تدبیر امام موسی صدر درباره اذان

وارث: شریف لکزایی، مدیر گروه فلسفه سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در خصوص راهکاری عملی و نظری ایجاد و تقویت وحدت میان مذاهب اسلامی به ویژه اهل سنت و شیعه، گفت: به نظر می رسد تجربه امام موسی صدر در لبنان که جامعه چند فرهنگی، قومی و دینی است، می تواند در این راستا آموزنده بوده و تاثیر بسزایی داشته باشد.

وی با بیان اینکه این تجربه از چند جهت قابل توجه است، ادامه داد: هم از نظر ایستادگی و تبیین آموزه های تشیع و ارتقای آن به لحاظ فرهنگی و اقتصادی توسط امام موسی صدر و هم از جهت همزیستی و حضور در جامعه ای که اهل سنت و پیروان دیگر ادیان نیز در آن زندگی می کنند، می توان به این مساله توجه داشت.

این محقق با اشاره به اینکه در جامعه لبنان، میان پیروان ادیان الهی و مذاهب اسلامی تشریک مساعی و بحث و گفتگو برای حل معضلات جامعه وجود دارد، اظهار کرد: در نگاه امام موسی صدر الزاماتی برای وحدت و استحکام آن وجود دارد که در صدر آن بحث اعتماد، اطمینان و احترام مطرح است در عین اینکه در واقع تامین و تحقق آن، نیازمند امنیت و عدالت خواهد بود.

وی با تاکید بر اینکه در این راستا به طور طبیعی احترام به نگاه ها و عقاید و باورها و اعتماد و اطمینان به یکدیگر، مساله کلیدی و مهم است، بیان کرد: امام موسی صدر ضمن آن که به لحاظ علمی و نظری این گونه می اندیشد و عمل می کند، شاهد حضور او در مجامع مختلف و گفتگو و هم سخنی و اجماع او و به دنبال آن توافق در برخی از محورهای مشترک هستیم.

مدیر گروه فلسفه سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: به طور مثال امام موسی صدر بحث فقهی اذان و اقامه را بیان می کند که شیعه و اهل سنت در راستای ایجاد وحدت، به یک نتیجه واحد رسیده و پذیرفتند که یک اذان، قرائت شود یا حتی بحث رویت هلال ماه و برپایی نماز عید فطر، مساله ای بود که وحدت نظر در آن صورت گرفت.

وی برخی از مسائل را دارای امکان تحقق وحدت و انسجام دانست و تصریح کرد: بنابراین اگر ما به تجربه امام موسی صدر بنگریم و معنای وحدت را به درستی درک و فهم کنیم، این موضوع می توان به ارتقای سطح جامعه کمک کرده و می تواند در تاثیرگذاری جهان اسلام در معادلات منطقه ای و جهانی کمک کرده و اسلام را مورد توجه قرار دهد، در غیر این صورت نه تنها وحدتی حاصل نمی شود، بلکه وحشت ایجاد شده و افزایش خواهد یافت و به جای آن خواهد نشست.

لکزایی عنوان کرد: ضرورت عناصر افراطی از سوی شیعه و سنی، امری اجتناب ناپذیر بوده و لازم است افرادی که در جامعه اهل تشیع و اهل تسنن به صورت افراطی حرکت می کنند، مانع پیشروی آن شده و از سوی دیگر عناصر وحدت بخش به لحاظ عملی و نظری تقویت شوند؛ لذا گروه هایی که در راستای ایجاد تفرقه میان مسلمانان و همبستگی و تقریب آنان، حرکت می کنند، باید از سوی جامعه شیعه و سنی تضعیف، و از بین بروند.

وی ابراز کرد: به طور کلی در کنار فعالیت عملی و فرهنگی برای ایجاد و تقویت وحدت، به گونه ای باید عمل شود که این اتفاق میان لایه های مختلف اجتماع به وقوع پیوسته و به یک عنصر ثابت در جهان اسلام مبدل شود.

این کارشناس علوم سیاسی بیان کرد: آنچه که امروز در جهان اسلام مغفول مانده، همان عنصر عینی و تحقق بخش وحدت است که جامعه اسلامی را دچار شکاف کرده است؛ در این راستا نیاز به کار تدریجی، مستمر و متوالی وجود دارد که یک شبه حاصل نمی شود و به ویژه در فضای آموزش باید بیشتر مورد توجه قرار گرفته و نهاد تربیتی در این راستا بیشتر کمک کنند.

وی با مهم خواندن نقش علمای اسلام در تقویت وحدت مسلمانان تاکید کرد: در این فضا باید رهنمودها، آموزه ها و مسائل وحدت بخش از سوی عالمان و بزرگان دین مورد توجه قرار گرفته و به لایه های مختلف جامعه کشیده شود.

لکزایی یادآور شد: حضور در مجامع شیعی و سنی از سوی هر دو طرف، ایجاد فضای گفتگو، فراهم سازی زمینه برخی فعالیت های جمعی و ... می تواند به ارتقای عنصر وحدت در هر دو جامعه شیعه و اهل سنت کمک فراوانی داشته باشد.

/ب.ط211