شاخصه لذت از قرآن، اشک ریختن پای قرائت آن است

 حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان، استاد حوزه و دانشگاه، در پنجم آذرماه، در اختتامیه اجلاسیه مدرسین و مدیران نهضت تربیت قرآنی نورالثقلین که در مجتمع فرهنگی و تربیتی امام رضا(ع) برگزار شد، اظهار کرد؛ دو مسئله مهم درباره قرآن وجود دارد که اگر این دو مسئله رخ ندهد، ارتباط با قرآن آغاز نمی‌شود. این دو مسئله به مختصات وجود انسان و دیگری به سفارشی که رسول خدا(ص) درباره قرآن به صورت کلیدی فرمودند، بازمی‌گردد. اما در این میان احساس می‌شود که این سفارش ارزشمند ایشان جدی گرفته نشده است.

وی عنوان کرد؛ اما اگر این دو مسئله رخ دهد و ارتباط با قرآن تحت عنوان انس با قرآن ایجاد و قرآن در سبک زندگی ما به عنوان یک ضرورت فراگیر محقق شود، نوبت به بهره‌برداری از قرآن می‌رسد.

این استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد؛ زمانی‌که می‌خواهیم از جنبه انسان‌شناسی، رابطه رفتاری را در میان انسان‌ها ترویج کند، باید انسان‌ها از این رفتار لذت ببرند، به حدی که نیاز به لذت‌بردن در وجود انسان جا باز کند و اگر انسان لذت نبرد، خلأ این لذت انسان را آزار دهد.

پناهیان خاطرنشان کرد؛ به عنوان مثال حضور در حرم مطهر امام رضا(ع) حس خوبی به انسان می‌دهد که اگر این حس در وجود انسان ایجاد نمی‌شد، قطعاً این تعداد جمعیتی که هر ساله شاهد هستیم را شاهد نبودیم و البته ممکن است که در این میان برخی از افراد هم باشند که بگویند حس خوبی از این حضورشان به دست نمی‌آورند و تنها برای حاجتشان است که به زیارت می‌آیند، اما می‌دانیم که تعداد این دسته از افراد بسیار کم است.

وی اظهار کرد؛ در حقیقت احساس خوب حضور در حرم و یا روضه امام حسین(ع)، باعث سرودن شعرها، ریختن اشک‌ها و... شده است. اما سوال اینجاست که ما چرا برنامه‌ریزی نمی‌کنیم و برای دست‌یافتن و پیدا کردن حس خوب تلاش نمی‌کنیم؟

این استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد؛ سیره اولیای خدا این است که گریه در پای قرآن حس خوبی ایجاد می‌کند و همچنین در روایتی آمده است که قرآن را با حزن و اندوه بخوانید، زیرا قرآن با حزن نازل شده است. در حقیقت جلسه قرآنی، صحیح و اثربخش است که افراد در کنار خواندن قرآن، گریه کنند.

پناهیان اظهار کرد؛ اما اصلا مگر می‌شود قرآن را خواند و همزمان گریه نکرد؟ البته ترجمه درست و مناسب و کارهای مختلفی می‌توان انجام داد و موانع را برطرف کرد، تا همزمان با خواند قرآن گریه هم کرد. اما این در حالی است که بسیاری از افراد در کارهای قرآنی خودشان به دنبال این مهم نیستند که بتوانند این موانع را بردارند و به نوعی با کارهای خود احساس خاصی را که با اشک همراه باشد را ایجاد کنند.

وی عنوان کرد؛ در واقع گریه کردن پای قرائت قرآن دلایل متنوعی دارد که می‌تواند ما را با هر بار خواندن قرآن به اشک و احساس وادار کند. این در حالی است که اولین شهیدی که پای قرائت قرآن گریه می‌کرد، سید علی‌اکبر لواسانی بود.

این استاد حوزه و دانشگاه گریه کردن پای قرائت قرآن را لازمه قرآن خواندن دانست و خاطرنشان کرد؛ آیا ما امام معصومی را می‌شناسیم که قرآن را بخواند، بدون اینکه گریه کند؟ آیا گریه کردن امیرالمومنین(ع) پای قرائت قرآن را شنیده‌اید؟ مناجات، قرآن صاعد است و قرآن  نازل نیز پای قرآن صاعد تولید می‌شود. همواره تا زمانی‌که این لذت از قرآن پدید نیاید، این نهضت قرآنی در کشور تحقق پیدا نمی‌کند.

پناهیان تأکید کرد؛ در حقیقت فرهنگ قرآن خواندن ما را، اهل‌بیت(ع) باید درست کنند نه اینکه قاریان مجالس قرآنی مذاهب دیگر این کار را انجام دهند. از این‌رو ما باید این فرهنگ خود را تغییر دهیم، زیرا قرآن خواندنی که با اشک همراه نباشد، فایده‌ای ندارد و نمی‌توان به آن عمل و در آن تفکر کرد. البته که گریه کردن تحمیلی نمی‌شود، اما باید دانست که گریه در وجود انسان نهفته است، اما متأسفانه فرهنگ ما اینگونه نیست که این اشک‌ها را پای قرائت قرآن بریزیم، به ویژه اینکه ما یاد گرفته‌ایم که در مجالس امام حسین(ع) گریه کنیم.

