حجت الاسلام صدیقی: فلسفه امتحانات الهی آزمودن اخلاص است

راه رهایی از فشار قبر

 وقتی مرحوم نجفی مرعشی¹ در مسجد سهله به خدمت امام زمان عج ‌الله ‌تعالی‌ فرجه الشریف رسیده بودند حضرت یک انگشتری به ایشان دادند و یک نسخۀ عملی سیر و سلوک هم با ایشان دادند که در این دستور العمل هست بعد از نماز صبح سورۀ یس بخوان و بعد از نماز ظهر سورۀ نباء، بعد از نماز عصر سورۀ عصر یا به نقلی دیگر نور را بخوان، بعد از نماز مغرب سورۀ واقعه و بعد از نماز عشا سورۀ مبارکه ملک را بخوان.

در روایت هم داریم کسانی که نگران فشار قبر هستند از اموری که فشار قبر را تسهیل می کند خواندن سورۀ ملک و مداومت بر آن در هر شب است. امام زمان عج ‌الله ‌تعالی‌ فرجه الشریف هم به آقای نجفی فرمودند که بعد از نماز عشاء سوره ملک یا تبارک را بخواند.

سورۀ ملک آثار و برکات فراوانی دارد که یکی از آنها درس اخلاص است. فرمود:« الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا »²همان كه مرگ و زندگى را پديد آورد تا شما را بيازمايد كه كدامتان نيكوكارتريد. مرگ برای همه هست و ما را تعقیب می کند. « أَینَما تَکونُوا یدْرِککمُ الْمَوْتُ وَلَوْ کنتُمْ فِی بُرُوجٍ مُشَیدَةٍ» ³ هر جا که باشيد ولو در حصارهای سخت استوار ، مرگ شما را در می يابد. خدا در قرآن مرگ را موجودی دارای حیات معرفی می کند. در این آیه هم می فرماید مرگ را آفریده یعنی موجود است.

فلسفه امتحان الهی

خداوند می خواهد ما را امتحان کند و این عالم، عالمِ امتحان است. ما در تمام لحظات عمر امتحان می شویم. در همسرداری حتی. امیرالمومنین علیه‌السلام قسم خوردند که در طول زندگی با فاطمه سلام‌ الله‌ علیها نه او مرا رنجاند و نه من او را رنجاندم.

خدا در کارنامه ای به ما نمره می دهد. پدر در نوع پدری برای فرزندانش مورد آزمایش است. خدا برایش در این زمینه پرونده ای باز کرده است. نمره می دهد. در همسایه داری دارند به همه ما نمره می دهد. امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند:« همسایه خوب آن نیست که اذیتش نمی رسد به همسایه آن است که همسایه بد را تحمل می کند.» معلم ها مورد آزمایش هستند. چگونه تربیت می کنند فرزندان مردم را؟ چه سبک زندگی را ترویج می دهند؟ همه ما در هر مسیری که هستیم آزموده می شویم. در کسبمان که حلال است یا حرام امتحان می شویم. در این مقامات سیاسی و اجرایی امتحان می شویم. در تولیدمان امتحان می شویم. در این مجلس هم امتحان می شویم. منِ گوینده امتحان می شوم. فلسفۀ این امتحان آزمودن اخلاص است. خدا می خواهد ببیند چه کسی مدال می گیرد و اخلاص دارد. 

خیلی ها در این امتحان ها رد شدند و در امتحان مشخص شد، اما خدا می خواهد ممتازها را نشان بدهد. این ممتازها الگوهای شما هستند. ما خواستیم شهید همت ها و شهید باکری ها را نشان دهیم و جامعه این تابلو ها را ببیند. خدا رحمت بی انتهایی دارد، نمی خواهد رفوزه ها را نشان دهد و می خواهد ممتازها را نشان دهد. خدا سنت امتحان را در زندگی بشر غیرقابل تعطیل نشان می دهد. جریان توافق امتحان است . انتخابات ها امتحان است. عده ای از این قطار پیاده می شوند در مسیر و مهم این است که چه کسی به مقصد می رسد.

