گسترش افطاری‌های ساده و صفای سفره‌های خودمانی
خوشبختانه این موضوع امسال بیش از پیش نمود داشت و اکنون که ماه مبارک به روزهای آخر نزدیک می‌شود، به جرأت می‌توان بیان کرد امسال سفره‌های عمومی افطار از تجمل و غذاهای رنگین دور بود.
* افطاری‌دادن ولو با آب و خرما
حجت‌الاسلام علی نصیری رئیس مؤسسه معارف وحی و خرد درباره اسراف در افطاری‌های ماه رمضان می‌گوید: ماه رمضان بهار قرآن و بهار نزدیک شدن دل‌هاست و جامعه دینی و ایمانی باید به هم نزدیک شوند. چنانچه پیامبراعظم(ص) تأکید دارند در این ماه به زیردستان آسان گرفته و نسبت به خردسالان محبت داشته باشید. ایشان درباره اطعام نیز می‌فرمایند در ماه رمضان از طریق اطعام‌کردن روزه‌دار خودتان را به خداوند نزدیک کنید، حتی اگر افطار یک دانه خرما و آب باشد.
وی می‌افزاید: تأکیدات فراوانی داریم مبنی بر اینکه آب و نان را دور نریزیم چه برسد به انواع غذا در سفره افطار که اسراف آن کار پسندیده‌ای نیست و باید حداقل با رعایت اعتدال، اسرافی صورت نگیرد.
* تمرین اعتدال در همه ماه‌های سال
حجت‌الاسلام ذبیح‌الله رضانیا استاد اخلاق و عرفان حوزه علمیه نیز درباره فلسفه افطاری‌دادن می‌گوید: قرآن کریم زیاده‌روی را نمی‌پسندد و ما را از آن نهی می‌کند، بنابراین اگر هدفمان از افطاری دادن، چشم و هم‌چشمی و نشان دادن خودمان و همچنین برای شنیدن تعریف و تمجید از دیگران است، اجر و پاداش اخروی ندارد چه بسا دچار عقاب هم خواهیم شد.
وی معتقد است: اسراف و افراط، باعث تحت‌الشعاع قرار گرفتن فلسفه اساسی و اصلی افطاری است و ما نه تنها در ماه رمضان، بلکه در همه ماه‌های سال باید فرهنگ اعتدال را تمرین کنیم.
* افطار به شرط پرهیز از اسراف
حجت‌الاسلام مهدی رستم‌نژاد عضو هئیت علمی جامعةالمصطفی العالمیه درباره پرهیز از اسراف می‌گوید: اصلی اسلام وجود دارد که برای رسیدن به امر متعالی نباید از ابزار نامتعالی استفاده کرد. بنابراین برای تقرب خدا، خود ابزار و وسیله نیز باید پاک باشد. بنابراین افطاری‌دادن با اسراف‌کردن سنخیتی ندارد.
وی می‌افزاید: افطاری‌دادن سنت ائمه هدی است، به عنوان نمونه پیامبر می‌فرمود: طعام بدهید حتی با نیمی از خرما! امام حسن(ع) که به «کریم اهل بیت» معروف است، هر فقیری که از راه می‌رسید مهمان می‌کرد. امیرالمؤمنین(ع) نیز در حکومت خود در کوفه افطار می‌دادند و بعد از افطار سخنرانی می‌فرمودند.
* تأکید اسلام بر اکرام مهمان
به هر روی آنچه مشخص است اینکه اسلام همواره بر اکرام مهمان و گرامی‌داشتن او تأکید دارد، به عنوان نمونه امام صادق (ع) می‌فرمایند: هر گاه برادرت بر تو وارد شد نگو آیا امروز چیزی خورده‌ای؟ بلکه از آنچه در خانه داری برایش بیاور، چون بخشنده به تمام معنا کسی است که آنچه نزدش باشد ببخشد.
نکته قابل توجه در این حدیث گهربار این است که اولاً مهمان را گرامی داشت و نسبت به او بخشنده بود، ثانیاً برای اطعام او خود را به رنج و سختی یا اسراف نینداخت.