اگر کسی در طلب روزی حلال بوده و مرگش فرا رسد، آیا پاداش مجاهدان و شهیدان را خواهد داشت؟
اگر یک متدین زن یا مرد برای رزق حلال از خانه بیرون آید و در راه تصادف کند و فوت شود، آیا این شخص شهید است یا نه؟
وارث : کسب روزی حلال و رفاه و آسایش خانواده یکی از مواردی است که در اسلام سفارش زیادی بدان شده است.[1] در برخی از روایات، چنین شخصی به مجاهد در راه خدا تشبیه شده و پاداشی چون پاداش آن مجاهد برایش در نظر گرفته شده است که به عنوان نمونه به برخی از روایات مورد نظر اشاره می‌کنیم:
1. امام علی(ع) می‌فرماید: کسی که در پی به دست آوردن روزی حلال باشد، مانند مجاهد در راه خدا است. [2]
2. در همین ارتباط، امام رضا(ع) می‌فرماید: «آن‌کس که از فضل و روزى خداوند چیزى را بجوید که با آن خانوادهاش را از نیازمندى به دیگران حفظ کند، پاداش وى بزرگتر از مجاهد در راه خدا است.»[3]
هر چند در این روایات، به طور مستقیم از برابری اجر جویندگان روزی حلال با شهیدان سخن به میان نیامده، اما از تشبیه آنان به مجاهدان در راه خدا - و حتی در برخی از روایات، برتر شمردن اجرشان از مجاهدان - می‌توان نتیجه گرفت کسی که در پی به دست آوردن روزی حلال از خانه بیرون رود و مرگش فرا رسد، مانند مجاهدی است که برای کارزار به میدان جنگ رفته و به شهادت رسیده باشد.
می‌توانیم برای تأیید سخن خویش به این روایت از امام علی(ع) استناد کنیم: «روزی رسول خدا(ص) به منزل ما آمد در حالى‌که حضرت فاطمه کنار دیگ نشسته بود و من هم به پاک‌کردن عدس مشغول بودم. پیامبر(ص) رو به من کرد و فرمود: ای ابو الحسن! گفتم بله ای رسول خدا. فرمود: آنچه می‌گویم را از من بشنو و من جز با امر پروردگار خود چیزی نخواهم گفت. مردى که همسرش را یارى و کمک کند، خداوند به عدد هر مویی از موهای بدنش به او پاداش یک‌سال عبادتی می‌دهد که روزهایش را روزه و شب‌هایش را شب زنده‌دار باشد. همچنین ثواب صابران و پیامبرانی؛ مانند داود، یعقوب و عیسی را به او عنایت می‌نماید. یا على کسی که در خانه در خدمت عیال باشد، و آن‌را ننگ نداند، پروردگار متعال نام او را در دیوان شهیدان قرار داده و از براى وى به هر روز و شب ثواب هزار شهید را بنویسد .«[4]
بنابراین هر چند در عرف و شرع مقدس اسلام، لفظ شهید بر کسی اطلاق می‌شود که در راه مبارزه برای خدا در میدان جنگ به شهادت رسیده باشد، ولی می‌توان افرادی را که برای به دست آوردن روزی حلال و فراهم نمودن رفاه و آسایش خانواده و بی‌نیازی از مردم به دنبال روزی حلال بروند و مرگشان به هر دلیلی فرا رسد با اندکی تسامح شهید نامید.
البته با این وجود، نمی‌توان طلب روزی حلال را بهانه‌ای برای فرار از جهاد در راه خدا دانست، بلکه این پاداش‌ها زمانی است که نبردی وجود نداشته باشد وگرنه باید همه چیز را رها نموده و به جهاد روی آورد. [5]
1. امام علی(ع) می‌فرماید: کسی که در پی به دست آوردن روزی حلال باشد، مانند مجاهد در راه خدا است. [2]
2. در همین ارتباط، امام رضا(ع) می‌فرماید: «آن‌کس که از فضل و روزى خداوند چیزى را بجوید که با آن خانوادهاش را از نیازمندى به دیگران حفظ کند، پاداش وى بزرگتر از مجاهد در راه خدا است.»[3]
هر چند در این روایات، به طور مستقیم از برابری اجر جویندگان روزی حلال با شهیدان سخن به میان نیامده، اما از تشبیه آنان به مجاهدان در راه خدا - و حتی در برخی از روایات، برتر شمردن اجرشان از مجاهدان - می‌توان نتیجه گرفت کسی که در پی به دست آوردن روزی حلال از خانه بیرون رود و مرگش فرا رسد، مانند مجاهدی است که برای کارزار به میدان جنگ رفته و به شهادت رسیده باشد.
می‌توانیم برای تأیید سخن خویش به این روایت از امام علی(ع) استناد کنیم: «روزی رسول خدا(ص) به منزل ما آمد در حالى‌که حضرت فاطمه کنار دیگ نشسته بود و من هم به پاک‌کردن عدس مشغول بودم. پیامبر(ص) رو به من کرد و فرمود: ای ابو الحسن! گفتم بله ای رسول خدا. فرمود: آنچه می‌گویم را از من بشنو و من جز با امر پروردگار خود چیزی نخواهم گفت. مردى که همسرش را یارى و کمک کند، خداوند به عدد هر مویی از موهای بدنش به او پاداش یک‌سال عبادتی می‌دهد که روزهایش را روزه و شب‌هایش را شب زنده‌دار باشد. همچنین ثواب صابران و پیامبرانی؛ مانند داود، یعقوب و عیسی را به او عنایت می‌نماید. یا على کسی که در خانه در خدمت عیال باشد، و آن‌را ننگ نداند، پروردگار متعال نام او را در دیوان شهیدان قرار داده و از براى وى به هر روز و شب ثواب هزار شهید را بنویسد .«[4]
بنابراین هر چند در عرف و شرع مقدس اسلام، لفظ شهید بر کسی اطلاق می‌شود که در راه مبارزه برای خدا در میدان جنگ به شهادت رسیده باشد، ولی می‌توان افرادی را که برای به دست آوردن روزی حلال و فراهم نمودن رفاه و آسایش خانواده و بی‌نیازی از مردم به دنبال روزی حلال بروند و مرگشان به هر دلیلی فرا رسد با اندکی تسامح شهید نامید.
البته با این وجود، نمی‌توان طلب روزی حلال را بهانه‌ای برای فرار از جهاد در راه خدا دانست، بلکه این پاداش‌ها زمانی است که نبردی وجود نداشته باشد وگرنه باید همه چیز را رها نموده و به جهاد روی آورد. [5]
[2]. ابن حیون مغربی، نعمان بن محمد، دعائم الإسلام، محقق، مصحح، فیضى، آصف، ج 2، ص 15، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ دوم، 1385ق.
[3]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 5، ص 88، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1407 ق.
[4]. شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، ص 102، نجف، مطبعة حیدریة، چاپ اول، بی‌تا.
[5]. توبه، 24.
منبع : اسلام کوئیست
/1102101305