آيا مسئله رجعت از اصول مذهب است؟
براساس آن چه از روايات صحيح و متواتر فهميده مى شود رجعت از اصول مذهب است، ولى اعتقاد به تفاصيل آن واجب نيست.
وارث: آیت‌الله سید محمد حسینی شاهرودی به پرسشی درباره رجعت پاسخ دادند:
متن پرسش مطرح شده وپاسخ بدین شرح است:
نظر شريف شما درباره « رجعت » چيست ؟ و آيا از اصول مذهب است ؟
براساس آن چه از روايات صحيح و متواتر فهميده مى شود رجعت از اصول مذهب است ، ولى اعتقاد به تفاصيل آن واجب نيست .
مناسب است به برخى روايات ائمه(عليهم السلام) درباره مسئله رجعت اشاره شود :
امام باقر(عليه السلام) درباره آيه 243 سوره بقره(ألم تر إلى الذين خرجوا من ديارهم و هم اُلوف حذر الموت فقال لهم الله موتوا ثم أحياهم) « آيا نديديد آنهايى را كه از ترس مرگ از ديار خود بيرون رفتند كه هزارها تن بودند ، پس خدا به ايشان فرمود بميريد ، همه مردند سپس ايشان را زنده كرد » ، فرمود : « ايشان اهل شهرى از شهرهاى شام بودند كه هفتاد هزار خانه داشت . . . خداوند آنها را ميراند پس دوباره زنده شدند . برخى به برخى ديگر كه خداى را تسبيح مى كردند ، مى نگريستند »(كافى ، ج 8 ، ص 198 و نيز بحارالانوار ج 14 ص 360) .
همچنين آيه 259 سوره بقره بيانگر يكى از موارد رجعت است : (أو كالذى مرّ على قرية و هى خاوية على عروشها قال أنّى يحيى هذه الله بعد موتها فأماته الله مائة عام ثمّ بعثه)« يا همانند آنكه به دهكده اى گذر كرد كه خراب و ويران شده بود ، گفت : در حيرتم كه خدا چگونه باز اين مردگان را زنده خواهد كرد . پس خداوند او را صد سال ميراند سپس او را زنده كرد » .
و نيز حضرت در تفسير آيه 22 سوره عبس (ثمّ إذا شاء أنشره)« سپس هرگاه خواهد او را بر مى انگيزد » ، فرمود : در رجعت ( زنده مى گرداند )(بحارالانوار ، ج 36 ، ص 174 ، روايت 163 ، باب 39) .
آيه 95 سوره انبياء نيز بر رجعت دلالت دارد :(و حرام على قرية أهلكناها أنّهم لا يرجعون) « زندگى براى اهل ديارى كه هلاكشان ساختيم حرام است و هرگز باز نخواهند گشت » .
از آنجا كه هيچ مسلمانى منكر بازگشت همه مردم ـ چه آنها كه هلاك شدند و چه آنها كه نشدند ـ در قيامت نيست ، پس مراد از « باز نخواهند گشت » در آيه رجعت است . در روايت آمده است كه : مردى به امام صادق(عليه السلام)گفت : اهل سنت گمان مى كنند منظور خداى تعالى از (يوم نحشر من كلّ اُمة فوجاً) (نمل : 83) « روزى كه از هر امتى ، گروهى را برانگيزيم » روز قيامت است . امام فرمود : پس خداوند در روز قيامت از هر امتى ، گروهى را برمى انگيزد و ديگران را وا مى گذارد! ـ نه ـ چنين نيست و اين برانگيخته شدن گروه در رجعت ـ قبل از قيامت ـ است .
همچنين امام صادق(عليه السلام) درباره آيه 11 سوره غافر (قالوا ربنا أمتنا اثنتين و أحييتنا اثنتين) « گويند ـ كافران ـ خداوندا ما را دو بار ميراندى و دو بار زنده كردى » ، فرمود : اين رجعت است(بحارالانوار ، ج 53 ، ص 56 ، روايت 36) .
و نيز درباره آيه 10 سوره دخان (فارتقب يوم تأتى السماء بدخان مبين) « منتظر روزى باش كه آسمان ، دودى آشكار پديد آورد » ، فرمود : اين زمانى است كه در رجعت برانگيخته شوند(بحارالانوار ، ج 53 ، ص 57 ، روايت 35 ، باب 29) .
امام رضا(عليه السلام) نيز در پاسخ مأمون كه پرسيده بود : « نظرتان درباره رجعت چيست ؟ » فرمود : « رجعت حق است و در امت هاى پيشين بوده است . . . »(بحارالانوار ، ج 25 ، ص 135 ، روايت 6 ، باب 4) .
در تفسير آيه 3 سوره بقره (الذين يؤمنون بالغيب)« كسانى كه به غيب ايمان دارند » آمده است كه منظور از غيب ، برانگيخته شدن و رجعت در زمان قيام حضرت صاحب الزمان ( عجل الله تعالى فرجه الشريف ) است (بحارالانوار ، ج 24 ، ص 351 ، روايت 69) .
