دو وظيفه حساس امام عسكري(ع)
روز ميلاد مبارك او به اتفاق اغلب سيره‌نويسان اسلامي در روز هشتم ربيع‌الثاني به سال 232 هجري بود. مدت كوتاه حيات امام به سه دوره تقسيم مي‌گردد:
تا چهار سال و چند ماهگي امام (و به قولي تا 13سالگي) از عمر شريفش در مدينه سر برده، تا 23سالگي به اتفاق پدر بزرگوارش در سامرا مي‌زيسته (او و پدر بزرگوارش امام هادي (ع) در محله عسگر قرارگاه سپاه در شهر سامرا زندگي مي‌كردند و به عسكري لقب يافتند) و تا 29 سالگي يعني شش سال و اندي پس از شهادت امام دهم (ع) در سامرا ولايت بر امور و پيشوايي بر ستون را بر عهده داشته است. امام يازدهم شيعيان با سه خليفه عباسي هم عصر بود:معتز عباسي (۲۵۲ ـ ۲۵۵)، مهتدي (۲۵۵-۲۵۶) و معتمد ( ۲۵۶- ۲۷۹). امامت حضرت نيز از سال ۲۵۴ آغاز شد و تا سال ۲۶۰ ادامه يافت. امام حسن عسكري (ع ) بياني شيرين و جذاب و شخصيتي الهي، باشكوه و وقار و مفسري بي‌نظير براي قرآن مجيد بود. راه مستقيم عترت و شيوه صحيح تفسير قرآن را به مردم و به ويژه براي اصحاب بزرگوارش در ايام عمر كوتاه خود روشن كرد.
امام هادي (ع) پسر ديگري به نام ابو جعفر محمد داشت كه بنا به برخي از روايات از جمله روايتي كه شيخ طوسي در كتاب الغيبت آورده مردم مي‌پنداشتند امامت شيعه پس از امام دهم به او مي‌رسد. محمدبن‌علي مردي پارسا و مورد احترام اصحاب پدر خويش بود اما اين پسر در زمان حيات امام از دنيا رفت و بعضي از شيعيان دين از اين بابت به انديشه فرو رفتند، از جمله ابوهاشم داود بني قاسم جعفري گويد من در اين انديشه بودم كه امام هادي(ع) فرمود: بلي خداوند به‌جاي ابوجعفر، ابو محمد (امام حسن عسكري (ع)) را امام قرار داد. همچنانكه درباره اسمعيل (فرزند امام صادق (ع) ) و امام كاظم (ع) چنين شد. اين روايت يكي از روايات مهم دال بر نص امامت امام حسن عسكري (ع) است.
امام دهم را برادر ديگري بود به نام جعفر كه نزد شيعيان به لقب كذاب معروف شد. بعد از آنكه امام‌عسكري (ع) از سوي پدر به امامت منصوب گرديد. جعفر مدعي وي گرديد و شروع به كار‌شكني و توطئه‌گري و فتنه‌انگيزي بسيار نمود و بعد از رحلت حضرت امام حسن عسكري (ع) دعوي امامت كرد و منكر وجود امام غايب (عج) شد. امام حسن عسكري (عليهالسلام) افزون بر مسئوليت هدايت و ارشاد مردمان و بيان احكام راستين اسلام، دو وظيفه حساس ديگر نيز بر عهده داشت: يكي، آماده ساختن شيعيان براي زمان غيبت و ديگري، معرفي فرزند خويش به عنوان آخرين امام و مهدي موعود. با وجود خفقان شديد در سامرا و تلاشهاي جاسوسان خليفه، امام حسن عسكري عليهالسلام به بهترين صورت ممكن اين دو كار را انجام داد. ارتباط با شيعيان جهان اسلام از سوي دستگاه پنهاني وكيلان صورت ميگرفت و ايشان از هر فرصتي براي خبر دادن درباره جانشين خويش به شيعيان استفاده ميكرد.
فعاليت امام حسن عسكري (ع) و برنامه‌ريزي او در تحقق بخشيدن هدف مزبور به دو كار مقدماتي نيازداشت:
1 ـ مخفي كردن مهدي (عج) از چشم مردم و نشان دادن وي فقط به بعضي از خواص
2 ـ آنكه به هر ترتيب، فكر غيبت را در اذهان و افكار رسوخ دهد و به مردم بفهماند كه اين مسئوليت اسلامي را بايد تحمل كنند و مردم را به اين انديشه و متفرعات آن عادت دهند.