معنویت و امید؛ ارمغان رسانه های دینی باشد/ شرایط بحرانی زمینه شبهه افکنی را فراهم می کند

یکی از راه ‏های دین زدایی، تولید شبهه و پخش اشکال، به وسیله‏ رسانه‏ ها است و این اقدامات و رویکردها به ویژه در شرایط بحرانی و خاص نظیر بروز حوادث، ‌شیوع بیماری های واگیر، وقوع بلایای طبیعی پررنگ تر می شود. در شرایط خاص و بحرانی افراد سودجو زمینه ای برای شایعه پراکنی و شبهه افکنی درخصوص مسائل اعتقادی و معنوی می یابند و به جریان سازی در راستای تحقق اهداف خود و دین ستیزی و دین زدایی می پردازند. در این میان رسانه های تخصصی دین و صاحب نظران می توانند نقش تاثیرگذاری در آگاهی بخشی به جامعه ایفا کنند. در شرایط امروز که ویروس کووید ۱۹ به پهنای جهان گسترش یافته است، برخی با ایجاد شبهاتی مبنی بر عدم کارایی دین در مقابله با کرونا، جایگاه دین را زیر سوال برده اند. خبرنگار گروه قرآن و معارف با حجت الاسلام «محسن مومنی» مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان سیستان و بلوچستان گفت و گویی انجام داده است که در ادامه می خوانید.

دین و معنویت در شرایط بحرانی چه تاثیری بر زندگی فردی و اجتماعی افراد جامعه دارد؟

چند موضوع در دین اسلام مهم است و حتی در جاهایی نیز تاکید کرده است که برای حفظ آنها انسان جایز است نمازش را بشکند و شکستن نماز را در چنین شرایطی واجب شمرده است. چرا می گوییم نماز، چون نماز در بین دستورات دینی مهمترین مسئله و جزء واجبات است. یکی از جاهایی که واجب است نماز را بشکنید در غیر این صورت آن نماز باطل خواهد شد، زمانی است که جان، مال و آبروی یک مسلمان در خطر است. سلامتی انسان و بنده ای از بندگان خدا مهم است. در کدام دین به جز مکتب اسلام چنین موضوعی را با این صراحت مطرح می کنند؟

از نظر اسلام سلامتی انسان و حفظ آن واجب است و در وضعیت کرونا نیز که در شرایط و موقعیت های مختلف ممکن است ویروس کرونا جان مسلمانان را به خطر بیندازد، بنابراین اماکن عمومی، حرم امامزادگان، مساجد و مراکزی از این دست تعطیل شده اند چرا که از نظر نگاه فقهی و مذهبی سلامت مردم مهم تر از آن است که در مساجد باز یا بسته باشد.

چگونه می توان با بهره از آموزه های دینی، شرایط ویروس کووید ۱۹ را پشت سر گذاشت؟

افراد هم خودشان باید بهداشت فردی را مراعات کنند چرا که در صورت عدم رعایت مسایل بهداشتی و ابتلایشان به ویروس کرونا و انتقال آن به سایر افراد باعث می شود حق الناس به گردن شان بیاید؛ بنابراین افراد جامعه باید به محدودیت های ایجاد شده احترام بگذارند و در صورت لزوم برای حضور در جامعه پروتکل های بهداشتی را رعایت کنند و امیدواریم این آزمایش الهی و بیماری هرچه زودتر تمام شود.

عده ای به صورت هدفمند در شرایط شیوه کووید ۱۹ و با رویکرد دین ستیزی، موضوع عدم کارایی دین در مقابله با همه گیری ویروس کرونا را مطرح می کنند، در پاسخ به این افراد چه باید گفت؟

دین اسلام یک نسخه کامل و جامع است و اینکه نتوانسته ایم از نظر مبانی علمی دین اسلام را کشف کنیم و یک نسخه شفابخش و داروبخش به مردم بخورانیم، دلیل آن نمی شود که دین اسلام مشکل دارد. بسیاری از دستورات دین اسلام که 1400 سال پیش مطرح شده است، بشر توانسته امروز به موضوعیت علمی آنها پی ببرد؛ به عنوان مثال موضوع حرام بودن طلا برای مردان که 1400 سال پیش مطرح شده است و با کشفیات علمی متوجه شده اند که طلا بر روی سلول های مردان تاثیر منفی می گذارد و باعث ضعف بینایی و شنوایی آنها می شود.

دین اسلام فراتر از این حرف ها است که روال طبیعی زندگی را برهم بزند. ویروس کرونا در سطح جهان شیوع پیدا کرده است و یک بیماری شایع و همه گیر شده و نمی توان با این استدلال که چون مسلمان هستیم، نباید به این بیماری دچار می شدیم و یا ویروس کرونا نباید در کشورهای مسلمان شیوع پیدا می کرد. این نوع نگاه باطل است.