وی عنوان کرد؛ ما باید از قرآن لذت ببریم، اصلا مگر می‌شود که از قرآن لذت نبرد؟ اما یکی از شاخصه‌های برجسته لذت بردن از قرآن، اشک ریختن پای قرائت قرآن است. پس ما باید فرهنگ برخورد با قرآن، فرهنگ نشستن پای قرائت قرآن و فرهنگ قرائت قرآن را اصلاح کنیم که کار سختی هم نیست.

این استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد؛ شاید در این میان برخی از افراد بر این باور باشند که نباید قرآن را حکومتی کرد، اما در پاسخ باید بگویم که مسئله حکومتی شدن نیست، بلکه مسئله مهم، لذت نبردن از قرآن است. در حقیقت اگر کسی از خواندن قرآن لذت ببرد، حکومت هم با آن همراه می‌شود.

پناهیان تصریح کرد؛ البته شاید برخی از افراد هم باشند که از قرآن لذت نبرند، اما علامت این لذت نبردن این است که اشعار زیادی درباره قرآن سروده نشده است. از این‌رو ما باید ابتدا فرهنگ قرآن خواندن خود را تغییر دهیم و این تغییر از طریق فراهم نمودن زمینه انس با قرآن و لذت بردن از قرآن صورت می‌گیرد که برای این کار نیز باید طرح‌هایی را اجرا کنیم که در این صورت قطعاً پس از مدتی شاهد نتایج و تأثیرات آن خواهیم بود.

وی اظهار کرد؛ به هر حال قرآن امر فطری است و شکوفاترین وضعیت فطرت در قلب اولیای خداست که البته همه ما به این موضوع آگاهی داریم اما متأسفانه به آن توجه نمی‌کنیم.

این استاد حوزه و دانشگاه تأکید کرد؛ نکته دیگری که در این راستا وجود دارد این است که ما قرآن را به صورت حرفه‌ای از عترت جدا کرده‌ایم، به گونه‌ای که قاریان و جلسات قرآن راه خودشان را پیش می‌گیرند و مداحان، روضه‌ها و جلسات اهل‌بیت(ع) راه دیگری را پیش می‌گیرند، در حالی‌که جلسات این دو موضوع همراه با یکدیگر هستند.

پناهیان اضافه کرد؛ در واقع آیا می‌توان احساساتی که به اهل‌بیت(ع) و کینه‌ای که نسبت به دشمنانشان داریم را از قرآن جدا کنیم؟ آیا شما می‌توانید «صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِم غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ» بگویید اما یاد امیرالمومنین(ع) در ذهن شما تداعی نشود؟ این در حالی است حجم زیادی از آیات قرآن درباره قصص انبیاء است، پس نمی‌توان قرآن را خواند، اما یاد انبیای الهی را در دل و ذهن زنده نکرد که در حقیقت این سیره قرآن است که هنگام خواندن قرآن باید مدام به یاد انبیای الهی بود.

وی عنوان کرد؛ اگر انتظار داریم که جلسات روضه رابطه ولایی پیدا کند، باید بدانیم که این جلسات باید قرآنی شوند و زمانی‌که این اتفاق رخ دهد ارتباط حسی، روحی و لذت معنوی که نیاز ماست، با قرآن برقرار خواهیم کرد.

این استاد حوزه و دانشگاه افزود؛ پس از این مراحل به مرحله بهره‌برداری از قرآن می‌رسیم، اما از این جهت ما باید به این مرحله برسیم که اولین وجهی که از قرآن مشاهده می‌شود، وجه اجتماعی آن است، زیرا در این کتاب ارزشمند تماماً بیانات سیاسی و اجتماعی آمده است، در صحنه مسائل سیاسی و اجتماعی نازل شده است، پس اول باید به عنوان یک عنصر سیاسی با قرآن مواجه شویم، قرآن دائما در حال کنایه انداختن نکات سیاسی به ماست. به گونه‌ای که آیاتی که در مکه نازل شده است، درگیری‌های سیاسی مکه را بیان می‌کند که البته عمق عرفانی، بعد فقهی و عمق اخلاقی هم دارد که نباید آن را انکار کرد.

پناهیان اظهار کرد؛ در واقع افرادی که اجازه ندادند کتاب امیرالمومنین(ع) در شرح قرآن منتشر شود، به دنبال این مهم بودند که ما امروز وجه سیاسی قرآن را نادیده بگیریم که موفق هم شدند. شأن نزول یعنی وجه سیاسی است و متأسفانه ما امروز و در این دوران غیبت، شأن نزول بسیاری از آیات قرآن را نمی‌دانیم.

وی خاطرنشان کرد؛ قرآن شبیه شعر نیست و شبیه و نظیری ندارد، اما اگر بخواهیم قرآن را با فاصله هزاران سال نوری شبیه چیزی بدانیم، شبیه توییتر است، اگر به فضای توییتر مراجعه کنیم مشاهده خواهیم کرد که افراد دائماً در حال کنایه زدن به فضای سیاست و... هستند، به همین ترتیب آیات قرآن هم اینگونه است و خداوند دائماً در حال کنایه زدن به افراد مختلف است، به گونه‌ای که محققین نیز گفته‌اند، قرآن محل درگیری است.

این استاد حوزه و دانشگاه تأکید کرد؛ جمله «امروز کوتاهی در جنگ، خیانت به رسول‌الله است»، این جمله یک جمله کاملاً سیاسی است که امام خمینی(ره) آن را در زمان خود بیان کردند، بنابراین اگر کسی تحلیل سیاسی قرآن را نداند، باید گفت که این فرد وارد قرآن نشده است.

منبع: ایکنا