دلیل حرکت دادن انگشت در پایان دعای ماه رجب و گرفتن محاسن در دست چیست؟

پاسخ: 1) در کارهاي عبادي ما دنبال فهميدن وجه و علت نيستيم، زيرا فهميدن وجه و علت آن ها از درک عقل بالاتر است. در عبادت هم خداوند تعبد و سرسپردگي و عمل بدون چون و چرا مي خواهد.

در عبادات بايد توجه کنيم که خودساخته نباشد و از پيامبر يا امام رسيده باشد. در عبادت ها دقيقا سعي داريم به رفتار عبادي معصومين اقتدا کنيم؛ اگر آنان در عبادت ها به شکل خاصي عمل مي کرده اند، حتما آن شکل خاص محبوب خدا بوده و حکمت دارد، حتي اگر حکمت را متوجه نشويم.

در مورد دعاي "يا من ارجوه لکل خير..." که هم دعاي ارزشمندي است براي هميشه و هر وقت (1) و هم درصبح و شام ماه رجب و بعد از نمازها وارد شده (2)، آمده که امام وقتي دعا را تا "زدني من فضلک يا کريم" خواند، دست خود را بالا برد و فرمود:

"يا ذاالجلال و الاکرام يا ذا النعماء و الجود يا ذا المن و الطول حرم شيبتي علي النار" بعد دست بر محاسن مبارک گذاشت و برنداشت مگر اينکه پشت دست حضرت از اشک خيس شده بود.(3)

در نقل ديگري دارد که حضرت وقتي دعا را تا "زدني من فضلک يا کريم" خواند، محاسن مبارک را با دست چپ گرفت و با سبابه دست راست حالت پناه بردن را انجام داد و قسمت آخر را خواند.

(مد يده اليسري فقبض علي لحيته و دعا بهذا الدعاء و هم يلوذ بسبابته اليمني)(4)

با توجه به اين نقل و در اقتداي به امام، هنگام خواندن قسمت آخر محاسن خود را با دست چپ گرفته، با تکان دادن انگشت سبابه دست راست حالت تضرع را نشان داده و با زاري و تضرع آن را مي خوانيم.
اين که حکمت اين کار چيست؟ مانند بسياري از اعمال عبادي و دعاهاي ديگر ما نمي دانيم، ولي چون نقل است که معصوم اين کار را انجام مي داده، ما هم به پيروي از معصوم اين کار را انجام مي دهيم.

پي نوشت ها:
1.بحار الانوار،ج47،ص36.
2.همان،ج95،ص390.
3. همان،ج47،ص36.
4. همان،ج95،ص391.
 

منبع: مرکز ملی پاسخگوئی به سوالات دینی

/ف.م214