مفسر قرآن و سابقه شصت سال زندگی با مردم
بیستم بهمن‌ماه مصادف با اولین سالگرد درگذشت استاد اخلاق و مفسر قرآن آیت‌الله سیدمحمد ضیاآبادی است.
سیدمحمد در سال ۱۳۰۷ شمسی در روستای ضیاء‌آباد از توابع شهر قزوین چشم به جهان گشود. پدرش روحانی بود و نسب آنها به امام زین‌العابدین می‌رسید. سیدمحمد با تشویق والدین بعد از شهریور سال ۱۳۲۰ در حالی که سیزده سال داشت برای تحصیل علوم اسلامی به شهر قزوین رفت و در مدرسه التفاتیه که از مدارس کهن قزوین به شمار می‌رود، ساکن شد و مشغول فراگیری علوم اسلامی گردید. او مقدمات را نزد آقاشیخ یحیی مفیدی از شاگردان آیات عظام حائری، نائینی و عراقی فراگرفت. از دیگر اساتید سید، آقا میرزا عبدالرحیم سامت قزوینی بود که معالم و قوانین را نزد وی آموخت. سید محمد ضیاءآبادی بعد از مدتی اقامت در حوزه قزوین، در سال ۱۳۲۸ و در سن بیست و یک سالگی راهی حوزه قم شد و ۱۲ سال از محضر اساتید این شهر استفاده کرد.
سیدمحمد این توفیق را داشت که در درس آیت‌الله بروجردی حاضر شود. وی جلسه درس استاد خود را چنین توصیف می‌کند: «آیت‌الله العظمی بروجردی موقعیت علمی و معنوی بسیار ممتازی میان فقهای شیعه داشت و با اینکه به علت اشتغالات سنگین علمی و مسئولیت زعامت و رهبری دینی، یک درس فقه می‌فرمود، ولی همان یک درس بسیار پرمحتوا و عمیق بود و به گونه‌ای تدریس می‌فرمود که مسائل برای همگان قابل درک و فهم بود. به قدری روان تدریس می‌کرد که جای هیچ گونه ابهامی باقی نمی‌گذاشت.»
یکی دیگر از اساتید برجسته‌ای که سیدمحمد توفیق تلمذ در محضرش را داشت امام خمینی(ره) بود. وی با این تعابیر از جلسه درس امام یاد می‌کرد: «زمانی که به درس حضرت امام رفتم و از نزدیک با محتوای درسی معظم له آشنا شدم، احساس کردم که با وجود چنین درس پرفایده‌ای نیازی به شرکت در درس سایر اساتید ندارم، لذا در ایام اقامت در قم سه استاد داشتم آقای بروجردی، امام و آقای طباطبایی. درباره امام و ویژگی‌های درس معظم له سخنان فراوانی از سوی شاگردان برجسته آن بزرگوار در منابع، کتب و مجلات آمده است که بنده هم تایید می‌کنم.»
در کنار بهره‌مندی از محضر آیت‌الله بروجردی و امام خمینی(ره)، تلمذ در محضر علامه طباطبایی طراوت دیگری در وجود سیدمحمد به وجود آورد. او نحوه آشنایی و ارتباط خود با علامه را چنین بازگو می‌کند: «برای اولین بار در یک کتاب‌فروشی با تفسیر المیزان آشنا شدم و یک جلد آن را خریدم و خواندم. مطالب آن بسیار مورد پسندم واقع شد، به گونه‌ای که علاوه بر شرکت در درس تفسیر وی، از مطالعه کنندگان سرسخت المیزان شدم. من ذوق تفسیری خودم را مدیون علامه طباطبایی و کتاب شریف المیزان می‌دانم.»
آیت‌الله ضیاآبادی در سال ۱۳۴۰ شمسی و بعد از رحلت آیت‌الله بروجردی به تهران مهاجرت کرد و تا پایان عمر در شهر تهران به تبلیغ دین و تفسیر قرآن همت گمارد.
بیشتر تهرانی‌ها آیت‌الله ضیاآبادی را با جلسات مسجد علی بن موسی الرضا(ع) در خیابان ایران می‌شناختند. خود ایشان جریان شکل‌گیری این جلسات را چنین نقل می‌کنند: «در حدود سال ۱۳۵۰ جمعی از مؤمنان مرا برای اقامه نماز جماعت به مسجد علی بن موسی الرضا(ع) در حوالی خیابان ایران، خیابان سقاباشی دعوت کردند. در آنجا به پیشنهاد برخی از دوستان جلسات سیار تشکیل یافت که هر شب جمعه در منازل افراد منعقد می‌شد و من سخنرانی می‌کردم. فرصت را غنیمت شمردم تا با افزایش مطالعات، به تفسیر قرآن بپردازم. من علاقه زیادی به تفسیر قرآن داشتم، اما نمی‌شد آن را بر منابر عمومی مطرح کرد، ولی جلسات هفتگی که افراد ثابتی در آن شرکت دارند، زمینه خوبی برای این کار بود. پیشنهاد کردم قرآن را از اول تفسیر کنم و موافقت شد. از آن روز تا کنون از اول قرآن تا سوره رعد را تفسیر کرده‌ایم. به دنبال جلسات تفسیری، تشکیل جلسات شرح و تفسیر زیارت جامعه کبیره را در صبح‌های جمعه، با همان شکل سیار منعقد کردیم و طی ۱۰ سال زیارت جامعه کبیره و زیارت عاشورا را برای آن دوستان شرح و تفسیر کردم. بعدها بنیاد فرهنگی الزهرا(س) که توسط جمعی از نیکوکاران اداره می‌شد بر آن شدند نوارهای جلسات تفسیری را پیاده و بعد از اصلاح و بازبینی اینجانب، منتشر سازند که این کار ادامه دارد. همچنین بعد از مدتها نوارهای شرح دعای زیارت جامعه به دست آمد که آن نیز به همین شیوه چاپ و منتشر می‌شود این دو کار به صفیر هدایت (تفسیر قرآن) و صفیر ولایت (تفسیر و شرح دعا) نام گذاری شده‌اند».
در منزل این استاد اخلاق همواره به روی مردم باز بود. او در دو دهه اخیر و به توصیه پزشکان مجبور به اقامت در شمال شهر شد و برنامه‌های خود را در مسجد علی بن الحسین(ع) پی گرفت. جلسات روضه ماهانه و عمومی در منزل ایشان از جمله محافل معنوی و با صفای تهران محسوب می‌شد.
سید محمد ضیاآبادی، در طول حیات خود آثاری تألیف کرد که بیشتر در موضوع تفسیر قرآن، امامت و اخلاق است. برخی از آثار او عبارتند از: «توسل» که در آن به موضوع توسل از دید قرآن، سنت پیامبر(ص) و عقل پرداخته شده است، «امامت»، «حج برنامه تکامل».
آیت‌الله ضیاآبادی در ۲۰ بهمن ۱۳۹۹، در ۹۲ سالگی، به‌دلیل ابتلا به بیماری کرونا در تهران درگذشت.
منبع: ایکنا
افزودن دیدگاه جدید