نكاتي كه در پياده‌روي اربعين بايد رعايت كرد
* از كجا تا كجا بايد پياده برويم؟
زائران ايراني معمولاً از نجف تا كربلا را پياده طي مي‌كنند اما برخي از هيئات مسير بغداد تا كربلا را طي مي‌كنند. اين درحالي است كه تمامي ورودي‌هاي شهر كربلا ميزبان زائرين اربعين حسيني است.
* فاصله نجف تا كربلا چقدر است؟
فاصله خروجي شهر نجف تا ابتداي شهر كربلا حدود ۸۰ كيلومتر است.
* چه مدت پياده خواهيم رفت؟
معمولاً اين مسافت را در ۳ روز و ۲ شب طي مي‌كنند. يعني از صبح زود سه روز مانده به اربعين حركت كرده و شب اربعين به كربلا مي‌رسند.
* آيا حتماً بايد كل مسير را پياده برويم؟
خير! هر چند كه لحظه رسيدن به كربلا به صورت پياده لحظه فوق‌العاده‌اي است و تجربه طول مسير باعث مي‌شود خستگي از ياد انسان برود اما اگر زائري به هر دليل قادر به طي كردن راه به صورت پياده نباشد مي‌تواند به وسيله خودرو هايي كه بين راه وجود دارد بقيه مسير را با ماشين طي كند. اين خودروها را ارتش عراق مهيا كرده است و معمولاً زائرين را به صورت گروهي تا كربلا مي‌برند.
* آيا در طول مسير از همكاروانيها جدا خواهيم شد؟
بستگي به توافق شما با هم كارواني‌هايتان دارد. بعضي از كاروان‌ها به صورت گروهي حركت مي‌كنند و تا كربلا با هم مي‌رسند. برخي قرار مي‌گذارند كه مثلاً عصر اربعين يا شب اربعين فلان جا حضور داشته باشيد.
* چه كنيم كه در حركت‌هاي گروهي و دسته‌اي گم نشويم؟
استفاده از پرچمي كه به نوعي نشان دسته شما خواهد بود مطمئناً خوب است اما با توجه به اينكه اين پرچم بايد نسبتاً بلند باشد تا ديده شود دو مشكل اساسي دارد: اولاً اينكه كسي كه اين پرچم را حمل مي‌كند مطمئناً انرژي زيادي از دست خواهد داد و بايد اين پرچم دست به دست شود. ثانياً در طول مسير تعداد پرچم‌ها خيلي زياد است و تقريباً پيدا كردن پرچم كار ساده‌اي نيست. مگر آنكه رنگ و نوع پرچم خيلي متمايز باشد.
* اگر در طول مسير همراهان‌مان را گم كنيم چه طوري در آن شلوغي قرار بگذاريم؟
تمام طول مسير پياده روي از خروجي نجف تا ورودي كربلا تيرهاي چراغ برقي وجود كه شماره‌گذاري شده‌اند. از ۱ تا ۱۴۶۰ هر كدام از اين تيرها با هم دقيقاً ۵۰ متر فاصله دارند. به نوعي خط نشان هستند كه چقدر از مسير را طي كرده و چه قدر باقي است. معمولاً براي اينكه هم كارواني‌ها با هم قرار بگذارند از شماره‌هاي اين تيرها كه سمت چپ يا راست مسير پياده روي قرار دارد استفاده مي‌كنند.
* آيا خانم‌ها يا افرادي با سن و سال بالا مي‌توانند اين مسير را طي كنند؟
اين سوال معمولاً از آنجا ناشي مي‌شود كه گمان مي‌شود تمام اين مدت ۳ روز و ۲ شب را بايد پياده روي كرد! در حالي كه تقريباً هر چند كيلومتر استراحت مي‌كنيد و نياز نيست كه تمام اين مسير را به صورت يك نفس پياده روي كنيد. هرچند كه ماشين هايي هم بين راه وجود دارد كه زائريني كه از ادامهٔ پياده روي ناتوان شده اند را به مقصد برسانند اما با نگاهي به اطراف خود خواهيد ديد كه جمعيت خانم‌ها و همچنين افراد مسن كم نيستند بلكه بعضي از خانم‌ها با بچه اي در آغوش يا افرادي با معلوليت جسمي اين مسافت بلكه بيشتر از آن (از شهرهايي مثل بصره ۱۴ روز پياده روي تا كربلا) را طي مي‌كنند. در كل حضور در بين جمعيتي كه همگي باهم به سمت هدفي خاص در حال حركت هستند معمولاً طي مسير را براي انسان راحت مي‌كند. اين تجربه را در راهپيمايي‌هاي مناسبتي احتمالاً تجربه كرده ايد.
