرفته است، تصریح کرد: در آیه ۱۲۴ بقره «وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ»، این مفاد وجود دارد که امامت تداوم می‌یابد، ولی شامل ظالمین در هر مرتبه‌ای از ظلم باشند، نخواهد شد؛ این مفاد در آیه ۲۷ عنکبوت «وَ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَالْكِتَابَ وَآتَيْنَاهُ أَجْرَهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ» هم تکرار شده است.

رئیس مرکز تخصصی مهدویت حوزه با بیان اینکه این دعا با یک تبصره اجابت شده است، بیان کرد: دعای دیگر حضرت ابراهیم آن بود که از خدا خواست مکه را حرم امن قرار دهد، در آیه ۱۲۶ بقره «وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ قَالَ وَمَنْ كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِيلًا ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ»، این معنا وجود دارد.

کلباسی تصریح کرد: همچنین در حق اهل مکه هم دعا کرد «وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ...» و خداوند در پاسخ به دعای ابراهیم فرمود که من محدودیتی به واسطه ایمان و کفر برای کسی ایجاد نمی‌کنم و همه را از برکات مکه برخوردار می‌کنم، گرچه تو دعا کرده‌ای که به مؤمنان روزی و رزق فراوان بدهم.

وی اضافه کرد: دعای ابراهیم که ضیق بود، به صورت توسعه‌یافته‌ای مستجاب شد؛ خداوند توسعه و ضیق را در اجابت دعای حضرت ابراهیم بیان فرموده و گویی ترسیم آینده بشریت و جریان هدایت است. 

استاد حوزه علمیه اظهار کرد: از جمله دعاها، در آیه ۱۲۸ بقره «رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبْ عَلَيْنَا إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ»، «مُسْلِمَيْنِ لَكَ» است که علامه در المیزان در ذیل آیه آورده است مراد از مُسلم در اینجا اسلام اسمی نیست، بلکه درجه عالی و بالای ایمان و ویژه است.

وی افزود: ایشان فرمود از فرزندان من «وَمِنْ ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَكَ» را قرار بده که بر خلاف آیه «وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ»، هیچ قیدی نخورده است؛ این مسئله نشانه تداوم نبوت در نسل حضرت اسماعیل و دال بر این است که هیچ وقت نیست که از این امت مسلمه، یک نفر در روی زمین نباشد.

کلباسی بیان کرد: از آنجایی که این دعا جزء ادعیه مستجاب ابراهیم(ع) است، این آیه هم دلالت بر این دارد که هیچ زمانی زمین از فرزندان ابراهیم خلیل خالی نیست و در عصر غیبت هم شخصی از نسل ابراهیم خلیل و اسماعیل ذبیح هدایتگر امت مسلمان است؛ این موضوع در بیان پیامبر اکرم(ص) و ائمه(ع) هم آمده که این موعود همان امام مهدی از نسل حضرت زهرا(س) است.

وی تصریح کرد: مفسرین هم در ذیل این آیه بر همین موضوع تأکید کرده‌اند، حتی یکی از مفسران اهل سنت هم در ذیل آیه آورده که «انه لم یزل فی ذریتهما من یعبدوالله وحده و لا یشرک به شیئا و لم تزل من ذریة ابراهیم ...».

منبع: ایکنا