متن پرسش مطرح شده وپاسخ بدین شرح است:
نظر شريف شما درباره « رجعت » چيست ؟ و آيا از اصول مذهب است ؟
براساس آن چه از روايات صحيح و متواتر فهميده مى شود رجعت از اصول مذهب است ، ولى اعتقاد به تفاصيل آن واجب نيست .
مناسب است به برخى روايات ائمه(عليهم السلام) درباره مسئله رجعت اشاره شود :
امام باقر(عليه السلام) درباره آيه 243 سوره بقره(ألم تر إلى الذين خرجوا من ديارهم و هم اُلوف حذر الموت فقال لهم الله موتوا ثم أحياهم) « آيا نديديد آنهايى را كه از ترس مرگ از ديار خود بيرون رفتند كه هزارها تن بودند ، پس خدا به ايشان فرمود بميريد ، همه مردند سپس ايشان را زنده كرد » ، فرمود : « ايشان اهل شهرى از شهرهاى شام بودند كه هفتاد هزار خانه داشت . . . خداوند آنها را ميراند پس دوباره زنده شدند . برخى به برخى ديگر كه خداى را تسبيح مى كردند ، مى نگريستند »(كافى ، ج 8 ، ص 198 و نيز بحارالانوار ج 14 ص 360) .
همچنين آيه 259 سوره بقره بيانگر يكى از موارد رجعت است : (أو كالذى مرّ على قرية و هى خاوية على عروشها قال أنّى يحيى هذه الله بعد موتها فأماته الله مائة عام ثمّ بعثه)« يا همانند آنكه به دهكده اى گذر كرد كه خراب و ويران شده بود ، گفت : در حيرتم كه خدا چگونه باز اين مردگان را زنده خواهد كرد . پس خداوند او را صد سال ميراند سپس او را زنده كرد » .
و نيز حضرت در تفسير آيه 22 سوره عبس (ثمّ إذا شاء أنشره)« سپس هرگاه خواهد او را بر مى انگيزد » ، فرمود : در رجعت ( زنده مى گرداند )(بحارالانوار ، ج 36 ، ص 174 ، روايت 163 ، باب 39) .
آيه 95 سوره انبياء نيز بر رجعت دلالت دارد :(و حرام على قرية أهلكناها أنّهم لا يرجعون) « زندگى براى اهل ديارى كه هلاكشان ساختيم حرام است و هرگز باز نخواهند گشت » .
از آنجا كه هيچ مسلمانى منكر بازگشت همه مردم ـ چه آنها كه هلاك شدند و چه آنها كه نشدند ـ در قيامت نيست ، پس مراد از « باز نخواهند گشت » در آيه رجعت است . در روايت آمده است كه : مردى به امام صادق(عليه السلام)گفت : اهل سنت گمان مى كنند منظور خداى تعالى از (يوم نحشر من كلّ اُمة فوجاً) (نمل : 83) « روزى كه از هر امتى ، گروهى را برانگيزيم » روز قيامت است . امام فرمود : پس خداوند در روز قيامت از هر امتى ، گروهى را برمى انگيزد و ديگران را وا مى گذارد! ـ نه ـ چنين نيست و اين برانگيخته شدن گروه در رجعت ـ قبل از قيامت ـ است .
همچنين امام صادق(عليه السلام) درباره آيه 11 سوره غافر (قالوا ربنا أمتنا اثنتين و أحييتنا اثنتين) « گويند ـ كافران ـ خداوندا ما را دو بار ميراندى و دو بار زنده كردى » ، فرمود : اين رجعت است(بحارالانوار ، ج 53 ، ص 56 ، روايت 36) .
و نيز درباره آيه 10 سوره دخان (فارتقب يوم تأتى السماء بدخان مبين) « منتظر روزى باش كه آسمان ، دودى آشكار پديد آورد » ، فرمود : اين زمانى است كه در رجعت برانگيخته شوند(بحارالانوار ، ج 53 ، ص 57 ، روايت 35 ، باب 29) .
امام رضا(عليه السلام) نيز در پاسخ مأمون كه پرسيده بود : « نظرتان درباره رجعت چيست ؟ » فرمود : « رجعت حق است و در امت هاى پيشين بوده است . . . »(بحارالانوار ، ج 25 ، ص 135 ، روايت 6 ، باب 4) .
در تفسير آيه 3 سوره بقره (الذين يؤمنون بالغيب)« كسانى كه به غيب ايمان دارند » آمده است كه منظور از غيب ، برانگيخته شدن و رجعت در زمان قيام حضرت صاحب الزمان ( عجل الله تعالى فرجه الشريف ) است (بحارالانوار ، ج 24 ، ص 351 ، روايت 69) .
/ف.م214