* امنيت در طول مسير چگونه است؟ آيا اينكه ما دو شب در طول مسير هستيم امن هست؟
امنيت بين نجف تا كربلا خيلي خوب است و در سنوات گذشته در اين مسير انفجار يا خرابكاري اتفاق نيفتاده است هرچند كه در مسير بغداد-كربلا موردهايي از نقض امنيت وجود داشته است. اما مسير پياده روي نجف تا كربلا جزو امن‌ترين مسيرهاي منتهي به كربلاست و تقريباً مي‌توان گفت از امنيت شهر نجف و همچنين مسير آن تا كربلا و شهر كربلا مخصوصاً منطقه اي كه اطراف حرمين است خيالتان راحت باشد.
* چه كفشي بايد بپوشيم؟
حتماً سعي كنيد از كفش راحت استفاده كنيد اگر كفشتان ذره‌اي پاي شما را اذيت مي‌كند اين اذيت در آن حجم پياده روي خيلي نمود خواهد داشت و مطمئناً در روز آخر كه معمولاً پاي انسان در اثر يك عكس العمل طبيعي تاول‌هاي كوچكي خواهد زد بيشتر اذيت خواهيد شد. ذكر دو نكته اينجا ممكن است مفيد باشد: عرب‌ها از دمپايي براي پياده روي استفاده مي‌كنند. احتمالاً حركت با دمپايي به مراتب راحت‌تر از كفش نامناسب خواهد بود. همچنين معمولاً چند ساعت آخر پياده روي كه نزديك شهر كربلا خواهيد شد به خاطر فشاري كه كفش به پا خواهد آورد اكثر مردم با پاي برهنه راه خواهند رفت زيرا پابرهنه راه رفتن راحت‌تر از حركت با كفش نا مناسب است.
* ساك‌هايمان را چه كنيم؟
سعي كنيد از كوله پشتي استفاده كنيد. راحت‌ترين نوع بار جهت حمل در اين مسافت كوله هايي است كه كامل روي دوش قرار مي‌گيرد. در غير اينصورت از ساك‌هاي چرخدار كه تحمل اين مسافت را داشته باشند استفاده كنيد زيرا اگر چرخ اين ساك‌ها روي آسفالت مسير حركت دچار مشكل شود مطمئناً مجبور به حمل اين ساك‌ها به روش‌هاي ديگر خواهيد بود كه كار را براي پياده روي دشوار مي‌كند.
ممكن است با هماهنگي با دوستانتان كسي راضي شود كه ساك‌ها را با ماشين‌هاي عبوري به كربلا ببرد و آنجا منتظر شما باشد! اما سعي كنيد تجربه پياده روي را ولو با حمل ساك دستي از دست ندهيد. برخي از اعراب از جعبه‌هاي ميوه استفاده مي‌كنند و يك سر طنابي را در آن حلقه كرده و سر ديگر در دست مي‌گيرند. با كشيدن اين جعبه از نجف تا كربلا هم بار خود را در آن قرار مي‌دهند و در بعضي موارد بچه‌هاي خردسال را به وسيله اين جعبه‌ها مي‌كشند.
* آيا نياز به حمل مواد خوراكي داريم؟
خير! تقريباً مي‌توان گفت همه نوع خوراكي در طول مسير به صورت رايگان در اختيار است! در خيلي از موارد صاحبان موكب‌ها (هيئت‌هايي كه بين راه چادر زده اند) به اصرار شما را مجبور مي‌كنند از خوراكي‌هاي آنها برداريد.
* اين موكب‌ها چيست و چه تعداد در مسير موكب هست؟
از ابتداي مسير تا انتهاي مسير تقريباً تمامي طول مسير به وسيلهٔ چادر‌ها يا سازه هايي تقسيم بندي شده است كه هيئت‌هايي از سراسر عالم مسئوليت اين چادر‌ها را بر عهده دارند! البته قريب به اتفاق اين هيئت‌ها قبيله‌هاي عراقي هستند. عراقي‌ها به هيئت، موكب مي‌گويند.
* در اين موكب‌ها چه خبر است؟ و چه خدماتي به زائرين مي‌دهند؟
خدماتي كه در اين موكب‌ها داده مي‌شود شامل موارد زير است:
انواع پذيرايي صبحانه، ناهار و شام. طبيعتاً در اين حالت حق انتخاب با شماست كه از كدام چادر چه چيزي را براي ناهار يا شام انتخاب مي‌كنيد! مثلاً ممكن است جايي به اصرار شما را دعوت به قيمه نجفي كند و چادري ديگر آب گوشت پخته باشد يا حتي در ايستگاهي براي صرف ساندويچ فلافل توقف كنيد! حتي تنور هم در كنار راه يافت مي‌شود و همانجا مشغول پخت نان هستند! انواع طعام از ماهي تا انواع ساندويچ و خورشت را مي‌توانيد در طول مسير ميل بفرماييد! فرقش با جاهاي ديگر دنيا در اين نيست كه رايگان است بلكه علاوه بر رايگان بودن اصرار صاحب طعام و التماس او براي خوردن حتي يك لقمه از طعامش هر انساني را منقلب مي‌كند!