صبر، صفت برجستگان و ممتازین

حدود 60 آیه در قرآن مربوط به صبر است. صبر جانبازان را مهمتر از صبر شهدا می دانیم. لذا در سه حدیث از کتاب صبر "بحارالانوار"⁴ مرحوم مجلسی ⁶ هست: که اگر کسی ابتلائی در بدنش باشد و او تحمل کند برای خدا، خدا ثواب 1000 شهید را به او می دهد. حضرت زینب سلام‌ الله‌ علیها در ظاهر به شهادت نرسید ولی در تمام قطرات خون شهدا سهیم هستند. ایشان بازار شهادت را رونق دادند. اگر نبود حضرت، شهادت از یاد می رفت. لذا جانبازان در روز گاهی چند بار ثواب شهادت را می برند. مرتب درد و زجر می کشند. عده ای اینان را مسخره می کنند. این ها امتحان است. خدا بنایش بر این است این جانبازان را ممتاز کند و در تاریخ نامشان را ثبت کند.

12 آیه در قرآن است در مورد کسانی که به جبهه آمدند و جبهه ای ماندند . خیلی ها آمدند ولی رفتند. دو آیه را تلاوت می کنم:«الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ»⁶ محققا كسانى كه گفتند پروردگار ما خدا است‏، سپس ايستادگى كردند بيمى بر آنان نيست و غمگين نخواهند شد. کسانی که با امتحانات از مسیر خارج نشدند. چه کسانی هستند اینان؟ « أَلا إِنَّ أَوْلِيَاء اللّهِ لاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ »⁷ آگاه باشيد، كه بر دوستان خدا نه بيمى است و نه آنان اندوهگين مى‏ شوند. اینان اولیاء خدا هستند. خوشا به حال کسی که تا دم مرگ از خط امام حسین علیه‌السلام خارج نشود.

«إِنَّ الَّذينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِکَةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتي‏ کُنْتُمْ تُوعَدُونَ »⁸« نَحْنُ أَوْلِياؤُکُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ وَ لَکُمْ فيها ما تَشْتَهي‏ أَنْفُسُکُمْ وَ لَکُمْ فيها ما تَدَّعُونَ»⁹ همانا کسانى که گفتند: پروردگارِ ما خداست. سپس بى هیچ انحرافى بر این سخن ثابت قدم ماندند، فرشتگان با این پیام بر آنان فرود مى آیند که: نترسید و اندوه مدارید و مژده باد شما را به بهشتى که آن را به شما وعده مى دادند. ما فرشتگان در زندگى دنیا عهده دار کار شما بودیم. پس در سراى آخرت نیز کارتان را برعهده مى گیریم، و آنچه دل هایتان بخواهد در آن جا براى شما خواهد بود، و هر چه درخواست کنید در آن جا براى شما فراهم است. پنج بشارت می دهد برای اینان: 1.خدا با احترام خاصی آن ها را از این دنیا می برند. گارد استقبال بر آنان نزول می کند. 2. برای آنان غصه ای در گذشته نیست و گناهانشان تبدیل به حسنه می شود. 3. حزن و اندوهی هم بر آینده ندارند. 4.بشارت می دهند جنت را برآنها  5. رفاقت خود را با فرد اعلام می کنند.

/1102101302

پی نوشت:

1.      

سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی (زاده ۱۲۷۶ نجف - درگذشته ۷ شهریور ۱۳۶۹ قم) فقیه و مرجع تقلید شیعه اهل ایران بود. وی کتابخانه‌ای را از خود در قم به جا گذاشته‌است.

2.      

سورۀ مبارکه ملک آیه 2

3.      

سورۀ مبارکه نساء آیه 78

4.    بحار الأنوار الجامعة لدُرر اخبار الائمة الاطهار یا به‌اختصار بِحارُالأنوار بزرگترین منبع حدیث در تشیع به زبان عربی به تألیف علامه مجلسی (۱۰۳۷-۱۱۱۰ هجری) است. این کتاب به موضوعات غیرفقهی بیش از موضوعات فقهی پرداخته‌است. در چاپ قدیم ۲۵ جلد و در چاپ جدید در ۱۱۰ جلد منتشر شده‌است.

5.    محمدباقر مجلسی (۱۰۳۷ ه. ق در اصفهان - ۱۱۱۰ ه. ق در اصفهان) (۱۰۰۶ - ۱۰۷۷ شمسی) معروف به علامه مجلسی و مجلسی ثانی فقیه شیعه در دوران شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفویه بود. معروفترین اثر او بحارالانوار است که مجموعهٔ بزرگی از احادیث را گردآورده‌است.

6.      

سورۀ مبارکه احقاف آیۀ 13

7.      

سورۀ مبارکه یونس آیۀ 62

8.      

سورۀ مبارکه فصلت آیۀ 30

9.      

سورۀ مبارکه فصلت آیۀ31