دعای هشتم صحیفه سجادیه، دعای عبور از موانع و نجات از مهالک است

وی در این جلسه به بررسی هشتمین دعای مبارکه در صحیفه سجادیه پرداخت و گفت: این دعا با موضوع پناه بردن به خداوند متعال از اموری است که به حوزه اخلاق، افعال و جوارح مربوط است. به این ترتیب در این دعای نورانی مهالک مطرح شده‌اند، یعنی اموری که هلاک کننده و بازدارنده انسان از رسیدن به مقاصد انسانیت می‌باشد.

در ادامه گزیده‌ای از سخنان حجت الاسلام والمسلمین حاج علی اکبری را بخوانید:

- انسان سالک و مومن و مجاهد برای رسیدن به مقاصد عالیه باید از این موانع با مدد خداوند متعال به سلامت و عافیت عبور کند. این در حالی است که دعای هشتم صحیفه سجادیه، دعای عبور از موانع و نجات از مهالک است.

- نهمین و دهمین مهلکه‌های معرفی شده در این دعای مبارک، همیشه همراه و پیوسته یکدیگر هستند که شامل متابعت از هوای نفس و مخالفت از خدای متعال می‌شود که انشاءالله بتوانیم به مدد الهی از این مهلکه با متابعت از خدای متعال و مخالفت با هوای نفس پیروز و سربلند عبور کنیم.

- خدای متعال انسان را این گونه خلق کرده که شخصیت ما بر اساس متابعت و مخالفت ما ساخته یا سوخته می‌شود. هلاک و سعادت، صعود و سقوط انسان به طور کامل در پرتو مخالفت و متابعت اوست. این در حالی است که متبوع انسان، مقصود و مقصد اوست. در عین حال موضوع انتخاب مطرح می‌شود که انسان مقصد و متبوع خود را انتخاب می‌کند و همه مسئله به سهیم بودن انسان در انتخاب مسیر مربوط می‌شود. چون بر اساس منطق قرآنی، انسان با چند راهه‌هایی مواجه است که بر اساس یک دو راهه شقاوت و سعادت مسیر خود را انتخاب می کند.

- سوره مبارکه تین شناسنامه انسان است و می توان وضعیت را در این سوره مبارکه مشاهده کرد که بر اساس چه سرشتی و چه هدفی آفریده شده و مسیر هم کاملاً مشخص شده است. اما تصمیم با خود انسان است و باید معلوم شود که خود او چه تصمیمی برای سرنوشتش دارد. در سوره مبارکه عصر و انسان، هم به این نکته اشاره شده است که اختیار و قدرت انتخاب با خود انسان است که از خسران و زیانکاری خارج شود یا نشود.

- خداوند متعال در سوره مبارکه انسان هم تأکید می‌فرماید که اگر طبع انسان متخالف است اما ابزارهای تشخیص در اختیار او قرار گرفته است. هدایت نیز شامل هدایت درونی و بیرونی است و هم شرع داخل(عقل) را در بر می‌گیرد و هم عقل خارج (شرع) را شامل می شود. در عین حال طبع آفرینش بر اساس قاعده هدایت است اما در نهایت انسان انتخاب می کند.

- در روایاتی که مباحث قرآنی را تبیین و تفسیر می‌کنند، مشاهده می کنیم که دو قطب عقل و هوی را معرفی کرده، به این ترتیب که قطب هدایت شامل عقل می‌شود و قطب ضلالت شامل هوی است.

- در تعبیر قرآن کریم، اقرار به ایمان به خدای یکتا و گفتن «آمنا» نقطه آغاز امتحان الهی است. در حالی که بعضی گمان می‌کنند گفتن ایمان آوردن کفایت می‌کند، در حالیکه این مرحله ابتدایی چالش‌ها و منازعه است و انسان وارد جهاد اکبر شده است.

- مجموعه‌ای از انتخاب‌های جاری و کاربردی زندگی ما، مسئله مهمی است. مهالک و آسیب گاه‌های انسان‌های مومن در محور سبک زندگی و عمل و رفتار است که در زندگی جاری است. به طوری که گاهی یک بار خشم بی‌جا دچار آفت‌های معنوی بسیاری می‌شود که باید مدتها تلاش کند تا به جایگاه قبلی خود برگردد.

- شیطان برای گمراه کردن انسانها لحظه‌ای آرام و قرار ندارد. اگر ما هم در پیشبرد اهداف هدایتی و تربیتی مانند شیطان لحظه‌ای قرار نداشته باشیم، می‌توانیم با شیطان برابری کنیم.

- در اکثر موارد خواست ما با رضایت الهی هماهنگ نیست و در این مراتب است که باید به نفس خود «نه» بگوییم. مومن هم در این امتحانات به طور مداوم باید نه بگوید و مهارت نه گفتن را بیاموزد.

- مومن را خوف اصلاح می‌کند. یعنی مومن بیشتر نیاز به خوف دارد و خوف مقام رب، نشانه ادب مومن است. مراقبت هم محصول خوف است و انسان در اثر خوف مراقب اعمال خودش است تا مبادا موجب نارضایتی خداوند شود.  

- مومن از استغفار دائم به مقصد می‌رسد، والا هلاک می‌شود. چون افتادن در دام هوی در جریان زندگی زیاد پیش می آید و لذا باید هر لحظه استغفار کنیم و استغفار محصول مراقبت دائمی است.