انواع ميوه. معمولاً ميوه‌ها را در وسط راه پياده روي به زور به دستتان مي‌دهند!
انواع شيريني‌جات. خرما و شيريني‌هاي محلي عراق به وفور در طول مسير ديده مي‌شود.
انواع نوشيدني. چيزي كه شايد در تمام مسير به صورت يكنواخت پراكنده شده است چايي شكر معروف عراقي هاست! كه در استكان‌هاي كمر باريك زائران را براي رفع خستگي و عطش به سوي خود مي‌خواند! علاوه بر چايي قهوه تلخ و آب معدني و انواع نوشابه هم در طول مسير توزيع مي‌گردد.
محل خواب و استراحت! بعضي از موكب‌ها طوري شرايط موكب را طراحي كرده اند كه محل استراحت زائرين باشد. در اين موكب‌ها پتو و بالش و ساير ملزومات يافت مي‌شود و معمولاً در هر ساعتي عده اي در اين موكب‌ها مشغول استراحت هستند.
ايستگاههاي امدادي، توزيع دارو و ملزومات پزشكي. در طول مسير ايستگاههاي امدادي تعبيه شده است كه اگر مشكلي براي كسي پيش آمد با مراجعه به اين ايستگاه‌ها از خدمات پزشكي بهره مند شود. در طول مسير هلال احمر ايران نيز ايستگاه‌هايي دارد كه به زائرين خدمات مي‌دهد.
ايستگاههاي فرهنگي. در اين ايستگاه‌ها بسته‌هاي فرهنگي از مداحي تا پوستر و مطالب و بروشورهاي فرهنگي توزيع مي‌شود.
خدمات متفرقه! برخي از موكب‌ها دست به نوع‌آوري زدند و خدماتي به مردم ارائه مي‌كنند كه ممكن است مورد نيازشان باشد مثلاً موكب‌هايي هستند كه خياط در آنها نشسته و با نخ و سوزن و چرخ خياطي آماده است تا مشكل لباس يا كيف دستي شما را برطرف كند! در موكب‌هايي كفاش نشسته! در موكب‌هايي برخي با تلفني در دست التماس مي‌كنند كه از تلفن آنها استفاده كني و با هر جاي دنيا كه مي‌خواهي تماس بگيري!
* در طول مسير چه نوع لباسي مناسب است؟ آيا گرماي هوا زياد است؟
با توجه به اينكه هم اكنون اربعين در پائیز قرار دارد گرماي هوا به هيچ وجه اذيت كننده نيست و علاوه بر آن در ساعات شب و همچنين صبح هوا خيلي سرد هم خواهد شد. و بهتر آن است كه لباس گرم به اندازه كافي برداريد.
* آيا براي پياده روي پول همراهمان باشد؟
معمولاً به خاطر رايگان بودن خدمات در طول اين سه روز هزينه اي نخواهيد داشت اما مقدار كمي پول هم ضرر نخواهد داشت بهتر است از پول ملي خود عراق استفاده كنيد (دينار عراق)
* اگر شارژ موبايلم تمام شد چه كنم؟ اصلاً برق وجود دارد يا خير؟
در طول مسير موكب هايي هستند (تقريباً هر ۱ كيلومتر) كه در كنار جاده پنل‌هاي ۱۵ يا ۲۰تايي برق گذاشته‌اند و زائران دستگاه‌هاي برقي خود را در اين پنل‌ها شارژ مي‌كنند.
* محل خواب چگونه است؟ و چه نكاتي را بايد براي محل خواب در نظر گرفت؟
براي محل خواب طول روز با توجه به وجود خورشيد و گرماي نسبي هوا خيلي نكتهٔ خاصي وجود ندارد. اما براي خواب پيشنهاد مي‌شود كه اولاً قبل از ساعت ۸ محلي را براي خواب از بين موكب‌هاي طول مسير انتخاب كنيد ثانياً با توجه به سرماي شب سعي كنيد به جاي چادر در موكب هايي كه ساختمان دارند و گرمتر هستند اطراق كنيد. احتمال اينكه بعد از ساعت ۱۱ شب جاي گرم و مناسب گير بياوريد كمي سخت خواهد شد. ذكر چند نكته در اينجا اهميت دارد اولاً جاي خواب مناسب براي خواهران و برادران در طول مسير وجود دارد ثانياً كسي بدون جاي خواب نخواهد ماند! چون جا و ملزومات خواب مثل پتو و بالش به اندازه كافي هست فقط بايد بتوانيد موكبي كه هنوز كامل پر نشده را پيدا كنيد اگر از خود اهالي بخواهيد برايتان معرفي مي‌كنند كه كجا هنوز براي خواب جا دارد.
