حماسه عاشورا متعلق به تمام ادیان است
نویسنده مسیحی کتاب «زینب: فریاد فرمند» از حضرت زینب(س) به عنوان نخستین وزیر تبلیغات در تاریخ اسلام نام می‌برد و معتقد است که نگاه واقع‌بینانه‌‌ای نسبت به زندگی و منظومه فکری و روحی حضرت زینب(س) در منابع تاریخی مسیحی یافت می‌شود.
وارث: آنتون بارا، نویسنده لبنانی کتاب‌های «زینب: فریاد فرمند» و «حسین (ع) در اندیشه مسیحیت» گفت: نگارش کتاب «زینب صرخة أکملت مسیرة» را از سال ۱۹۸۶ شروع کردم. روند تحقیق، پژوهش و در نهایت نگارش آن ۲۵ سال طول کشید. این کتاب در تابستان سال جاری با عنوان «زینب فریاد فرمند» در ایران ترجمه و منتشر شد. مترجم این کتاب غلامحسین انصاری و ناشر آن نیز شرکت چاپ و نشر بین‌الملل است.
وی با بیان اینکه برای نگارش این کتاب، بیش از ۳۵۰ منبع تاریخی از فرقه‌های مختلف اسلامی و برخی منابع تاریخ‌نگاران غیرمسلمان را به‌دقت مطالعه کردم، تصریح کرد: تمام این منابع را مطالعه کرد تا مباحث کتاب از منظر اسناد و مصادر غنی باشد. مطالعه این منابع نیز بسیار سخت بود، چرا که شخصیت حضرت زینب(س) چند وجهی است و من باید تمام این ابعاد را از جمله روحی، مذهبی، خانوادگی و اجتماعی را مدنظر قرار دهم. همچنین کار مطابقت اسناد تاریخی با روایات وارده در این موضوع از من بسیار انرژی گرفت.
منابع مسیحی نگاه واقع‌بینانه‌‌ای دارند
بارا با بیان اینکه در این کتاب تاریخ‌نگاری نکرده‌ام اظهار کرد: من در این اثر به تجزیه و تحلیل کنش‌ها و رفتارهای حضرت زینب کبری (س) در رویداد عظیم عاشورا، پرداخته‌ام. در این راستا سودمندترین منابعم منابع مسیحی بود. زیرا منابع شیعی اکثرا نگاه عاطفی به حماسه عاشورا دارند، همچنین اعتقاد اهل سنت بر این است که عاشورا فتنه‌ای در امت جد حضرت سیدالشهداء(ع) بوده است.
وی همچنین اضافه کرد: مسیحیان که در طول تاریخ مدام در کنار مسلمانان در دنیای اسلام زندگی کرده‌اند، آشنایی کاملی با اهل بیت پیامبر اسلام(ص) داشته و آنها را مقدس می‌دانند؛ همچنین واژه و مفهوم «شهادت» و «ایثار» را به‌خوبی می‌شناسند. بر این اساس نگاه آنها به رویداد عاشورا، یک نگاه تحلیل‌گرایانه به صورت «خروج» یک زن است که می‌داند سپاهیان اندک برادرش ــ یعنی ۷۲ نفر ــ در مقابل ارتش یزید همه شهید خواهند شد. داستان عاشورا را همه می‌دانند و در منابع متعددی هم تکرار شده است. من در این کتاب از تاریخ‌نگاری پرهیز کرده و هدفم این بود که در کتابم اقدامات انقلابی حضرت زینب(س) را تجزیه و تحلیل کنم.
بحث درباره جبر و یا اختیار حضرت زینب (س)
این پژوهشگر تاریخی در ادامه درباره مهم‌ترین مباحث کتاب «زینب: فریاد فرمند» گفت: در این کتاب تجزیه و تحلیل کردم که آیا حضرت زینب(س) آن همه فداکاری در حق برادر خود حضرت سیدالشهداء(ع) را از روی اختیار انجام داده است یا جبر؟ هرچند که خداوند منان می‌خواست که قیام حضرت امام حسین(ع) و حادثه روز عاشورا در همه تاریخ به یادگار بماند، اما حضور حضرت زینب(س) بر اساس شواهدی با اختیار کامل بوده است. اگر حضرت با اختیار به همراه برادر خود نمی‌رفت شاید نتایج قیام پس از گذشت قرن‌ها، در دل تاریخ مدفون می‌شد و به‌دست ما نمی‌رسید، چرا که یزید بن معاویه برنامه‌ریزی دیگری کرده بود.
