دانش فقط در این قلب ها می روید
و نیز می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ» یعنی خداوند کسی را که متکبر و فخرفروش است دوست ندارد.
پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: «از تكبر بپرهيزيد كه ابليس به خاطر تكبر از سجده كردن بر آدم خوددارى كرد(و براى هميشه مطرود درگاه الهى شد)».
همان حضرت (ص) می فرمایند: «هر کس بمیرد و در دلش ذره ای تکبر باشد، بوی بهشت را استشمام نخواهد کرد مگر اینکه قبل از آن توبه کند.»
در حدیثی از امام باقر و امام صادق علیهماالسلام آمده است: «كسى كه در قلبش به اندازه سنگينى دانه خردلى از كبر باشد هرگز داخل در بهشت نخواهد شد»!
از امام كاظم (ع) روایت است که فرمودند: «زراعت در زمين هاى نرم و هموار مىرويد و روى سنگ هاى سخت هرگز رويش ندارد، همين گونه دانش و حكمت در قلب انسان متواضع رويش دارد، و قلب متكبر جبار هرگز آباد نمىگردد، زيرا خداوند تواضع را وسيله عقل و تكبر را از ابزار جهل قرار داده است!»
در این میان، بدترین تکبر، تکبر ورزیدن برابر خداوند و پذیرش حق است که قرآن درباره آن می فرماید: «إِنَّهُ لَايُحِبُّ الْمُسْتَکْبِريِنَ» (نحل، 23)
پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: «هر که خود را بزرگ بشمارد و در راه رفتن تکبر کند خدا او را ملاقات خواهد کرد در حالی‌که بر او غضبناک است.»
از همان حضرت (ص) يك حديث قـدسي مـنقول اسـت كه خداونـد متعال می‌فرماید: «کبریایی و بـزرگی ردای من اسـت و عظمـت و بـرتری سـزاوار من است، هر کس در یکی از این‌ها بخواهد با من برابری کند او را به جهنم خواهم افکند.»
همچنین، از نبی مکرم اسلام روایت است که فرمودند: «بد بنده‌ای است که به سهو و لهو از قبرستان بگذرد (تکبّر کند) و پوسیدن بدن را در آن‌جا فراموش نماید» و نیز فرمودند: «روز قیامت متکبرین به صورت مورچه‌های کوچک محشور و پایمال مردم خواهند شد.»
علاوه بر این آثار دنیوی، فرجامی هم که قرآن برای متکبران تصویر می کند بسیار جای تامل دارد چراکه می فرماید: «قِيلَ ادْخُلُواْ أَبْوَابَ جَهَّنَمَ خَالِديِنَ فيِهَا فَبِئْسَ مَثْوَی الْمُتَکَبِّرِينَ» (زمر، 72) «و گفته شود از درهاى دوزخ درآييد جاودانه در آن بمانيد وه چه بد [جايى] است جاى سركشان.»
منابع:
بحارالانوار
معراج السعاده
راه و رسم زندگی در بیان قرآن و روایات
کنزالعمال
/1102101305