حاج مهدی توکلی : بالاترین حق را خدا بر گردن ما دارد

علامه مجلسی رضوان الله علیه کتابی به نام عین الحیاة به معنای چشمه زندگی دارند، این کتاب از ابتدا تا انتها شرح مواعظ رسول خدا صلی الله علیه و آله به جناب ابوذر می باشد.

در یک فرازی رسول خدا صلی الله علیه و آله به ابوذر می فرمایند: "یا اباذر! انّ حقوق الله جل ثناؤه اعظم من ان یقوم بها العباد" یعنی ای اباذر حقی که خدا به گردن ما انسان ها دارد بزرگ تر از این است که هیچ بنده ای بتواند آن را ادا کند.

حضرت زین العابدین علیه السلام هم رساله ای به نام رساله حقوق تالیف کرده اند.

مومن مدام نگران است که حق دیگران را ادا کند و کوتاهی نکند. مومن همش می گوید من را حلال کن.

منشا پیدایش حقوق یک نظریه این است که هر کس به شما خدمتی کرده بر گردن شما حقی دارد.

مثلا همسایه بر گردن ما حق دارد، اگر غذایی درست کردید و بوی آن پیچید به همسایه هم بدهید. اگر ما همسایه های خوبی باشیم دیگران گرایش به دین پیدا می کنند. بالاترین حق را خدا بر گردن ما دارد. ما نمی توانیم حق مادر را هیچوقت ادا کنیم.

بنده همان به که زتقصیر خویش

عذر به درگاه خدای آورد

حقوقی که خدا بر گردن ما دارد و نعمت هایی که به انسان ها داده است بیشتر از آن است که بتوانند بشمارند.

فایده این صحبت های پیامبر صلوات الله علیه چیست؟ فوائد متعددی دارد که به دو مورد اشاره می کنیم. اول اینکه به انسان انگیزه می دهد، تا شکر خدا را به جای آورد. شخص عارف کسی است که اینها را میفهمد و می گوید من از عهده شکر خدا بر نمی آیم.

پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله آنقدر روی پا ایستاد و نماز خواند که پاهایشان ورم کرد. خدا در قرآن می فرماید: "ما این قرآن را نازل نکردیم که تو را به مشقت بیندازیم."

روزی یکی از همسران پیامبر صلی الله علیه و آله نزد ایشان آمد و گفت: مگر شما به بهشت نمی روید؟ مگر بهشت و جهنم را شما تقسیم نمی کنید؟ مگر پیامبران را شما شفاعت نمی کنید؟ حضرت فرمودند: بله. بعد همسرشان گفت؟ پس چرا به این اندازه عبادت می کنید؟ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: من هر چقدر عبادت می کنم می بینم نمی توانم از عهده شکر نعمت های خدا بربیایم!

ما نمی توانیم حق خدا را ادا کنیم. یک فایده اش انگیزه برای خدمت به خداست.

به موسی گفتند شکر من را به جای بیاور همانطور که شایسته من است. موسی گریه کرد و گفت با کدام عضو بدنم شکرت را به جای بیاورم ؟ خدا به او گفت: همین که اظهار به عجز می کنی من می فهمم معرفت داری و می پذیرم. ولی انسان نادان نه تنها شکر نمی کند، گله هم می کند.

یه فایده دیگر این است که انسان عجب پیدا نمی کند. همه عمر هم عبادت کنیم دلمان شکسته است و می گوییم ما نمی توانیم شکر خدا را به جای بیاوریم.

پیغمبر صلی الله علیه و آله می فرمودند: " الذَّنبَ لِلمُومِنِ خَیرٌ مِنَ العُجبِ"

آدمی که گنهکار باشد ولی دلشکسته باشد و بداند نمی تواند شکر خدا را به جای بیاورد بهتر از کسی است که کار نیک انجام می دهد اما عُجب او را گرفته است. اگر عُجب نبود خداوند یک مومن را گناهکار نمی کرد.

گاهی معصیتی می کنند و به خدا نزدیک می شوند، چون دلشان می شکند.

امیرالمومنین علیه السلام در نهج البلاغه می فرمایند: " سَيِّئَةٌ تَسُوءُكَ خَيْرٌ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ حَسَنَةٍ تُعْجِبُك " گناهی که نسبت به خودت بدبین شوی و تو را از چشم خودت بیندازد، بهتر از عبادتی است که تو را به عجب بیاورد.

امروز روز شهادت حمزه سیدالشهدا است. پیغمبر صلی الله علیه و آله می فرمودند: "هر کسی به مدینه بیاید و مرا زیارت کند اما احد نرود و عموی مرا زیارت نکند به من جفا کرده است."

/1102101304