وی همچنین اضافه کرد: زینب کبری(س) از زمان کودکی و نوجوانی عاشق برادرش امام حسین(ع) بود. درجه‌ای برای این عشق الهی و عشق به مقام امامت و ولایت، نمی‌توان معین کرد. حتی حضرت زینب(س) هنگام ازدواج با عبدالله بن جعفر، شرط کردند که باید در هر زمانی این اجازه را داشته باشد که به دیدار و ملاقات برادرش حضرت امام حسین(ع) برود؛ در منابع آمده است زمانی که قرار بود حضرت سیدالشهداء(ع) عازم کربلا شود، زینب کبری(س) با اینکه قبلا از طرف همسرش این اجازه را داشت، اما برای همراهی برادر دوباره از او اجازه گرفت، تا با حضور قلبی کامل وظیفه خود را انجام دهد. این مسئله نشان می‌دهد که ایشان از قبل با اختیار کامل سخن‌گویی قیام عاشورا را بر عهده گرفته بود؛ به‌عبارتی دیگر، عنایت الهی ایشان را در طول زندگی‌شان پیش از واقع عاشورا، برای انجام این ماموریت بزرگ آماده کرده بود.
زینب؛ نخستین وزیر برجسته تبلیغات در تاریخ اسلام
این نویسنده و محقق لبنانی به نقش حیاتی حضرت زینب کبری(س) در پاسداشت قیام عاشورا اشاره کرد و گفت: پس از به شهادت رسیدن حضرت سیدالشهداء(ع) و یارانش، پرچم قیام به دست حضرت زینب(س) افتاد و ایشان توانستند با کارهای قهرمانانه خود، به‌ویژه در افشاگری‌هایش در کاخ یزید و ابن مرجانه، قیام را به سرانجام برساند. اگر ایشان نبود، یقینا قیام حضرت امام حسین(ع) به نتیجه نرسیده و فراموش می‌شد. همان‌طور که اگر قیام سیدالشهداء(ع) نبود، نشانی از دین حضرت مصطفی(ص) باقی نمی‌ماند. به‌عبارتی دیگر حضرت زینب نخستین وزیر برجسته تبلیغات در تاریخ اسلام است که کارش را به نحو احسن انجام داد.
بارا همچنین اظهار کرد: شخصیت‌هایی چون حضرت سیدالشهداء(ع) و حضرت زینب کبری(س) متعلق به کل بشریت هستند و البته حماسه عاشورا نیز متعلق به تمام ادیان و جهانیان است. همین مسئله باعث شد تا نگارش این کتاب، ۲۵ سال طول بکشد.
/ف.م214
وی با بیان اینکه برای نگارش این کتاب، بیش از ۳۵۰ منبع تاریخی از فرقه‌های مختلف اسلامی و برخی منابع تاریخ‌نگاران غیرمسلمان را به‌دقت مطالعه کردم، تصریح کرد: تمام این منابع را مطالعه کرد تا مباحث کتاب از منظر اسناد و مصادر غنی باشد. مطالعه این منابع نیز بسیار سخت بود، چرا که شخصیت حضرت زینب(س) چند وجهی است و من باید تمام این ابعاد را از جمله روحی، مذهبی، خانوادگی و اجتماعی را مدنظر قرار دهم. همچنین کار مطابقت اسناد تاریخی با روایات وارده در این موضوع از من بسیار انرژی گرفت.
منابع مسیحی نگاه واقع‌بینانه‌‌ای دارند
بارا با بیان اینکه در این کتاب تاریخ‌نگاری نکرده‌ام اظهار کرد: من در این اثر به تجزیه و تحلیل کنش‌ها و رفتارهای حضرت زینب کبری (س) در رویداد عظیم عاشورا، پرداخته‌ام. در این راستا سودمندترین منابعم منابع مسیحی بود. زیرا منابع شیعی اکثرا نگاه عاطفی به حماسه عاشورا دارند، همچنین اعتقاد اهل سنت بر این است که عاشورا فتنه‌ای در امت جد حضرت سیدالشهداء(ع) بوده است.
