احترام به "پدر" در اسلام چه جایگاهی دارد؟

یکی از مهم‌ترین اصول اخلاقی در فرهنگ آسمانی قرآن و عترت موضوع احترام و تکریم پدر و مادر است و آیات و روایات فراوانی دربارۀ این موضوع بیان شده؛ طوری‌که در بسیاری از موارد پس از توحید به  احسان والدین توصیه شده‌ایم؛ خداوند متعال در آیه 83 سوره بقره می‌فرماید: «وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَ بَنِی إِسْرَائِیلَ لاَ تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللّهَ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَقُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّکَاةَ ثُمَّ تَوَلَّیْتُمْ إِلاَّ قَلِیلًا مِّنکُمْ وَأَنتُم مِّعْرِضُونَ؛ و چون از فرزندان اسرائیل پیمان محکم گرفتیم که جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر و خویشان و یتیمان و مستمندان احسان کنید و با مردم [به زبان] خوش سخن بگویید و نماز را به پا دارید و زکات را بدهید، آنگاه جز اندکى از شما [همگى] به حالت اعراض روى برتافتید».

حجت‌الاسلام ناصر رفیعی استاد حوزه علمیه قم در بیانی با اشاره به جایگاه و مقام پدر در اسلام و روایات وارد شده در باب تکریم پدر گفت: روز سیزده رجب به زیبایی روز پدر و مرد نامگذاری شده است، همانطور که روز ولادت حضرت فاطمۀ زهرا سلام الله علیها روز مادر و زن نامیده شده است، برترین مرد عالم بعد از رسول خدا(ص) و برترین زن عالم که سیۀ زنان عالم است.

وی تأکید کرد: جوانان عزیز ! ما نسبت به پدر وظیفه داریم مهربان باشیم و احترام کنیم، حرف آنان را گوش دهیم مخصوصاً آنانی که پدرانشان سن و سالی را گذرانده‌اند، مثلاً حافظه‌شان ضعیف شده و ممکن است مطلبی را از شما پنج مرتبه بپرسند یا گوش‌شان سنگین شده و باید مطلبی را بلندتر برای آنان بیان کرد و  ... ، پاها دیگر قدرتشان را از دست دادند و نمی‌توانند مثل شما با سرعت حرکت کنند.

«روزی فردی خدمت رسول خدا(ص) رسید و پرسید جایگاه پدر و مادر چیست؟ حضرت فرمود: آنان بهشت و جهنم تو هستند. در بحث والدین بیشتر روی مادر تأکید می‌شود و حق هم همین است؛ چون مادر نقشی دارد که استثنایی است و آن این است که در سختی شما را باردار شد، به دنیا آورد و شیر داد و ... .»

این استاد حوزه علمیه گفت: فرزندان شایسته است در رفع نیاز پدر و مادر با یکدیگر رقابت کنند، این وظیفۀ ما در قبال پدرانمان است، در مقابل ممکن است افرادی باشند که پدرانشان از دنیا رفته باشند؛ بدانیم گاهی اوقات انسان در عالم برزخ عاق والدین می‌شود و گاهی هم اثر کار فرزند را پدر دریافت می‌کند.

وی افزود: روزی حضرت عیسی علیه‌السلام داشتند از جایی عبور می‌کردند دیدند دارند صاحب قبری را عذاب می‌کنند، خیلی متأثر شدند، مرتبۀ بعد که آمدند دیدند عذاب مرتفع شده، تعجب و سؤال کردند، فرشتۀ وحی فرمود: او فرزندی داشت، یتیمی را سرپرستی کرد و جاده‌ای را درست کرد، ثواب آن را به پدرش هدیه کرد و این ثواب به او رسید.

منبع: تسنیم