حجت السلام علوی تهرانی: تقوا مختص افرادیست که خدا باور و معاد باور باشند

مهمترین مولفه ای که لازم است داشته باشیم تا اهل بیت علیه السلام ما را از خودشان بدانند، تقوا است. قبل از آنکه تعریف تحلیلی از تقوا داشته باشیم یک روایت از حضرت علی علیه السلام عرض می کنم. از حضرت علی علیه السلام در مورد تقوا پرسیدند، ایشان فرمودند: اگر کل زندگیتان را بر روی یک صفحه بریزند و به تمام مردم دنیا نشان بدهند در آن چیزی نباشد که شما خجالت بکشید. این یعنی تقوا. زندگی ای که فرد از مرور آن خجالت نکشد و کمتر کسی پیدا می شود که یک همچین زندگی داشته باشد.
حال تحلیل مفهوم تقوا، شما میخواهید خودتان را نگه دارید. اولا نسبت به چه چیزی باید خودت را نگه داری؟ دوما چه زمانی باید خودت را نگه داری؟
آدم وقتی می خواهد خودش را نسبت به امری نگه دارد باید اول بترسد. پس اولین شرط حصول تقوا، ترس است.
حال ترس از چه چیزی را تفسیر به تقوا می کنند؟
انسان دارای دو نوع زندگی است. 1) زندگی طبیعی 2) زندگی ارزشی
زندگی طبیعی: زندگی که مبتنی بر غریزه است. تا اینجا زندگیمان مانند زندگی حیوانات است و بر مبنای یک حقیقت الهی دارد انجام می گیرد.
زندگی ارزشی: انسان به خاطر اینکه خداوند به او عقل داده است باید زندگی اش فراتر از زندگی طبیعی باشد. یعنی ورود پیدا کند به زندگی ارزشی. قرآن می فرماید: اگر انسان با قوه عقلی که ما به او داده ایم ورود پیدا نکند به زندگی ارزشی، آنها پست تر از حیوانات هستند. پس اگر انسان ورود به زندگی ارزشی پیدا نکند، در واقع یک حیوان است که در بین انسان ها زندگی می کند.
اگر وارد زندگی ارزشی نشوی هیچگاه احساس خطر نمی کنی و هیچگاه احساس نیاز نمی کنی که با تقوا باشی. ما باید بپذیریم که با حیوانات فرق داریم. لازمه این پذیرش این است که در دایره زندگی ارزشی ورود پیدا کنیم. باید بترسیم که زندگی ارزشیمان به مخاطره بیفتد و لازمه این امر این است که دشمن شناسی بلد باشیم. ما دشمنان زیادی داریم یکی از دشمنان ما نفس است که انسان را بیچاره می کند. دوم شیطان است بلایی سر آدم می آورد که آن سرش ناپیدا است و سومین دشمن دنیا است.
نمونه بارز حب دنیا را در شخصیت عمربن سعد می بینیم. حضرت سیدالشهدا علیه السلام تمام زندگی و سلامتی او و خانواده اش را تضمین کردند ولی دلش پیش ملک ری بود و نتوانست چشمانش را به روی دنیا ببندد و گرفتار حب دنیا بود و در واقع حب دنیا باعث کشته شدن ولی خدا شد.
پس تقوا مختص افرادی است که خدا باور و معاد باور و دین باور هستند.