هجرت تمدن‌ساز امام رضا (ع) مکر خدا بر دشمن بود / انتقال پایگاه تشیع به ایران با هدف بسترسازی ظهور
هجرت تمدن‌ساز امام رضا علیه‌السلام از مدینه به سمت مرو، در راستای تکمیل یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های مهم خاندان عترت در راستای برپایی امر ظهور، یعنی گسترش پایگاه علمی ــ معرفتی تشیع تا سرزمین ایران بود. هرچند در ورای این هجرت شاهد نوعی اجبار از سوی حاکمان عباسی هستیم، اما با توجه به قاعدۀ قرآنیِ «وَ مَكَرُوا وَ مَكَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَیْرُ الْماكِرین»، آنها ناخواسته اسیر اجبار و مکر خداوندی شدند تا به این ترتیب مسیر هجرت ثامن‌الأئمه (ع) به ایران را تسهیل کنند.
محمدهادی همایون، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام و مؤلف کتاب «تاریخ تمدن و مُلک مهدوی»، هجرت امام رضا (ع) از مدینه به سمت ایران را در پازل برنامه‌های خدا دانست و گفت: برای اینکه علوم اهل بیت (ع) ــ که باب آن در زمان امام باقر علیه‌السلام به روی بشریت گشوده شد ــ ظرفیت تمدنی خود را به منصۀ ظهور برساند، باید مسیر دیگری را به‌سوی قومی که خداوند وعدۀ آمدن آنها برای زمینه‌سازی ظهور را داده بود، طی می‌کرد، همان قومی که هم ظرفیت درک علوم آل الله را دارد و هم حامل و حافظ مناسبی برای این علوم است. این قوم، همان ایرانیان هستند که رسول خدا صلی الله علیه و آله مدت‌ها قبل زبان به تمجید آنها گشوده و ایشان را به عنوان حاملان علوم عترت معرفی کرده بودند. حدیث مشهور نبوی: «اگر علم در ثریا باشد، مردمی از فارس به آن دسترسی پیدا میکنند» مهم‌ترین شاهد این استدلال است. به این ترتیب به راحتی میتوان علت حرکت امام رضا (ع) به سمت ایران را متوجه شد.
حجت‌الاسلام علی منصوریان، کارشناس مسائل دینی دربارۀ اثرات هجرت تمدن‌ساز امام رضا علیه‌السلام به ایران گفت: آنچه محل تأمل است این است که بدانیم امام رضا (ع) تصمیم گرفتند چند صفت ویژه را در ملت ایران ایجاد کنند تا از این طریق اولین امت‌سازی را صورت دهند؛ چرا که سایر ائمه فرصت حضور در حاکمیت نداشتند و بعد از صدر اسلام حضور حضرت در حاکمیت بسیار مغتنم بود، لذا اولین مؤلفه‌های امت‌سازی را رقم زدند.
وی افزود: کارکرد بعدی حضور امام رضا در حاکمیت، گسترش مناظره‌هاست. بحث‌ها بسیار دقیق و متقن صورت گرفت. کارکرد مناظرات زمانی خودنمایی کرد که مردم با حقیقت انفعال علمای ادیان و فرق مواجه شدند.
همچنین حجت‌الاسلام مصطفی الهیاری، مدیر بنیاد بین‌المللی تمدن ولایی دربارۀ رویکرد تمدنی امام رضا علیه‌السلام در سفرشان به ایران گفت: زمانی که امام رضا طبق مشیت خداوند از مدینه به سمت ایران حرکت کردند، با علم الهیِ خویش ماجرا را به گونه‌ای رقم زد تا زمینه‌ای برای بیداری اسلامی و تمدن‌سازی ایجاد شود. اگر این هجرت شکل نمی‌گرفت، برکاتی که از کنار مضجع شریف امام نصیب شیعیان و محبان عترت شد، اتفاق نمی‌افتاد.
وی ادامه داد: بنابراین وقتی از تمدن‌ساز بودن حرکت امام رضا علیه‌السلام سخن می‌گوییم، در واقع از تحول‌ساز بودن هجرت ایشان سخن می‌گوییم. امام علیه‌السلام وجود انسانها را متحول می‌کند. حرکت امام رضا از مدینه تا مرو، حرکتی بود که جهان اسلام را متحول کرد. جریان علمای ما و رشد معنوی آنها ارتباط مستقیمی با این هجرت امام داشت. عمده مکانهایی که امام رضا علیه‌السلام پا گذاشت، اکنون تبدیل به محل علم و معرفت و دانش شده است.
منبع: تسنیم
افزودن دیدگاه جدید