یکی از پیامبران اولوالعزم بیمار شد و به خدا گفت شفایش را برساند. خداوند وحی فرستاد درست است که بیمار هستی اما باید دنبال مداوا بروی تا خداوند شفایش را بفرستد؛ بنابراین اسلام با اینکه کسی در زمان بیماری اقدام و عملی انجام ندهد و همه امور را به خدا بسپارد، این نوع نگرش را رد می کند. انسان باید تلاش کند و در جست و جوی رفع مشکل و بیماری برآید، خداوند نیز در آن شفا قرار می دهد.

رسانه ها چه نقشی در آگاهی بخشی جامعه ایفا می کنند؟

همه مردم را باید نسبت به دستورات دین، فلسفه و احکام دین کنجکاو کنیم و شرایطی فراهم کنیم تا به معنای واقعی دین اسلام برسند، در حالی که متاسفانه نتوانسته ایم آن گونه که باید مردم را به معنای واقعی دین برسانیم و از نظر روایی نتوانسته ایم دین اسلام را کشف کنیم. عده ای دین اسلام را درست متوجه نشده اند و شبهاتی مطرح می کنند و از عدم آگاهی مردم در این زمینه سوء استفاده می کنند.

در بیانات رهبر معظم انقلاب بارها به ویژه در زمان شیوع ویروس کرونا رعایت بهداشت مطرح شده است و این از آنجا نشات می گیرد که جلوگیری و پیشگیری از وقوع حادثه در اسلام اولویت دارد. همچنین در کلام های مقدس ائمه اطهار و پیامبر نیز به این موضوع تاکید شده است. رهبر معظم انقلاب در روزهای اخیر دعای هفت صحیفه سجادیه را مطرح کردند و از مردم خواستند تا این دعا را قرائت کنند تا در این روزهای سخت شیوع ویروس کرونا آرام بخش باشد و انشاءالله تاثیر خواهد داشت.

در برهه ای بیماری وبا در عراق شیوع یافت، مراجع مردم را به قرائت زیارت عاشورا دعوت کردند و تاثیر خود را گذاشت و در کنار اقدامات بهداشتی انجام شده پرداختن به معنویات و قرائت زیارت عاشورا باعث شد تا روحیه مردم تقویت شود و بتوانند با این بیماری مقابله کنند.

رسانه ها می توانند با پیگیری ادعیه ها و سفارشات اهل بیت (ع) و معرفی و تبیین آن برای مردم نقش تاثیرگذاری در شرایط سخت شیوع کویید 19 باشند؛ به عنوان مثال پخش دعای فرج در این شب ها با توجه به شرایط روحی مردم از صدا و سیما باعث شده تا هموطنان مان توجه بیشتری به مضمون آن داشته باشند و این موضوع اثرگذاری معنوی این دعا را بر روح و قلب افراد افزایش می دهد.

در شرایط شیوع ویروس کرونا، رسانه های تخصصی دینی باید چه رویکرد و برنامه ای برای مقابله با شبهه افکنان داشته باشند؟

شیوع ویروس کرونا در واقع هشداری به بشر است که با این همه ادعا که توانسته است به تکنولوژی های نوین و سیارات دیگر دست یابد اما هنوز در کشف درمان بیماری کویید 19 ناامید است؛ بنابراین ادعیه ها می تواند به انسان تسکین دهد.

رسانه های دینی در شرایط دشوار نظیر شیوع ویروس کرونا که افراد جامعه از نظر جسمی و روحی در تلاطم هستند، می توانند نقش تاثیرگذارتری در راستای آگاهی بخشی و تنویر افکار عمومی ایفا کنند. اطلاع رسانی در خصوص ادعیه های وارد شده در زمان گرفتاری ها و مشکلات، تلاوت قرآن، توجه به معنویات، امید دادن به جامعه، تبیین نقش دین در مواقع بحرانی به ویژه امروز که بحران کرونا عالم را فرا گرفته است، بسیار مفید خواهد بود؛ به ویژه اینکه در شرایطی که همه دنیا با ویروس کرونا درگیر هستند، رویکرد امیدبخش توأم با معنویت بسیار مفید خواهد بود و با توجه به شرایط روحی مردم زمینه پذیرش افکار مثبت، امیدبخش توأم با معنویت از طریق رسانه ها مهیاتر است. امروز قلب های مردم به دلیل مشکلات موجود برای پذیرش معنویت آماده تر است.

منبع: شبستان