* در طول شب شرايط پياده روي چگونه است؟
معمولاً بعد از ساعت ۹ شب مسير پياده روي خلوت‌تر مي‌شود و اكثر موكب داران تا اذان صبح استراحت مي‌كنند اما در اين ميان كم نيستند موكب داراني كه شب را هم متناسب با سرماي شب خدماتي ارائه مي‌كنند كه زائرين شب‌رو را كمك كند. به عنوان مثال چايي و شير داغ و حتي هدبند! براي جلوگيري از سرماي شب در طول شب توزيع مي‌شود و عده اي هستند كه ترجيح مي‌دهند تا اذان صبح پياده روي كرده و بعد از طلوع آفتاب بخوابند.
* سرويس بهداشتي و وضعيت بهداشت مسير چگونه است؟
هرچند كه جمعيت زيادي در مدت زمان كوتاهي در اين مسير تردد مي‌كنند اما به لطف اهل بيت و عشق خدام الحسين مسير از لحاظ بهداشتي وضعيت مناسبي دارد و همچنين سرويس‌هاي بهداشتي (حمام و توالت) به صورت مرتب توسط خادمين تميز مي‌شود و اغلب سطح بهداشت در وضعيت نسبتاً خوبي قرار دارد. هرچند پيشنهاد مي‌شود در كوله همراهتان يك صابون داشته باشيد.
* چه كنيم بيشتر بهره ببريم؟
همانطور كه عراقي‌ها خود را براي پذيرايي از شما از مدت‌ها قبل آماده مي‌كنند شما هم براي تاثير گذاري بيشتر روي آنها و بالا بردن سطح علاقه و همچنين فكر آنها كار كنيد. به عنوان مثال تجربه ما در سنوات گذشته نشان داد بچه هايي كه در طول مسير ايستاده اند و به زائرين نگاه مي‌كنند و بعضاً حتي با اصرار به شما خوراكي تعارف مي‌كنند با يك اسباب بازي كوچك يا حتي يك بسته پاستيل چقدر به شوق آمده و مطمئناً در دراز مدت تاثير اين حركت در ذهنشان و تصورشان راجع به شيعيان و حتي ايرانيان چقدر مثبت خواهد بود. حتي آماده كردن بسته‌هاي فرهنگي به زبان‌هاي عربي يا انگليسي و توزيع آن بين مردمي كه پياده مي‌روند تاثيرگذار است. گاهي يك پوستر يا يك عكس كوچك مذهبي با يك جمله عميق تاثير شگرفي بر ذهن مخاطب خواهد گذاشت. روي تاثير گذاري متقابل چه براي موكب داران چه براي ساير زائران از سراسر جهان برنامه ريزي كنيد.
اگر در طول مسير با همكاروانيها به صورت گروهي اطراق مي‌كنيد بهتر است كه برنامه اي براي آن محل در نظر بگيريد مثلاً ذكر مصيبت يا مداحي و… چون هم بعضي از موكب‌ها سيستم صوتي دارند كه در اختيار مي‌گذارند هم اينكه در طول مسير به خاطر صداي زياد بلندگو‌ها كه دائماً در حال پخش نواي مداحي عربي هستند احتمالاً نمي‌توان مراسم يا مداحي داشت و گوش كردن به همين نواها و ديدن صحنه هايي كه از جلوي چشم انسان در حال عبور است براي آماده شدن دل و توجه آدمي كافي است.
زيارت حسين با خستگي پياده‌روي گويي مزه‌اي دو چندان دارد و اينجاست كه پا و دل با هم ارتباط پيدا مي‌كنند! در طول مسير هنگامي كه پاهايمان خسته يا حتي در مواردي جراحتي كوچك پيدا مي‌كند كافي است براي آماده شدن دل. كمي اگر مرغ دل را پرواز دهي به وضوح كارواني را خواهي ديد كه از كربلا به سوي شام به اسيري مي‌روند و وقتي نگاهت را به طرفين بر مي‌گرداني و مي‌بيني اينچنين با عزت در حال راه رفتني و اينچنين از تو پذيرايي مي‌شود مطمئناً با خود مي‌گويي اين كجا و آن كجا؟ اينجاست كه آدمي مي‌گويد: لايوم كيومك يا ابا عبدالله!