پای منبر ولی/ تعریف، اهمیت، شرایط و آثار استغفار
وارث: استغفار، یعنی طلب مغفرت و طلب آمرزش الهی برای گناهان. این استغفار اگر درست انجام گیرد، باب برکات الهی را به روی انسانباز می کند. همۀ آنچه که یک فرد بشر و جامعۀ انسانی از الطاف الهی احتیاج دارد – تفضّلات الهی، رحمت الهی، نورانیت الهی، هدایت الهی، توفیق از سوی پروردگار، کمک در کارها، فتوح در میدانهای گوناگون – به وسیلۀ گناهانی که ما انجام می دهیم، راهش بسته می شود. گناه، میان ما و رحمت و تفضّلات الهی، حجاب می شود.
استغفار، این حجاب را بر میدارد و راه رحمت و تفضل خدا به سوی ما باز می شود. این، فایدۀ استغفار است. لذا شما چند جا در آیات قرآن ملاحظه می کنید که برای استغفار، فواید دنیوی و گاهی فواید اخروی، مترتّب دانسته شده است. مثلاً: " وَيَا قَوْمِ اسْتَغْفِرُواْ رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُواْ إِلَيْهِ يُرْسِلِ السَّمَاء عَلَيْكُم مِّدْرَارًا وَيَزِدْكُمْ قُوَّةً إِلَى قُوَّتِكُمْ وَلاَ تَتَوَلَّوْاْ مُجْرِمِينَ " (سورۀ هود آیۀ52) و از این قبیل.
همۀ اینها اینطور قابل فهم و قابل توجیه است که راه این تفضلات الهی، به برکت استغفار، به سوی دل و جسم انسان و جامعۀ انسانی باز می شود. لذا استغفار مهم است.
خود استغفار، در واقع جزئی از تئبه است. توبه هم یعنی بازگشت به سوی خدا. بنابراین، یکی از ارکان توبه، استغفار است؛ یعنی طلب آمرزش از خدای متعال. این، یکی از نعمت های بزرگ الهی است. یعنی خداوند متعال، باب توبه را به روی بندگان باز کرده است، تا آنها بتوانند در راه کمال پیش بروند و گناه زمینگیرشان نکند؛ چون گناه، انسان را از اوج اعتلای انسانی ساقط می کند.
هر کدام از گناهان، ضربه ای به روح انسان، صفای انسانی، معنویت و اعتزاز روحی وارد می آورند و شفّافیت روح انسان را از بین می برند و آن را کدر می کنند. گناه، آن جنبۀ معنویتی را که در انسان است و مایۀ تمایز انسان با بقیۀ موجودات این عالم مادّه است، از شفّافیت می اندازد و او را به حیوانات و جمادات نزدیک می کند.
منبع: کتاب آداب روزه داری، احوال روزه داران (بیانات حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنه ای مدظلهالعالی )