وی همچنین اضافه کرد: مسیحیان که در طول تاریخ مدام در کنار مسلمانان در دنیای اسلام زندگی کرده‌اند، آشنایی کاملی با اهل بیت پیامبر اسلام(ص) داشته و آنها را مقدس می‌دانند؛ همچنین واژه و مفهوم «شهادت» و «ایثار» را به‌خوبی می‌شناسند. بر این اساس نگاه آنها به رویداد عاشورا، یک نگاه تحلیل‌گرایانه به صورت «خروج» یک زن است که می‌داند سپاهیان اندک برادرش ــ یعنی ۷۲ نفر ــ در مقابل ارتش یزید همه شهید خواهند شد. داستان عاشورا را همه می‌دانند و در منابع متعددی هم تکرار شده است. من در این کتاب از تاریخ‌نگاری پرهیز کرده و هدفم این بود که در کتابم اقدامات انقلابی حضرت زینب(س) را تجزیه و تحلیل کنم.
بحث درباره جبر و یا اختیار حضرت زینب (س)
این پژوهشگر تاریخی در ادامه درباره مهم‌ترین مباحث کتاب «زینب: فریاد فرمند» گفت: در این کتاب تجزیه و تحلیل کردم که آیا حضرت زینب(س) آن همه فداکاری در حق برادر خود حضرت سیدالشهداء(ع) را از روی اختیار انجام داده است یا جبر؟ هرچند که خداوند منان می‌خواست که قیام حضرت امام حسین(ع) و حادثه روز عاشورا در همه تاریخ به یادگار بماند، اما حضور حضرت زینب(س) بر اساس شواهدی با اختیار کامل بوده است. اگر حضرت با اختیار به همراه برادر خود نمی‌رفت شاید نتایج قیام پس از گذشت قرن‌ها، در دل تاریخ مدفون می‌شد و به‌دست ما نمی‌رسید، چرا که یزید بن معاویه برنامه‌ریزی دیگری کرده بود.
وی همچنین اضافه کرد: زینب کبری(س) از زمان کودکی و نوجوانی عاشق برادرش امام حسین(ع) بود. درجه‌ای برای این عشق الهی و عشق به مقام امامت و ولایت، نمی‌توان معین کرد. حتی حضرت زینب(س) هنگام ازدواج با عبدالله بن جعفر، شرط کردند که باید در هر زمانی این اجازه را داشته باشد که به دیدار و ملاقات برادرش حضرت امام حسین(ع) برود؛ در منابع آمده است زمانی که قرار بود حضرت سیدالشهداء(ع) عازم کربلا شود، زینب کبری(س) با اینکه قبلا از طرف همسرش این اجازه را داشت، اما برای همراهی برادر دوباره از او اجازه گرفت، تا با حضور قلبی کامل وظیفه خود را انجام دهد. این مسئله نشان می‌دهد که ایشان از قبل با اختیار کامل سخن‌گویی قیام عاشورا را بر عهده گرفته بود؛ به‌عبارتی دیگر، عنایت الهی ایشان را در طول زندگی‌شان پیش از واقع عاشورا، برای انجام این ماموریت بزرگ آماده کرده بود.
زینب؛ نخستین وزیر برجسته تبلیغات در تاریخ اسلام
این نویسنده و محقق لبنانی به نقش حیاتی حضرت زینب کبری(س) در پاسداشت قیام عاشورا اشاره کرد و گفت: پس از به شهادت رسیدن حضرت سیدالشهداء(ع) و یارانش، پرچم قیام به دست حضرت زینب(س) افتاد و ایشان توانستند با کارهای قهرمانانه خود، به‌ویژه در افشاگری‌هایش در کاخ یزید و ابن مرجانه، قیام را به سرانجام برساند. اگر ایشان نبود، یقینا قیام حضرت امام حسین(ع) به نتیجه نرسیده و فراموش می‌شد. همان‌طور که اگر قیام سیدالشهداء(ع) نبود، نشانی از دین حضرت مصطفی(ص) باقی نمی‌ماند. به‌عبارتی دیگر حضرت زینب نخستین وزیر برجسته تبلیغات در تاریخ اسلام است که کارش را به نحو احسن انجام داد.
بارا همچنین اظهار کرد: شخصیت‌هایی چون حضرت سیدالشهداء(ع) و حضرت زینب کبری(س) متعلق به کل بشریت هستند و البته حماسه عاشورا نیز متعلق به تمام ادیان و جهانیان است. همین مسئله باعث شد تا نگارش این کتاب، ۲۵ سال طول بکشد.
/ف.م214