توصیه مهم آیت الله بهجت به مردم چه بود؟

یکی از دعاهایی که به خواندن آن بعد از هر نماز واجب در ماه مبارک رمضان سفارش شده است، دعایی است که با جمله «اللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَی أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ» آغاز می‌شود. از پیامبر اکرم (ص) روایت شده هر که این دعا را در ماه رمضان بعد از هر نماز واجب بخواند، گناهان او تا روز قیامت آمرزیده شود.

این دعا توسط حجت الاسلام والمسلمین سید محمدباقر علم الهدی استاد حوزه علمیه تهران شرح داده شده است و امروز در یازدهمین روز از ماه مبارک رمضان با اشاره به فرازی از این دعا که می‌فرماید «اللَّهُمَّ اقْضِ دَیْنَ کُلِّ مَدِینٍ» که درباره اهمیت توجه انسان رعایت حق‌الناس مطالبی تقدیم مهمانان ماه ضیافت الهی می‌شود:

انسان روزه دار در این فراز از دعای ماه مبارک رمضان از خداوند می‌خواهد که پروردگار دین هر انسان بدهکاری را ادا کند؛ این فراز از دعا نیز همانند سایر فرازهای دعا که بعد از نماز یومیه ماه مبارک رمضان قرائت می‌شود ابعاد متفاوتی دارد که از دیدگاه‌های مختلف می‌توان آن را مورد بررسی قرار داد.

یکی از آن مباحث بحث ظاهری این دعا است که انسان با خواندن آن از پروردگار می‌خواهد بدهی همه انسان‌های بدهکار را به احسن الوجه ادا کند، اسباب پرداخت را برای همه افراد فراهم سازد و به درآمدهای مردم بدهکار وسعت و گشایش عنایت فرماید تا شخص بدهکار بتواند به تعهدات مالی خود نسبت به دیگران عمل کند.

رابطه ایمان در عمل به تعهدات و پیمان‌ها

طبق صریح روایات پرداخت بدهی و عمل به تعهدات یکی از مهمترین علائم ایمان به شمار می‌رود، همچنین امام حسن عسکری (ع) فرمودند: پیگیری و متعهد بودن نسبت به پیمان از اخلاق پروردگار عالم است؛ زمانی که انسان قراری گذاشت و تعهدی را پذیرفت باید به آن پایبند باشد. برای همین در روز دهم ماه مبارک رمضان از خداوند تمنا می‌کنیم تا پروردگار ما را در عمل به تعهداتی که بر عهده گرفتیم یاری برساند.

وجه دیگری که می‌توان از این دعای بسیار عمیق، ژرف و دقیق برداشت کرد این است آن دیونی که آدمی برعهده می‌گیرد گاهی مالی و بعضی اوقات نیز بدهی‌های معنوی و ملکوتی است. برای مثال کسی که غیبت می‌کند، تهمت می‌زند، ناسزا می‌گوید، مال مردم را به یغما می‌برد و یا به بهترین شکل با دور زدن قانون حقی را ناحق جلوه می‌دهد همه این امور دین یا به تعبیر دیگر حق‌الناس قلمداد می‌شود.

برای همین در این فراز از دعای نورانی ماه رمضان از خداوند متعال می‌خواهیم آن حق‌الناس هایی که بر عهده داریم را به بهترین شکل ادا کند؛ مراد از حق‌الناس آن دسته از حقوقی است که مختص مردم بوده و مربوط به مناسک عبادی مانند نماز خواندن نمی‌شود چرا که نماز خواندن و دعا کردن حق الله محسوب می‌شود. بنابراین کسی که نماز نمی‌خواند و روزه نمی‌گیرد حق الهی را رعایت نکرده و فردی که غیبت دیگران را می‌کند و به رعایت حقوق دیگران پایبند نیست در اصل حق‌الناس را رعایت نکرده است.

توصیه مهم حضرت آیت الله بهجت به مردم چه بود؟

خداوند متعال از حق و حقوق مردم هرگز نمی‌گذرد و امام حسین (ع) در روز عاشورا خطاب به یاران خویش که آماده نبرد بودند نکته بسیار مهمی مطرح می‌کنند و می‌فرمایند: اگر بر عهده کسی حق‌الناسی است در رکاب من باقی نماند؛ این کلام حضرت بیانگر اهمیت ادای حق‌الناس است.

حق‌الناس تنها خوردن مال مردم نیست بلکه نکات بسیار دقیق و ظریفی وجود دارد که در زمره حق‌الناس قرار می‌گیرد برای مثال وقتی فردی به خیال تفریح اقدام به بوق زدن ماشین می‌کند و با ایجاد آلودگی صوتی موجب آزار و اذیت مردم می‌شود در اصل حق‌الناس را تضییع کرده است و یا وقتی شخصی با بیان یک طنز و یا با استهزاء دیگران دلی را می‌شکند این فرد حق‌الناس را ضایع کرده است. انسان در همه اعمال و رفتارش باید مراقب باشد که رفتارش ضایع کننده حق دیگران نباشد.

مرحوم حضرت آیت الله بهجت کلام بسیار زیبایی بیان می‌فرمودند و تاکید داشتند انسان تا می‌تواند گناه نکند و اگر مرتکب معصیتی شد تلاش کند آن گناه حق‌الناس نباشد و چنانچه حق‌الناسی به گردن کسی آمد سعی کند در این دنیا آن را ادا کرده و اجازه ندهد به عالم دیگر منتقل شود.
منبع: مهر