اگر انسان از گناه و عمل ناشایستی نفرت داشته باشد، خداوند با همان گناه او را مورد امتحان و آزمایش قرار می‌دهد؟

آیا به نظر اسلام این مطلب صحیح است که «هرکس از هر چیز بدش بیاید یا به آن حساس باشد، خدا با همان چیز امتحانش میکند. مثلا اگر کسی از دروغ‌گویی بدش بیاید خدا آدم‌های دروغ‌گو را سر راهش می‌گذارد که امتحانش کند؟

پاسخ اجمالی
این‌ موضوع در کلیت آن مورد پذیرش نیست که اگر فردی به دلیل تقوا و انسانیت از اموری؛ مانند آدمکشی، دزدی، ظلم و ... متنفر باشد، خداوند او را در همین حفره‌‌ها خواهد افکند و با همین گناهان مورد آزمایش قرار خواهد داد؛ زیرا انسان‌‌هایی که در درجات بالای تقوا هستند از تمام گناهان متنفرند و در صورت پذیرش این قانون کلی باید با تمام گناهان مورد آزمایش قرار گیرند![1]

اما این امکان وجود دارد که فردی که در محافل به دروغ تظاهر به تنفر از گناهی را می‌کند، خدا او را به صحنه آزمایش در مورد همان گناه ببرد و یا این‌که فردی به سرزنش بیش از اندازه افرادی بپردازد که کارهای ناشایستی انجام داده‌اند و بدین وسیله آبروی آنان را ببرد، شاید خداوند موقعیتی را برای فرد سرزنش‌کننده به وجود آورد که خودش نیز مرتکب همان کردار ناشایست شود.[2]

از رسول خدا(ص) نقل شده است: «... وَ مَنْ عَیَّرَ مُؤْمِناً بِشَیْ‏ءٍ لَمْ یَمُتْ حَتَّى یَرْکَبَه‏»؛[3] و هر کس مؤمنى را به کارى سرزنش و ملامت کند، از دنیا نرود تا مرتکب آن شود.

البته، در تعبیر دیگر به جای «بِشَیْ‏ءٍ» واژه «بِذَنبٍ» آمده است: «مَن عَیَّرَ مُؤمِناً بِذَنبٍ لَم یَمُت حَتّى یَرکَبَهُ».[4] که در این‌جا ذنب الزاما به معنای گناه شرعی نیست.

[1]. «غرض از امتحانات الهى»، 107؛ «امتحان و عذاب الاهی و راه‌‌های تمیز بین آنها»، 169؛ «راه های آزمایش انسان از دیدگاه قرآن»، 4157؛ «عذاب با وسیله آزمایش الهی»، 6474.

[2]. «سرزنش و ملامت دیگران به دلیل لغزش و اشتباه»، 113736

[3]. کوفی اهوازی، حسین بن سعید، المؤمن، ص 66، قم، مؤسسة الإمام المهدی(عج)، ‏1404ق؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 356، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[4]. کافی، ج ‏2، ص 356.

منبع: اسلام کوئست