آداب معاشرت در سیره حسینی (ع)

حُسن معاشرت
امام حسین علیه السلام: جدّم پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به من فرمود: «به واجبات خدا عمل کن، پرهیزگارترینِ مردم مى شوى. به قسمت خدا راضى باش، توانگرترینِ مردم مى شوى. در برابر حرام هاى الهى خویشتندارى کن، پارساترینِ مردم مى شوى. با همسایه ات، خوب همسایه دارى کن، مؤمن خواهى بود. با همراهانت (یاران و دوستانت) نیکو رفتار کن، مسلمان خواهى بود».

دوستى با مردم
امام حسین علیه السلام، از امام على علیه السلام: پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود: «اساس عقل، پس از ایمان به خداى عز و جل، دوستى با مردم است».

امام حسین علیه السلام: پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود: «نزدیک (خویشاوند)، آن است که دوستى، نزدیکش کرده باشد، هر چند نَسَبش دور باشد؛ و دور (غیر خویشاوند)، آن است که دوستى دورش کرده باشد، هر چند نسبش نزدیک باشد. هیچ چیز از دست به بدن، نزدیک تر نیست؛ ولى دست چون عفونت کند، قطعش مى کنند و چون قطعش کردند، بر جاى آن، داغ مى نهند».

امام حسین علیه السلام: پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود: «سرلوحه خِرد، بعد از ایمان به خدا، دوستى با مردم است».

پیوند با مردم
امام حسین علیه السلام: پیوند، نعمت است.

امام حسین علیه السلام: پیوند، رحمت است.

امام حسین علیه السلام: کسى توانایى بیشترین پیوند را دارد که بتواند با کسى که با او قطع رابطه نموده، بپیوندد.

امام حسین علیه السلام، در سخنرانى اش: برترینِ مردم، کسى است که با آن دیگرى که از او گسسته، بپیوندد. ریشه ها در رُستنگاه خود هستند و شاخه ها بالا مى روند. پس هر کس امروز خیرى به برادرش برسانَد، فردا که بر او در آید، آن را مى یابد و هر کس از احسان به برادرش، [خشنودى] خداى تبارک و تعالى را بخواهد، هنگام نیازش برایش جبران مى کند و بیشتر از آنچه داده است، بلاى دنیا را از او مى گردانَد و هر کس غم مؤمنى را بزُداید، خداوند، غم هاى دنیا و آخرتش را از او مى زُداید و هر کس نیکى کند، خدا به او نیکى مى کند؛ و خداوند، نیکوکاران را دوست دارد.

معیارهای دوست و همنشین خوب
امام حسین علیه السلام فرمود: «برادران، چهار دسته اند: برادرى براى تو و خودش، برادرى براى تو، برادرى علیه تو، و برادرى نه براى تو و نه براى خودش».

معناى این سخن را از ایشان پرسیدند. فرمود: «برادرى که براى تو و براى خود است، همان برادرى است که خواهان دوام برادرى است و با آن، نابودىِ برادرى را نمى جوید. این، براى تو و خویش است؛ چون اگر این برادرى کامل شود، زندگى هر دو، آسوده خواهد بود و اگر از میان برود [و یا سست گردد]، خوشى هر دو از میان مى رود.

برادرى که براى توست، همان برادرى است که خویشتن را از بند طمع، رهانده و به رغبت گراییده و چون در برادرى رغبت ورزد، به دنیا طمع نکند و این، به تمام و کمال، براى توست.

برادرى که علیه توست، همان برادرى است که پیشامدهاى روزگار را بر تو انتظار مى کشد و [کینه هاى] درون را مى پوشانَد و میان مردم بر تو دروغ مى بندد و به دیده حسد به سیماى تو مى نگرد، و بر اوست لعنت خداى یکتا.

برادرى که نه براى توست و نه براى خود، کسى است که خدا از حماقت، آکنده اش کرده و او را از خود، دور کرده است. پس او را مى بینى که خود را بر تو ترجیح مى دهد و از سرِ بخل و آز، آنچه را تو دارى، مى طلبد».

امام حسین علیه السلام: هر کس دوستت دارد، تو را [از کار زشت] باز مى دارد و هر کس دشمنت دارد، تو را [به آن] بر مى انگیزد.

حسین علیه السلام مى فرمود: «یاورى، دوستى راستین است».

امام حسین علیه السلام: از عوامل مقبوليّت [در بین مردم]، نشستن با خردمندان است.

امام حسین علیه السلام: همنشینى با فاسقان، تردید برانگیز است.

امام حسین علیه السلام: همنشینى با افراد پَست، شرارت [آفرین] است.

امام حسین علیه السلام: [پدرم] على بن ابى طالب علیه السلام شنید که پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به ابو امامه باهِلى مى فرماید: «با قَدَرى و مُرجِئى و خارجى، همنشین مشو که آنان، دین را همانند ظرف وارونه، و همانند یهود و نصارا، افراط و غُلُوْ مى کنند. هر امّتى، مَجوسى دارد و مجوس این امّت، قَدَريّه هستند. به تشییع جنازه آنان نروید که آنان به میمون و خوک، مَسخ مى شوند. اگر وعده پروردگارم نبود که در امّتم فرو کشیدن زمین نیست، بى گمان، در همین زندگى دنیا، به زمین فرو مى رفتند.
منبع: حوزه